Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Związek celowy w prawie polskim


A. UWAGI OGÓLNE
Niniejsza analiza ma służyć w szczególności porównaniu związków celowych (ZC) z innymi formami współpracy między jednostkami samorządu terytorialnego, w szczególności z EUWT oraz GÖZ (Transgraniczny Związek Celowy na podstawie Umowy z Karlsruhe z 1996 r..

B. PODSTAWY PRAWNE WSPÓŁPRACY MIĘDZY JST
W Polsce podstawy prawne do współpracy w postaci związków stanowią przepisy ustawy o samorządzie gminnym (art. 64 USamorzGm
art. 64 USamorzGm
1. W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne.
2. Uchwały o utworzeniu związku podejmują rady zainteresowanych gmin.
3. Prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku.
4. Obowiązek utworzenia związku może być nałożony tylko w drodze ustawy, która określa zadania związku i tryb zatwierdzenia jego statutu.
5. Do związków międzygminnych stosuje się odpowiednio art. 8 ust. 2-5 i art. 39 ust. 4.
i nast.) oraz ustawy o samorządzie powiatowym (art. 65 USamorzPowiat
art. 65 USamorzPowiat
1. W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych, w tym wydawania decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, powiaty mogą tworzyć związki z innymi powiatami.
2. Uchwały o utworzeniu związku, przystąpieniu do związku lub wystąpieniu ze związku podejmują rady zainteresowanych powiatów.
3. Prawa i obowiązki powiatów uczestniczących w związku, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku.
4. Do związków powiatów stosuje się odpowiednio art. 38.
i nast.).

C. CHARAKTER PRAWNY ZWIĄZKÓW CELOWYCH
Powstanie związku następuje z chwilą jego zarejestrowania (art. 68 ust. 2 USamorzGm
art. 68 USamorzGm
1. Rejestr związków prowadzi minister właściwy do spraw administracji publicznej.
2. Związek nabywa osobowość prawną po zarejestrowaniu, z dniem ogłoszenia statutu.
3. Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia rejestru związków międzygminnych oraz ogłaszania statutów związków, uwzględniając dokumentację niezbędną do wpisania związku do rejestru, dane podlegające wpisaniu oraz sposób dokonywania zmian wpisów w rejestrze.
). Z tym momentem ZC nabywa osobowość prawną. Oznacza to, że dysponuje pełną podmiotowością prawną w ujęciu cywilnoprawnym. Może być zatem samodzielnym uczestnikiem obrotu cywilnoprawnego. W czynnościach prawnych reprezentowany jest przez swoje organy (art. 38 KC
art. 38 KC
Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie.
).
Jednocześnie ZC jest osobą prawną prawa publicznego (KieresFinanseKomunalne1996, str. 7). Przyjmuje się, że stanowi przykład korporacji prawa publicznego (LeonskiST1995, nr 4, str. 55 i nast.).

D. POSZCZEGÓLNE ZAGADNIENIA PRAWNE WSPÓŁPRACY W FORMIE ZWIĄZKÓW CELOWYCH
1. Przedmiot działalności związków celowych
Związki celowe gmin (CZG) oraz związki celowe powiatów (CZP) są tworzone "w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych". W ten sposób zdeterminowany zostaje obszar działalności związków celowych. Pojęcie zadania publicznego wymaga osobnej analizy, stąd w tym miejscu odsyłam do odpowiedniego opracowania dot. gmin.
Przedmiotem transferu mogą być zarówno zadania własne określone przede wszystkim w art. 7 USamorzGm
art. 7 USamorzGm
1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:
1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,
2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,
3a) działalności w zakresie telekomunikacji,
4) lokalnego transportu zbiorowego,
5) ochrony zdrowia,
6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,
6a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,
7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,
8) edukacji publicznej,
9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,
11) targowisk i hal targowych,
12) zieleni gminnej i zadrzewień,
13) cmentarzy gminnych,
14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego,
15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,
16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej,
17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej;
18) promocji gminy,
19) współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.),
20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.
2. Ustawy określają, które zadania własne gminy mają charakter obowiązkowy.
3. Przekazanie gminie, w drodze ustawy, nowych zadań własnych wymaga zapewnienia koniecznych środków finansowych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów własnych gminy lub subwencji. Przepis art. 8 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.
jak i zadania zlecone, o których mowa jest w art. 8 USamorzGm
art. 8 USamorzGm
1. Ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.
2. Zadania z zakresu administracji rządowej gmina może wykonywać również na podstawie porozumienia z organami tej administracji.
2a. Gmina może wykonywać zadania z zakresu właściwości powiatu oraz zadania z zakresu właściwości województwa na podstawie porozumień z tymi jednostkami samorządu terytorialnego.
2b. Spory majątkowe wynikłe z porozumień, o których mowa w ust. 2 i 2a oraz w art. 74, rozpatruje sąd powszechny.
3. Gmina otrzymuje środki finansowe w wysokości koniecznej do wykonania zadań, o których mowa w ust. 1, 2 i 2a.
4. Szczegółowe zasady i terminy przekazywania środków finansowych, o których mowa w ust. 3, określają ustawy nakładające na gminy obowiązek wykonywania zadań zleconych lub zawarte porozumienia.
5. W przypadku niedotrzymania terminów, o których mowa w ust. 4, gminie przysługują odsetki w wysokości ustalonej dla zaległości podatkowych.
. Wynika to z odesłania zamieszczonego w art. 64 ust. 5 USamorzGm
art. 64 USamorzGm
1. W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne.
2. Uchwały o utworzeniu związku podejmują rady zainteresowanych gmin.
3. Prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku.
4. Obowiązek utworzenia związku może być nałożony tylko w drodze ustawy, która określa zadania związku i tryb zatwierdzenia jego statutu.
5. Do związków międzygminnych stosuje się odpowiednio art. 8 ust. 2-5 i art. 39 ust. 4.
.
Przedmiotem przekazania mogą być tylko zadania wspólne, a więc stanowiące wspólną część kompetencji wszystkich członków.
Zadania mogą być przekazane do realizacji tylko w określonej części (Cybulska w: DolnickiUSamorzGmKomentarz, 2010, art. 65 nr 1). Wymagane jest jednak, aby każdy podmiot przeniósł taki sam zakres zadań na związek celowy. Inaczej może powstać do perturbacji w czasie realizacji zadań.
Przedmiotem delegacji nie mogą być zadania już wcześniej przeniesione na inny związek (zob. obszernie Pławecki w: JyzPlaweckiSzewcKomentarz, 2012, art. 64 nr 7).

