Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wersja [19664]

To jest stara wersja WspolpracaTransgranicznaUniwersytetow utworzona przez MarcinKrzymuski, 2015-06-05 11:00:35.

 

Współpraca transgraniczna uniwersytetów z punktu widzenia prawa polskiego


W Europie coraz częściej widoczne są inicjatywy polegające na zrzeszaniu się ośrodków uniwersyteckich w organizacjach międzynarodowych. Zjednoczenia uczelni wyższych mają z reguły na celu pogłębienie współpracy na obszarze nauki i dydaktyki, w szczególności poprzez wspólne korzystanie z bazy naukowo-badawczej oraz uatrakcyjnienie oferty dydaktycznej dla studentów. Niniejsze opracowanie poświęcone jest zagadnieniom możliwości współpracy transgranicznej polskich uniwersytetów na podstawie prawa polskiego i unijnego. W szczególny sposób zweryfikowana zostanie możliwość współpracy międzyuniwersyteckiej w formie Europejskich Ugrupowań Współpracy Terytorialnej (EUWT).

A. STAN I ZNACZENIE MIĘDZYUNIWERSYTECKIEJ WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ
Dane statystyczne o liczbie inicjatyw oraz formach współpracy z MSzW.

B. WSPÓŁPRACA NA PODSTAWIE PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO
Obecnie współpraca ta realizowana jest w zakresie umów międzynarodowych o współpracy naukowej oraz konwencji dotyczących uznawania kwalifikacji uniwersyteckich, studiów, dyplomów itd. Udało się zidentyfikować ok. 100 umów międzynarodowych dotyczących szkolnictwa wyższego, nauki, wymiany młodzieży. Ponad 30% z tych umów stanowią umowy międzyrządowe, mające zatem charakter administracyjny. Zadania w tym zakresie realizuje minister właściwy dla spraw szkolnictwa wyższego (art. 41 PrSzkolWyższ
art. 41 PrSzkolWyższ
1. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrami właściwymi do spraw wewnętrznych, do spraw zdrowia, do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, do spraw nauki oraz do spraw gospodarki morskiej koordynuje współpracę uczelni z zagranicznymi instytucjami naukowymi w ramach umów międzynarodowych zawieranych przez Rzeczpospolitą Polską.
2. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego oraz odpowiednio ministrowie wskazani w art. 33 ust. 2 przekazują nadzorowanym przez siebie uczelniom środki finansowe na wykonanie realizowanych przez nie zadań wynikających z umów, o których mowa w ust. 1.
i nast.). Są to jednak zadania o charakterze koordynacyjnym. Minister jest więc instytucją, która synchronizuje działania o charakterze centralnym związane z nauką i szkolnictwem wyższym. Powinien być zatem włączany w projekty związane z którymś z tych działów administracji rządowej, o ile wywołują jednocześnie skutek międzynarodowy.
Osią koordynacji są założenia polskiej polityki w zakresie nauki i szkolnictwa wyższego. Koordynując działania na tym polu minister winien baczyć, aby przyjmowane umowy i konwencje odpowiadały założeniom. Współpraca zdecentralizowana, realizowana przez uczelnie na podstawie zawieranych umów i porozumień podlega natomiast dość ograniczonej kontroli ze strony ministra. W zasadzie tylko utworzenie za granicą zamiejscowej jednostki organizacyjnej polskiej uczelni oraz utworzenie w Polsce przez zagraniczną uczelnię filii lub uczelni wymaga pozwolenia (zgody) ministra do spraw szkolnictwa wyższego i pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych (art. 85 PrSzkolWyższ
art. 85 PrSzkolWyższ
1. Uczelnia w celu realizacji zadań dydaktycznych może utworzyć poza swoją siedzibą zamiejscową jednostkę organizacyjną w formie:
1) podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni;
2) filii.
2. Podstawowa jednostka organizacyjna uczelni może prowadzić kształcenie w obiektach położonych w tym samym co siedziba uczelni obszarze metropolitalnym, o którym mowa w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717, z późn. zm.), bez potrzeby tworzenia zamiejscowych jednostek organizacyjnych.
3. Uczelnia może utworzyć poza swoją siedzibą zamiejscową jednostkę organizacyjną o zadaniach innych niż dydaktyczne, także w formie innej niż określona w ust. 1.
4. Utworzenie za granicą zamiejscowej jednostki organizacyjnej uczelni wymaga pozwolenia ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego, wydanego w drodze decyzji administracyjnej, po uzyskaniu pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych.
5. Uczelnie zagraniczne mogą tworzyć uczelnie i filie z siedzibą na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego, wydanej po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych i Komisji.
6. Uczelnię lub filię może tworzyć uczelnia zagraniczna, która uzyskała pozytywną ocenę agencji oceniającej jakość kształcenia uznawanej przez władze macierzystego kraju albo zarejestrowanej w Europejskim Rejestrze Agencji Akredytacyjnych (EQAR) lub agencji innego kraju, której oceny są uznawane przez Komisję.
7. Do uczelni i filii utworzonych przez uczelnie zagraniczne nie mają zastosowania przepisy niniejszej ustawy, z wyjątkiem ust. 5 i 6.
