Wersja [3165]
To jest stara wersja OdpowiedzialnoscRN utworzona przez WojciechLisiewicz, 2008-07-29 16:32:43.
Odpowiedzialność członków rady nadzorczej
w spółkach kapitałowych
Z prawami i obowiązkami członków rad nadzorczych (*) osób prawnych koresponduje odpowiedzialność cywilna i karna wynikająca z przepisów regulujłcych funkcjonowanie danych osób prawnych. W niniejszym artykule opisane zostały reguły odpowiedzialności osób zasiadających w RN podmiotów prawnych.
A. Odpowiedzialność RN spółki z o.o.
1. Odpowiedzialność cywilnoprawna
Wg art. 293 KSH
art. 293 KSH
§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
członkowie RN spółki z o.o. ponoszą odpowiedzialność odszkodowawczą w wypadku, gdy ich działanie przyniesie spółce szkodę.§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
a. Przesłanki odpowiedzialności wynikającej z art. 293 KSH
art. 293 KSH
§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
Roszczenie na podstawie art. 293 § 1 KSH
art. 293 KSH
§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
powstanie, jeśli:§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
1. Rozpatrywana osoba wypełnia funkcję podaną w przepisie (członek zarządu, RN, komisji rewizyjnej, likwidator)
2. Osoba ta podjęła działanie lub zaniechała danego działania
3. Działanie / zaniechanie jest niezgodne z prawem lub umową spółki
4. Powstała szkoda
5. Istnieje związek przyczynowo-skutkowy między działaniem (zaniechaniem) osoby zobowiązanej oraz powstaniem szkody spółki
6. Osoba, wobec której podnoszone jest roszczenia nie wykazała, że nie ponosi w danym wypadku winy
Ponadto należy uwzględnić, czy nie minął okres przedawnienia roszczenia - w oparciu o art. 297 KSH
art. 297 KSH
Roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym spółka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem dziesięciu lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.
opisywane tu roszczenie przedawnia się z upływem trzech lat od chwili, w której spółka dowiedziała się oRoszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym spółka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem dziesięciu lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.
- powstaniu szkody i (kumulatywnie)
- osobie zobowiązanej do jej naprawienia.
Ad. 2:
Nie tylko aktywne działanie danej osoby może rodzić roszczenia odszkodowawcze. Przepis wyraźnie sankcjonuje również wszelkie niezgodne z prawem zaniechania. Zapis ten ma szczególne znaczenie wobec przepisów w sposób ogólny opisujących obowiązki poszczególnych osób:
- członkowie RN mają np. obowiązek stałej kontroli działalności spółki - gdy ograniczą się do udziału w posiedzeniach a aktywniejsza postawa pozwoliłaby im odkryć i wyjaśnić nieprawidłowości, to łamią przepis art. 219 § 1 KSH
art. 219 KSH
§ 1. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności.
§ 2. Rada nadzorcza nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.
§ 3. Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdań, o których mowa w art. 231 § 2 pkt 1, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny.
§ 4. W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.
§ 5. Każdy członek rady nadzorczej może samodzielnie wykonywać prawo nadzoru, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
(por. artykuł o obowiązkach członków RN);§ 1. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności.
§ 2. Rada nadzorcza nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.
§ 3. Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdań, o których mowa w art. 231 § 2 pkt 1, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny.
§ 4. W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.
§ 5. Każdy członek rady nadzorczej może samodzielnie wykonywać prawo nadzoru, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
- członkowie zarządu mają za zadanie prowadzić sprawy spółki
Działaniem niezgodnym z prawem jest w szczególności też takie działanie, które zostało wyraźnie przewidziane w przepisach (np. KSH), jednak wykonywanie nieprawidłowo. I tak przepisy kodeksowe narzucają na organy spółki w takich wypadkach nie tylko obowiązek "jakichkolwiek" działań - obowiązek ten dotyczy działań zgodnych ze sztuką zawodową wymaganych (również co do jakości) w danej sytuacji. I tak obowiązek prowadzenia spraw spółki w rozumieniu art. 201 § 1 KSH
art. 201 KSH
§ 1. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.
§ 2. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków.
§ 3. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona.
§ 4. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
wymaga prowadzenia ich w taki sposób, aby pozwalało to spółce na prawidłowe funkcjonowanie - absolutnym minimum jest tu ochrona spółki przed niepotrzebnymi stratami.§ 1. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.
§ 2. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków.
§ 3. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona.
§ 4. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Ad. 6:
W zakresie ustalania winy (lub jej braku - przepis ciężar dowodu przenosi na osobę zobowiązaną) należy stosować surowe reguły odpowiednio do art. 293 § 2 KSH
art. 293 KSH
§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
.§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
Niezależnie od miary staranności wymaganej od członków organów spółki kapitałowej pewne znaczenie dla oceny działań organów i zasiadających w nich osób ma udzielenie absolutorium. Wprawdzie samo udzielenie absolutorium za okres, w którym dana osoba działając w ramach organu spółki doprowadziła do powstania szkody, nie wyłącza odpowiedzialności za szkodę (StrzepkaKomentarzKSH, art. 293, nb. 5). Dopiero w przypadkach, gdy na zgromadzeniu wspólników zostały przedstawione okoliczności i fakt powstania szkody i mimo to zostało udzielone absolutorium organowi, który mógłby ponosić odpowiedzialność. Przedstawianą w literaturze argumentację należy rozumieć w taki sposób, iż udzielenie absolutorium w sytuacji, w której wspólnicy są w pełni świadomi powstania szkody, oznacza zgodę (z reguły udzieloną po fakcie, czyli potwierdzenie) wykluczającą bezprawność działania lub zaniechania.
b. Charakter odpowiedzialności
B. Odpowiedzialność RN spółki akcyjnej
C. Odpowiedzialność RN w innych podmiotach
(*) w skrócie RN
CategoryRadaNadzorcza
Na tej stronie nie ma komentarzy