2. Delegacja czy upoważnienie do wykonywania
Z uwagi na brzmienie art. 64 ust. 3 USamorzGm
art. 64 USamorzGm
1. W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne.
2. Uchwały o utworzeniu związku podejmują rady zainteresowanych gmin.
3. Prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku.
4. Obowiązek utworzenia związku może być nałożony tylko w drodze ustawy, która określa zadania związku i tryb zatwierdzenia jego statutu.
5. Do związków międzygminnych stosuje się odpowiednio art. 8 ust. 2-5 i art. 39 ust. 4.
, stanowiąym, iż prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na ten związek z dniem ogłoszenia jego statutu mamy w tym zakresie do czynienia z delegacją.
3. Skutki w zakresie wykonywania uprawnień władczych
Z uwagi na powyższe związek celowy otrzymuje również uprawnienia do wykonywania uprawnień władczych związanych z wydawaniem lokalnych przepisów lub decyzji indywidualnych (PiatekST1991, nr 1-2, s. 66; KieresST1991, str. 7; LeonskiST1995, nr 4, str. 55?; Kurzyna-Chmiel, Oświata jako zadanie publiczne, str. ?? (Pkt 6.3.)). Następuje zatem zmiana właściwości. Dotychczasowy podmiot traci funkcje władcze w zakresie przekazanym związkowi celowemu.

4. Skutki w zakresie odpowiedzialności
Związek wykonuje zadania na własną odpowiedzialność (art. 65 ust. 1 USamorzGm
art. 65 USamorzGm
1. Związek wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
2. Związek posiada osobowość prawną.
). Utworzenie ZC powoduje zatem, iż gminy (w przypadku CZG) nie odpowiadają za realizację zadania wobec osób trzecich (Cybulska w: DolnickiUSamorzGmKomentarz, 2010, art. 65 nr 3).
Natomiast zauważa się, że gmina/powiat pozostają odpowiedzialne w sensie ogólnym za zaspokojenie potrzeb mieszkańców (PiatekST1991, s. 67).

5. Kontrola realizacji zadań publicznych
(...) Zob. KasinskiST1994
6. Finansowanie działalności związku
W szczególności problem dotacji oraz prowadzenia działalności gospodarczej przez związki celowe (zob. KieresFinanseKomunalne1996, str. 12). Członkowie związku mogą mu również powierzyć majątek w celu wykonania zadania.

E. TRANSGRANICZNE ZWIĄZKI CELOWE
1. Transgraniczne związki celowe w Europie
Zob. dokument dot. tzw. Umowy z Karlsruhe z 1996 r..

2. EUWT
Zob. osobne opracowania dotyczące EUWT

3. Związki celowe na podstawie porozumień międzyrządowych
Zob. Polsko-czeskie porozumienie międzyrządowe z 8.9.1994 r.

F. WNIOSKI


CategoryZwiazekKomunalny CategoryEUWT
Na tej stronie nie ma komentarzy