) oraz - w tym drugim wypadku - PaKA. Jest to emanacja autonomii uczelni wyrażona w art. 70 ust. 5 Konstytucja
art. 70 Konstytucja
1. Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18 roku życia jest obowiązkowa. Sposób wykonywania obowiązku szkolnego określa ustawa.
2. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna. Ustawa może dopuścić świadczenie niektórych usług edukacyjnych przez publiczne szkoły wyższe za odpłatnością.
3. Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niż publiczne. Obywatele i instytucje mają prawo zakładania szkół podstawowych, ponadpodstawowych i wyższych oraz zakładów wychowawczych. Warunki zakładania i działalności szkół niepublicznych oraz udziału władz publicznych w ich finansowaniu, a także zasady nadzoru pedagogicznego nad szkołami i zakładami wychowawczymi, określa ustawa.
4. Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia. W tym celu tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy finansowej i organizacyjnej dla uczniów i studentów. Warunki udzielania pomocy określa ustawa.
5. Zapewnia się autonomię szkół wyższych na zasadach określonych w ustawie.
i skonkretyzowanej w art. 4 PrSzkolWyższ
art. 4 PrSzkolWyższ
1. Uczelnia jest autonomiczna we wszystkich obszarach swojego działania na zasadach określonych w ustawie.
2. Uczelnie kierują się zasadami wolności nauczania, badań naukowych i twórczości artystycznej.
3. Uczelnie, pełniąc misję odkrywania i przekazywania prawdy poprzez prowadzenie badań i kształcenie studentów, stanowią integralną część narodowego systemu edukacji i nauki.
4. Uczelnie współpracują z otoczeniem społeczno-gospodarczym, w szczególności w zakresie prowadzenia badań naukowych i prac rozwojowych na rzecz podmiotów gospodarczych, w wyodrębnionych formach działalności, w tym w drodze utworzenia spółki celowej, o której mowa w art. 86a, a także przez udział przedstawicieli pracodawców w opracowywaniu programów kształcenia i w procesie dydaktycznym.
5. Organy administracji rządowej i organy jednostek samorządu terytorialnego mogą podejmować decyzje dotyczące uczelni tylko w przypadkach przewidzianych w ustawach.
.
Również pod względem podmiotowym zadania ministra są ograniczone do koordynacji współpracy pomiędzy uczelniami (def. zob w art. 2 ust. pkt 1 PrSzkolWyższ) a "zagranicznymi instytucjami naukowymi". Pod tym drugim pojęciem rozumie się nie tylko uczelnie ale i jednostki naukowe oraz inne placówki realizujące zadania podobne do tych, które realizują polskie uczelnie (por. Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 1).
Zadania operacyjne, jakie wynikają z tych umów, realizują jednak uczelnie. W celu wykonania tych obowiązków uczelnie otrzymują ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego oraz odpowiednich ministrów wymienionych w art. 33 ust. 2 PrSzkolWyższ
art. 33 PrSzkolWyższ
1. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego sprawuje nadzór nad zgodnością działań uczelni z przepisami prawa i statutem oraz z treścią udzielonego pozwolenia na utworzenie uczelni niepublicznej, a także nad prawidłowością wydatkowania środków publicznych. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego może żądać informacji i wyjaśnień od organów uczelni oraz założyciela uczelni niepublicznej, a także dokonywać kontroli działalności uczelni.
2. Uprawnienia ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego w zakresie nadzoru, o którym mowa w ust. 1, sprawują odpowiednio:
1) Minister Obrony Narodowej - w odniesieniu do uczelni wojskowych;
2) minister właściwy do spraw wewnętrznych - w odniesieniu do uczelni służb państwowych;
3) minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego - w odniesieniu do uczelni artystycznych;
4) minister właściwy do spraw zdrowia - w odniesieniu do uczelni medycznych;
5) minister właściwy do spraw gospodarki morskiej - w odniesieniu do uczelni morskich.
3. Publiczne uczelnie teologiczne i wydziały teologiczne uczelni publicznych znajdują się także, w zakresie określonym przez umowę międzynarodową zawartą ze Stolicą Apostolską oraz ustawy regulujące stosunki między Rzeczpospolitą Polską a innymi kościołami i związkami wyznaniowymi oraz przez statuty tych uczelni, pod nadzorem władz kościołów i związków wyznaniowych.
środki finansowe z budżetu centralnego . Przekazanie zadań następuje w trybie opisanym w art. 40 PrSzkolWyższ
art. 40 PrSzkolWyższ
1. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego lub minister właściwy do spraw oświaty i wychowania w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego, po zasięgnięciu opinii senatu uczelni, mogą zlecić uczelni wykonanie określonego zadania w dziedzinie nauczania lub kształcenia kadr naukowych, zapewniając odpowiednie środki na jego realizację.
2. Uprawnienia ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego określone w ust. 1 w odniesieniu do uczelni wojskowych, służb państwowych, artystycznych, medycznych oraz morskich wykonują odpowiednio ministrowie wskazani w art. 33 ust. 2.
3. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego lub minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, po zasięgnięciu opinii właściwego ministra wskazanego w art. 33 ust. 2, może zlecić uczelni wojskowej, służb państwowych, artystycznej, medycznej oraz morskiej wykonanie zadania, o którym mowa w ust. 1.
4. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego, w przypadku klęski żywiołowej lub w celu wykonania zobowiązań międzynarodowych, może zlecić uczelni wykonanie także innych zadań, zapewniając środki na ich realizację.
(Izdebski/Zielinski, Komentarz, 2013, art. 41 uw. 3).

C. WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA NA PODSTAWIE PRAWA UE
1. Kompetencje UE w zakresie współpracy instytucji szkolnictwa wyższego
Kompetencje UE w zakresie kształcenia uniwersyteckiego wynikają z art. 165 TFUE, gdyż pojęcie kształcenia zawodowego obejmuje także kształcenie przez szkoły wyższe, jak i kształcenie uniwersyteckie (zob. orzeczenia TSUE w sprawie 24/86, Rec. str. 379, pkt 15–20; w sprawie 42/87, Rec. str. 5445, pkt 7 i 8; w sprawie C‑147/03, Zb.Orz. I‑5969, pkt 32, 33; w sprawie C-73/08, Zb.Orz. 2010 I-02735, pkt 32). Mają one jednak charakter zachęcający do współpracy względnie koordynujący lub uzupełniający działania państw członkowskich. Stąd UE ogranicza się do obszarów o charakterze ponadpaństwowym, które łatwiej skoordynować na płaszczyźnie supranarodowej. Natomiast tworzenie i finansowanie systemów edukacyjnych jest wyłączną domeną państw członkowskich (Siwek-ślusarek w: Kowalik-Bańczyk/Szwarc-Kuczer/Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. II. Art. 90-222, 2012, art. 165 pkt 165.5.; Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 42). Stąd też UE nie może przyjmować środków harmonizujących przepisy ustawowe i wykonawcze, a jedynie środki zachęcające do współpracy (art. 165 ust. 4 TFUE). Zakaz ten obejmuje również tzw. harmonizację pośrednią, polegającą na gwarancji środków finansowych przy odpowiednim ukształtowaniu polityki oświaty (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 22). Zakaz harmonizacji nie wyklucza jednak incydentalnego wkroczenia w ten obszar na podstawie innych regulacji TFUE, zwłaszcza dotyczących rynku wewnętrznego (art. 114 TFUE; Streinz/Niedobitek AEUV,2012, Art. 165 nb. 34) czy swobód i wolności (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 6). Hamulcem bezpieczeństwa zapobiegającym obejściu zakazu harmonizacji wyrażonego w art. 165 ust. 4 TFUE jest art. 352 ust. 3 TFUE. Aczkolwiek w literaturze nie wyklucza się możliwości podejmowania przez UE działań na obszarze objętym regulacją Tytułu XII TFUE (Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 35).
W celu realizacji zadań wynikających z art. 165 ust. 1 TFUE Unia może posługiwać się dwoma narzędziami: środkami zachęcającymi oraz zaleceniami (art. 165 ust. 4 TFUE). Fakt, że pierwsze z wymienionych mają mieć charakter "zachęcający", nie przesądza o tym, aby te środki nie miały mieć charakteru wiążącego. Stąd dopuszczalne jest posłużenie się przez Unię zarówno rozporządzeniem, jak i dyrektywą czy decyzją w rozumieniu art. 288 TFUE (Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 58, Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 23). Wskazuje na to choćby odesłanie do właściwego trybu prawodawczego w art. 165 ust. 4 tiret pierwsze TFUE. Ograniczenie do "zachęty" ma zatem skutek ograniczający merytorycznie zakres zastosowanego środka. Może zatem stymulować, dostarczać bodźców lub oferować określone rozwiązania (nie narzucając ich) działalność państw członkowskich w zakresie wyznaczonym art. 165 ust. 1 TFUE (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 24). Zalecenia, o których mowa jest w art. 165 ust. 4 tiret drugie TFUE, uzupełniają katalog środków przysługujących Unii o działania niewiążące (art. 288 ust. 5 TFUE w zw. z art. 16 ust. 3 TUE
art. 16 TUE
Państwa Członkowskie w ramach Rady informują się wzajemnie i uzgadniają wszelkie kwestie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, stanowiące przedmiot ogólnego zainteresowania, w celu zapewnienia możliwie najskuteczniejszego wpływu Unii poprzez zgodne i zbieżne działania.
). Organy UE mogą zatem swobodnie decydować o zastosowaniu środków wiążących lub niewiążących (Streinz/Niedobitek AEUV, 2012, Art. 165 nb. 61).
Ponadto Unia jest uprawniona do zawierania umów międzynarodowych w dziedzinie edukacji i sportu na podstawie art. 165 ust. 3 TFUE i art. 216 TFUE. Działania na tym polu mogą być podejmowane tylko wówczas, gdy służą osiągnięciu celów opisanych w art. 165 ust. 2 TFUE. Stąd kompetencje UE ograniczają się w tym wypadku do wspierania wspąłpracy międzynarodowej państw członkowskich w zakresie kształcenia (Calliess/Ruffert/Matthias Ruffert AEUV, 2011, Art. 165 nb. 30).
2. Program Erasmus+
Głównym efektem działalności UE w zakresie kształcenia jest stworzenie unijnego programu na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu - ERASMUS + (ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające „Erasmus+”: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające decyzje nr 1719/2006/WE, 1720/2006/WE i 1298/2008/WE). Dla współpracy uniwersyteckiej najważniejszymi dziedzinami objętymi Programem są: Erasmus, Erasmus Mundus oraz Jean Monnet. Program ma charakter transnarodowy i międzynarodowy (art. 1 ust. 4 rozporządzenia). Celem Programu w zakresie szkolnictwa wyższego jest "poszerzenie międzynarodowego wymiaru kształcenia (...) dzięki zwiększeniu atrakcyjności europejskich instytucji szkolnictwa wyższego (...) poprzez promowanie mobilności i współpracy pomiędzy instytucjami szkolnictwa wyższego państw UE i państw trzecich" (art. 5 ust. 1 lit. d) rozporządzenia). Program ma również być środkiem realizacji strategii Europa2020 na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego (pkt 5 części wstępnej rozporządzenia).
Akcje podejmowane w ramach Programu Erasmus+ obejmują; mobilność edukacyjną studentów i kadry (art. 7 rozporządzenia), współpracę na rzecz innowacji i dobrych praktyk m.in. poprzez tworzenie sojuszy na rzecz wiedzy (art. 8 rozporządzenia) oraz reformy polityk w dziedzinie kształcenia m.in. poprzez wdrażanie jednolitych ram kwalifikacji, systemów transferu (np. ECTS) (art. 9 rozporządzenia). Szczególne miejsce w tym programie zajmują działania "Jean Monnet", które skoncentrowane są na nauczaniu akademickim i badaniach dotyczących integracji europejskiej oraz współpracy instytucji akademickich. Program Ersamus+ jest realizowany w okresie od 1.1.2014 do 31.12.2020 (art. 1 ust. 2 rozporządzenia). W ślad za dość ambitnym i szerokim zakresem celów Programu idzie znaczne finansowanie. Aż 33.3% całego budżetu Programu Erasmus+, wynoszącego 14.774.524.000 Euro przeznaczone jest na szkolnictwo wyższe (art. 18 ust. 2 lit. a (i) rozporządzenia). Z tej puli aż 63% środków przeznacza się na realizowania działań związanych z mobilnością edukacyjną. Nie jest to zresztą jedyne źródło finansowania mobilności. Promocja międzynarodowego wymiaru szkolnictwa wyższego może być również wspierana środkami z DCI, ENI, PI i IPA (art. 18 ust. 4 rozporządzenia). Na działania "Jean Monnet" przeznaczono natomiast 1,9% całego budżetu Programu Erasmus+.

3. Proces Boloński
Natomiast tzw. Deklaracja Bolońska (Wspólna Deklaracja Europejskich Ministrów Edukacji podpisana w Bolonii dnia 19 czerwca 1999 r.) jest realizowana tylko pośrednio, poprzez uwzględnienie jej postanowień w rozporządzeniu dot. warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Rozporządzenie z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia, Dz.U. z 2014 Nr 1370). Deklaracja nie stanowi bowiem ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której przepisy miałyby bezpośrednie zastosowanie w porządku krajowym (Orzeszko w: Sanetra (red.), Komentarz, 2013, art. 159). Deklaracja ma na celu utworzenie European area of higher education lecz jest realizowana poza ramami UE (Streinz/Niedobitek, AEUV, 2011, art. 165 pkt 27).
4. EUIG
EUIG ma przede wszystkim na celu koordynację działań o charakterze komercyjnym (art. 3 rozp. o EUIG). Na ten temat obszernie Taufenbach2003.
5. EUWT
Uczelnie publiczne, jeżeli są podmiotami publicznymi w rozumieniu dyrektywy o zamówieniach publicznych, mogą również utworzyć Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej. W Europie znane są trzy inicjatywy polegające na utworzeniu EUWT: “Eurocampus” – a project of the EGTC Euroregión Pirineos Mediterráneo / L’Eurorégion Pyrénées-Méditerranée, “European Campus” within the Upper Rhine Region and “UniGR” within the Greater Region. Ten ostatni jednak na razie nie może przyjąć formy EUWT z uwagi na ograniczenia wynikające z prawa o szkolnictwie wyższym Landu Nadrenia-Palatynat (§ 104 ust. 4 HochSchG Rheinland-Pfalz).
EUWT może być wyjściem z sytuacji, gdy prawo innego kraju nie przewiduje rozwiązań kompatybilnych z polskimi instrumentami współpracy międzynarodowej.

D. WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA NA PODSTAWIE PRZEPISÓW USTAWY - PRAWO O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM
1. Prawo uczelni do współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi
Z art. 6 ust. 1 pkt 2 PrSzkolWyższ
art. 6 PrSzkolWyższ
1. Uczelnia ma w szczególności prawo do:
1) prowadzenia badań naukowych i prac rozwojowych oraz określania ich kierunków;
2) współpracy z innymi jednostkami akademickimi i naukowymi, w tym zagranicznymi, w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych, na podstawie porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców;
3) wspierania badań naukowych prowadzonych przez młodych naukowców, w szczególności przez przeprowadzanie konkursów finansowanych ze środków, o których mowa w art. 18 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. Nr 96, poz. 615 oraz z 2011 r. Nr 84, poz. 455);
4) prowadzenia kształcenia na studiach pierwszego stopnia, studiach drugiego stopnia, jednolitych studiach magisterskich i studiach doktoranckich zgodnie z przysługującymi jej uprawnieniami, w tym:
a) ustalania warunków przyjęcia na studia, w tym liczby miejsc na kierunkach i formach studiów, z wyjątkiem studiów na kierunkach lekarskim i lekarsko-dentystycznym, w zakresie w jakim mają do nich zastosowanie przepisy wydane na podstawie art. 8 ust. 9,
b) ustalania planów studiów i programów kształcenia, uwzględniających efekty kształcenia zgodnie z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, zwanymi dalej "Krajowymi Ramami Kwalifikacji", dla obszarów kształcenia określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 1 pkt 2;
5) prowadzenia studiów podyplomowych, kursów dokształcających i szkoleń;
6) wydawania dyplomów ukończenia studiów potwierdzających uzyskanie tytułu zawodowego oraz świadectw ukończenia studiów podyplomowych i kursów dokształcających.
2. Uprawnione jednostki organizacyjne uczelni mają prawo nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego oraz występowania o nadanie tytułu naukowego profesora na zasadach określonych w ustawie z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki.
wynika ogólnie sformułowane uprawnienia uczelni do podejmowania współpracy z zagranicznymi jednostkami akademickimi i naukowymi w realizacji badań naukowych i prac rozwojowych, na podstawie porozumień w celu pozyskiwania funduszy z realizacji badań, w tym z ich komercjalizacji oraz wspierania mobilności naukowców. Uprawnienie to jest następnie skonkretyzowane w przepisach dotyczących szczególnych form współpracy w formie centrów naukowych, jednostek wspólnych i międzynarodowych instytutów naukowych.

2. Centra naukowe
Na podstawie umowy polska uczenia może również utworzyć centrum naukowe z zagranicznymi jednostkami naukowymi i instytutami międzynarodowymi prowadzącymi działalność naukowo-badawczą (art. 31 PrSzkolWyższ
art. 31 PrSzkolWyższ
1. Uczelnia może na podstawie umowy utworzyć centrum naukowe z innymi uczelniami, instytutami naukowymi Polskiej Akademii Nauk oraz instytutami badawczymi, w tym również z zagranicznymi jednostkami naukowymi i instytutami międzynarodowymi prowadzącymi działalność naukowo-badawczą. Centrum naukowe tworzy rektor, wskazując podstawową jednostkę organizacyjną uczelni, która wchodzi w skład centrum. Uczelnia może również utworzyć centrum naukowe w ramach swojej struktury.
2. Rektor wskazuje również podstawową jednostkę organizacyjną uczelni, która będzie reprezentować uczelnię w centrum Polskiej Akademii Nauk lub w centrum naukowo-przemysłowym utworzonym przez instytut badawczy.
3. Umowa, o której mowa w ust. 1, określa:
1) organizację, sposób funkcjonowania i finansowania centrum naukowego, w tym własność aparatury badawczej, praw autorskich i praw pokrewnych oraz praw własności przemysłowej, a także podział środków uzyskanych w wyniku komercjalizacji badań;
2) sposób wykorzystania infrastruktury centrum naukowego oraz zasobów naukowych do prowadzenia wspólnych studiów doktoranckich.
4. Do zadań centrum naukowego należy:
1) prowadzenie, wspieranie i koordynowanie badań naukowych i prac rozwojowych;
2) inicjowanie i koordynowanie udziału uczelni i innych jednostek naukowych w międzynarodowych programach badawczych;
3) inicjowanie organizowania środowiskowych centrów aparaturowych i nadzór nad nimi;
4) współdziałanie w organizowaniu środowiskowych studiów doktoranckich;
5) wspieranie mobilności pracowników naukowych uczelni, instytutów naukowych Polskiej Akademii Nauk i instytutów badawczych;
6) rozwijanie programów staży po uzyskaniu stopnia naukowego doktora w instytutach centrum;
7) pozyskiwanie i obsługa projektów badawczych międzynarodowych, wspólnych projektów badawczych krajowych i projektów finansowanych z funduszy europejskich.
5. Uczelnie zawodowe mogą współdziałać z uczelniami akademickimi, w szczególności poprzez zawieranie umów dotyczących zapewnienia wysokiego poziomu kształcenia w zakresie przedmiotów podstawowych, rozwoju naukowego nauczycieli akademickich, kontynuacji studiów przez absolwentów oraz wspierania uczelni zawodowych wysoko kwalifikowaną kadrą.
). Centrum naukowe tworzy rektor, wskazując podstawową jednostkę organizacyjną uczelni, która wchodzi w skład centrum. Uczelnia może również utworzyć centrum naukowe w ramach swojej struktury.
3. Jednostki wspólne
Na podstawie porozumienia z zagraniczną jednostką naukową polska uczelnia może utworzyć również jednostkę wspólną (art. 31a PrSzkolWyższ
art. 31a PrSzkolWyższ
1. Uczelnia może, na podstawie porozumienia z innymi uczelniami, tworzyć jednostki międzyuczelniane i jednostki wspólne.
2. Uczelnia może tworzyć, w trybie określonym w ust. 1, jednostki wspólne także z innymi podmiotami, w szczególności z instytucjami naukowymi, w tym również zagranicznymi.
3. Porozumienie, o którym mowa w ust. 1, określa organizację, sposób funkcjonowania i finansowania jednostki międzyuczelnianej lub jednostki wspólnej, zasady prowadzenia studiów i kształcenia w innych formach, określonych w art. 13 ust. 1 pkt 6, oraz zasady wydawania dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia kształcenia.
). Jednostka wspólna może również prowadzić studia (por. także art. 168 PrSzkolWyższ
art. 168 PrSzkolWyższ
1. Studia pierwszego i drugiego stopnia oraz jednolite studia magisterskie mogą być prowadzone wspólnie przez różne uczelnie i instytucje naukowe, w tym z udziałem zagranicznych uczelni i instytucji naukowych, na podstawie zawartego przez nie porozumienia.
2. Przedmiotem porozumienia może być prowadzenie studiów na kierunku i poziomie kształcenia, w którym podstawowe jednostki organizacyjne uczelni polskich będących stronami porozumienia mają uprawnienia do prowadzenia studiów na poziomie kształcenia nie niższym niż poziom określony w porozumieniu.
3. Absolwenci studiów, o których mowa w ust. 1, mogą otrzymać dyplom wspólny, spełniający wymogi określone w przepisach wydanych na podstawie art. 167 ust. 3.
). Zasady prowadzenia studiów i i innych form kształcenia oraz zasady wydawania dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia kształcenia w innych formach określa się w porozumieniu. Tam także definiowana jest organizacja jednostki, sposób jej funkcjonowania i finansowania (art. 31a ust. 3 PrSzkolWyższ
art. 31a PrSzkolWyższ
1. Uczelnia może, na podstawie porozumienia z innymi uczelniami, tworzyć jednostki międzyuczelniane i jednostki wspólne.
2. Uczelnia może tworzyć, w trybie określonym w ust. 1, jednostki wspólne także z innymi podmiotami, w szczególności z instytucjami naukowymi, w tym również zagranicznymi.
3. Porozumienie, o którym mowa w ust. 1, określa organizację, sposób funkcjonowania i finansowania jednostki międzyuczelnianej lub jednostki wspólnej, zasady prowadzenia studiów i kształcenia w innych formach, określonych w art. 13 ust. 1 pkt 6, oraz zasady wydawania dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia kształcenia.
).
4. Międzynarodowy instytut naukowy
Ustawa wielokrotnie wymienia "międzynarodowy instytut naukowy utworzony na podstawie odrębnych przepisów, działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej" (art. 2 pkt 34 PrSzkolWyższ
art. 2 PrSzkolWyższ
1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) uczelnia - szkołę prowadzącą studia wyższe, utworzoną w sposób określony w ustawie;
2) uczelnia publiczna - uczelnię utworzoną przez państwo reprezentowane przez właściwy organ władzy lub administracji publicznej;
3) uczelnia niepubliczna - uczelnię utworzoną przez osobę fizyczną albo osobę prawną niebędącą państwową ani samorządową osobą prawną;
4) założyciel uczelni niepublicznej - osobę, o której mowa w pkt 3, która utworzyła uczelnię lub prowadzi uczelnię na podstawie art. 26 ust. 3;
5) studia wyższe - studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie, prowadzone przez uczelnię uprawnioną do ich prowadzenia;
6) (uchylony);
7) studia pierwszego stopnia - formę kształcenia, na którą są przyjmowani kandydaci posiadający świadectwo dojrzałości, kończącą się uzyskaniem kwalifikacji pierwszego stopnia;
8) studia drugiego stopnia - formę kształcenia, na którą są przyjmowani kandydaci posiadający co najmniej kwalifikacje pierwszego stopnia, kończącą się uzyskaniem kwalifikacji drugiego stopnia;
9) jednolite studia magisterskie - formę kształcenia, na którą są przyjmowani kandydaci posiadający świadectwo dojrzałości, kończącą się uzyskaniem kwalifikacji drugiego stopnia;
10) studia trzeciego stopnia - studia doktoranckie, prowadzone przez uprawnioną jednostkę organizacyjną uczelni, instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk, instytut badawczy lub międzynarodowy instytut naukowy działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej utworzony na podstawie odrębnych przepisów, na które są przyjmowani kandydaci posiadający kwalifikacje drugiego stopnia, kończące się uzyskaniem kwalifikacji trzeciego stopnia;
11) studia podyplomowe - formę kształcenia, na którą są przyjmowani kandydaci posiadający kwalifikacje co najmniej pierwszego stopnia, prowadzoną w uczelni, instytucie naukowym Polskiej Akademii Nauk, instytucie badawczym lub Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego, kończące się uzyskaniem kwalifikacji podyplomowych;
11a) forma studiów - studia stacjonarne i studia niestacjonarne;
12) studia stacjonarne - formę studiów wyższych, w której co najmniej połowa programu kształcenia jest realizowana w postaci zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich i studentów;
13) studia niestacjonarne - formę studiów wyższych, inną niż studia stacjonarne, wskazaną przez senat uczelni;
14) kierunek studiów - wyodrębnioną część jednego lub kilku obszarów kształcenia, realizowaną w uczelni w sposób określony przez program kształcenia;
14a) obszar kształcenia - zasób wiedzy i umiejętności z zakresu jednego z obszarów wiedzy określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595, z późn. zm.);
14b) program kształcenia - opis określonych przez uczelnię spójnych efektów kształcenia, zgodny z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, oraz opis procesu kształcenia, prowadzącego do osiągnięcia tych efektów, wraz z przypisanymi do poszczególnych modułów tego procesu punktami ECTS;
15) (uchylony);
16) (uchylony);
17) (uchylony);
18) standardy kształcenia - zbiór reguł kształcenia na studiach przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela oraz zawodów, dla których wymagania dotyczące procesu kształcenia i jego efektów są określone w przepisach prawa Unii Europejskiej;
18a) Krajowe Ramy Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego - opis, przez określenie efektów kształcenia, kwalifikacji zdobywanych w polskim systemie szkolnictwa wyższego;
18b) kwalifikacje - efekty kształcenia, poświadczone dyplomem, świadectwem, certyfikatem lub innym dokumentem wydanym przez uprawnioną instytucję potwierdzającym uzyskanie zakładanych efektów kształcenia;
18c) efekty kształcenia - zasób wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych uzyskanych w procesie kształcenia przez osobę uczącą się;
18d) punkty ECTS - punkty zdefiniowane w europejskim systemie akumulacji i transferu punktów zaliczeniowych jako miara średniego nakładu pracy osoby uczącej się, niezbędnego do uzyskania zakładanych efektów kształcenia;
18e) profil kształcenia - profil praktyczny, obejmujący moduł zajęć służących zdobywaniu przez studenta umiejętności praktycznych albo profil ogólnoakademicki, obejmujący moduł zajęć służących zdobywaniu przez studenta pogłębionych umiejętności teoretycznych;
18f) kwalifikacje pierwszego stopnia - efekt kształcenia na studiach pierwszego stopnia, zakończonych uzyskaniem tytułu zawodowego licencjata, inżyniera lub równorzędnego określonego kierunku studiów i profilu kształcenia, potwierdzony odpowiednim dyplomem;
18g) kwalifikacje drugiego stopnia - efekt kształcenia na studiach drugiego stopnia, zakończonych uzyskaniem tytułu zawodowego magistra, magistra inżyniera lub równorzędnego określonego kierunku studiów i profilu kształcenia, potwierdzony odpowiednim dyplomem;
18h) kwalifikacje trzeciego stopnia - uzyskanie, w drodze przewodu doktorskiego przeprowadzonego na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, stopnia naukowego doktora w określonej dziedzinie nauki w zakresie dyscypliny nauki lub doktora sztuki określonej dziedziny sztuki w zakresie dyscypliny artystycznej, potwierdzone odpowiednim dyplomem;
18i) kwalifikacje podyplomowe - osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych, potwierdzone świadectwem;
18j) filia uczelni - zamiejscową jednostkę organizacyjną uczelni, w której skład wchodzą co najmniej dwie podstawowe jednostki organizacyjne uczelni;
18k) student - osobę kształcącą się na studiach wyższych;
18l) doktorant - uczestnika studiów doktoranckich;
18m) słuchacz - uczestnika studiów podyplomowych;
19) immatrykulacja - akt przyjęcia w poczet studentów uczelni;
20) (uchylony);
21) (uchylony);
22) uczelnia akademicka - uczelnię, w której przynajmniej jedna jednostka organizacyjna posiada uprawnienie do nadawania stopnia naukowego doktora;
23) uczelnia zawodowa - uczelnię prowadzącą studia pierwszego lub drugiego stopnia albo jednolite studia magisterskie nieposiadającą uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora;
24) uczelnia wojskowa - uczelnię publiczną nadzorowaną przez Ministra Obrony Narodowej;
25) uczelnia służb państwowych - uczelnię publiczną nadzorowaną przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych;
26) uczelnia artystyczna - uczelnię publiczną nadzorowaną przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;
27) uczelnia medyczna - uczelnię publiczną nadzorowaną przez ministra właściwego do spraw zdrowia;
28) uczelnia morska - uczelnię publiczną nadzorowaną przez ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej;
29) podstawowa jednostka organizacyjna - wydział lub inną jednostkę organizacyjną uczelni określoną w statucie, prowadzącą co najmniej jeden kierunek studiów, studia doktoranckie lub badania co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej;
30) nauka i badania naukowe - także odpowiednio - sztukę i twórczość artystyczną;
31) stopień naukowy doktora i stopień naukowy doktora habilitowanego - także odpowiednio - stopień doktora sztuki i stopień doktora habilitowanego sztuki;
32) tytuł naukowy profesora - także odpowiednio - tytuł profesora sztuki;
33) podstawowe miejsce pracy - uczelnię albo jednostkę naukową, w której nauczyciel akademicki lub pracownik naukowy jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, wskazaną w akcie stanowiącym podstawę zatrudnienia jako podstawowe miejsce pracy; w tym samym czasie podstawowe miejsce pracy może być tylko jedno;
34) jednostka naukowa - instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk, instytut badawczy albo międzynarodowy instytut naukowy utworzony na podstawie odrębnych przepisów, działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) studiach bez bliższego określenia - rozumie się przez to studia wyższe;
2) poziomie kształcenia - rozumie się przez to studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie albo studia trzeciego stopnia;
3) związku uczelni, bez bliższego określenia - rozumie się przez to związek uczelni publicznych albo związek uczelni niepublicznych;
4) tytule zawodowym - rozumie się przez to tytuł licencjata, inżyniera, magistra, magistra inżyniera lub tytuł równorzędny.
, art. 34a ust. 5 PrSzkolWyższ
art. 34a PrSzkolWyższ
1. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego prowadzi System Informacji o Szkolnictwie Wyższym, obejmujący dane, o których mowa w art. 35 ust. 1 i 2 oraz ust. 3 pkt 2 i 3, oraz wykazy, o których mowa w art. 129a i art. 170c. System może być prowadzony w formie elektronicznej.
2. W przypadku prowadzenia Systemu Informacji o Szkolnictwie Wyższym w formie elektronicznej minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego może zlecić instytutowi badawczemu administrowanie bazami danych Systemu, zapewniając na ten cel środki finansowe.
, art. 12 ust. 12 PrSzkolWyższ
art. 12 PrSzkolWyższ
Uczelnia ma osobowość prawną.
, art. 129a ust. 3 PrSzkolWyższ
art. 129a PrSzkolWyższ
1. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego prowadzi centralny wykaz nauczycieli akademickich i pracowników naukowych.
2. W centralnym wykazie nauczycieli akademickich i pracowników naukowych zamieszcza się następujące dane:
1) imię i nazwisko nauczyciela akademickiego lub pracownika naukowego;
2) numer PESEL, a w przypadku jego braku numer dokumentu potwierdzającego tożsamość, tytuł zawodowy, stopień naukowy lub tytuł naukowy;
3) informacje o podstawowym miejscu zatrudnienia i miejscu dodatkowego zatrudnienia;
4) informacje o zaliczeniu do minimum kadrowego.
3. Dane w zakresie określonym w ust. 2 przekazują ministrowi uczelnie, instytuty naukowe i pomocnicze jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk, instytuty badawcze, państwowe jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Sprawiedliwości, prowadzące działalność naukową i badawczo-rozwojową oraz międzynarodowe instytuty naukowe utworzone na podstawie odrębnych przepisów, działające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
4. Dostęp do danych zawartych w centralnym wykazie nauczycieli akademickich i pracowników naukowych przysługuje właściwym ministrom wskazanym w art. 33 ust. 2, rektorom uczelni, dyrektorom instytutów i państwowych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Sprawiedliwości, o których mowa w ust. 3, organom Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów, Radzie oraz Komisji.
5. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób prowadzenia wykazu,
2) terminy, w których uczelnie oraz instytuty, o których mowa w ust. 3, są obowiązane przekazywać dane objęte wykazem,
3) szczegółowy tryb i formę udostępniania wykazu
- mając na uwadze zapewnienie właściwej polityki kadrowej w uczelniach.
, (przepis art. 201a ust. 3 PrSzkolWyższ nie istnieje),
5. Włączenie się polskich uczelni do jednostek działających na podstawie prawa obcego
Polskie uczelnie mogą utworzyć za granicą podstawowe jednostki organizacyjne oraz filie (art. 85 PrSzkolWyższ
art. 85 PrSzkolWyższ
1. Uczelnia w celu realizacji zadań dydaktycznych może utworzyć poza swoją siedzibą zamiejscową jednostkę organizacyjną w formie:
1) podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni;
2) filii.
2. Podstawowa jednostka organizacyjna uczelni może prowadzić kształcenie w obiektach położonych w tym samym co siedziba uczelni obszarze metropolitalnym, o którym mowa w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717, z późn. zm.), bez potrzeby tworzenia zamiejscowych jednostek organizacyjnych.
3. Uczelnia może utworzyć poza swoją siedzibą zamiejscową jednostkę organizacyjną o zadaniach innych niż dydaktyczne, także w formie innej niż określona w ust. 1.
4. Utworzenie za granicą zamiejscowej jednostki organizacyjnej uczelni wymaga pozwolenia ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego, wydanego w drodze decyzji administracyjnej, po uzyskaniu pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych.
5. Uczelnie zagraniczne mogą tworzyć uczelnie i filie z siedzibą na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego, wydanej po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych i Komisji.
6. Uczelnię lub filię może tworzyć uczelnia zagraniczna, która uzyskała pozytywną ocenę agencji oceniającej jakość kształcenia uznawanej przez władze macierzystego kraju albo zarejestrowanej w Europejskim Rejestrze Agencji Akredytacyjnych (EQAR) lub agencji innego kraju, której oceny są uznawane przez Komisję.
7. Do uczelni i filii utworzonych przez uczelnie zagraniczne nie mają zastosowania przepisy niniejszej ustawy, z wyjątkiem ust. 5 i 6.
). Tu chodzi jednak o własne jednostki.
Wcześniej wymienione regulacje też nie wskazują wprost, aby polska uczelnia mogła być podmiotem odpowiedzialnym za szkołę wyższą za granicą.

E. WNIOSKI
(...)

CategorySzkolnictwoWyzsze CategoryEUWT
Na tej stronie nie ma komentarzy