Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wersja [12219]

To jest stara wersja KazusPrzyrzeczeniePubliczneNr1 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2010-07-03 12:53:11.

 

Kazus nr 1 z przyrzeczenia publicznego


A. Stan faktyczny
P prowadził działalność handlowo-marketingową w formie sprzedaży wysyłkowej towarów oraz akcję promocyjną proponując w niej udział w zabawie pod nazwą "Raport końcowy w sprawie nagrody 50.000,00 zł" z możliwością wygranej w tej kwocie. P nie posiadał zezwolenia Ministra Finansów na prowadzenie gier losowych.
W listopadzie 2006 r. P przesłał A indywidualne zawiadomienie, z którego wynikało, iż numerami nagrody są nr 6248606 i 6261651 przypisane A jako kandydatowi do wygranej i zapewnił go, że za kilka dni potwierdzi jego zwycięstwo w konkursie, jeżeli tylko przed 26.11.2006 r. odeśle on wygrywające numery wraz z kartą uczestnictwa oraz spełni warunek zamówienia w tym terminie towarów z katalogu. A spełnił wszystkie warunki, w tym kupił zamówione towary.
W dniu 13.12.2006 r. spośród wszystkich klientów znajdujących się w bazie adresowej wylosowano numer wygrywający nagrodę główną, który należał do A. A domaga się wypłaty nagrody, ale P odmawia zasłaniając się brakiem zezwolenia.
1.Czy A może domagać się od P zapłaty 50.000 zł?
2.Czy gdyby P wypłacił nagrodę, mógłby żądać jej zwrotu z powołaniem na brak odpowiedniego zezwolenia?


B. Odpowiedź na pytanie 1

1. Roszczenie A przeciw P o zapłatę 50.000 zł z art. 919 § 1 KC
art. 919 KC
§ 1. Kto przez ogłoszenie publiczne przyrzekł nagrodę za wykonanie oznaczonej czynności, obowiązany jest przyrzeczenia dotrzymać.
§ 2. Jeżeli w przyrzeczeniu nie był oznaczony termin wykonania czynności ani nie było zastrzeżenia, że przyrzeczenie jest nieodwołalne, przyrzekający może je odwołać. Odwołanie powinno nastąpić przez ogłoszenie publiczne w taki sam sposób, w jaki było uczynione przyrzeczenie. Odwołanie jest bezskuteczne względem osoby, która wcześniej czynność wykonała.


a. powstanie roszczenia
Roszczenie o nagrodę z art. 919 § 1 KC
art. 919 KC
§ 1. Kto przez ogłoszenie publiczne przyrzekł nagrodę za wykonanie oznaczonej czynności, obowiązany jest przyrzeczenia dotrzymać.
§ 2. Jeżeli w przyrzeczeniu nie był oznaczony termin wykonania czynności ani nie było zastrzeżenia, że przyrzeczenie jest nieodwołalne, przyrzekający może je odwołać. Odwołanie powinno nastąpić przez ogłoszenie publiczne w taki sam sposób, w jaki było uczynione przyrzeczenie. Odwołanie jest bezskuteczne względem osoby, która wcześniej czynność wykonała.
powstaje, gdy złożone zostało przyrzeczenie publiczne.
Przyrzeczeniem publicznym w rozumieniu tego przepisu jest uczynione publicznie przyrzeczenie nagrody za określone zachowanie się. Z jednej strony musiałoby więc przez P zostać złożone publiczne przyrzeczenie nagrody, zaś A musiałby wykonać czynność, za którą nagroda została obiecana.
W tym wypadku w grę wchodzić może przyrzeczenie nagrody za dokonanie zakupów u P.

(1) publiczne przyrzeczenie nagrody
Ogłoszenie nagrody zostało przez P złożone w liście do A, w którym poinformowano o możliwości wygrania kwoty 50.000 zł
Przesłanka publicznego ogłoszenia oświadczenia woli przyrzekającego oznacza, że oświadczenie powinno być złożone w taki sposób, aby mogło dotrzeć do nieokreślonej liczby nieoznaczonych osób (RadwanskiPanowiczZobowiazania, 5. wyd. nb. 919). Za publiczne można uważać również przyrzeczenie, które przyrzekający złożył wobec osób wskazanych za pomocą pewnej ogólnej właściwości. Okoliczność bowiem, że na tej podstawie mogą one zostać zindywidualizowane, nie stanowi przeszkody do uznania przyrzeczenia za skierowane do nieoznaczonych osób (wyrok SN z dnia 12.9.2002 r., IV CKN 1274/00, niepubl.).
W tym wypadku skierowany imiennie do powoda list indywidualizował go jako adresata oświadczenia pozwanego, które z uwagi na formę przekazu pozbawione było zarazem cechy powszechnej dostępności, przesadzającej o publicznym charakterze przyrzeczenia.
Tym samym brak było publicznego przyrzeczenia nagrody.

(2) wynik tymczasowy
P nie złożył publicznego przyrzeczenia nagrody w rozumieniu art. 919 § 1 KC
art. 919 KC
§ 1. Kto przez ogłoszenie publiczne przyrzekł nagrodę za wykonanie oznaczonej czynności, obowiązany jest przyrzeczenia dotrzymać.
§ 2. Jeżeli w przyrzeczeniu nie był oznaczony termin wykonania czynności ani nie było zastrzeżenia, że przyrzeczenie jest nieodwołalne, przyrzekający może je odwołać. Odwołanie powinno nastąpić przez ogłoszenie publiczne w taki sam sposób, w jaki było uczynione przyrzeczenie. Odwołanie jest bezskuteczne względem osoby, która wcześniej czynność wykonała.
.

b. wynik
A nie ma wobec P roszczenia z art. 919 § 1 KC
art. 919 KC
§ 1. Kto przez ogłoszenie publiczne przyrzekł nagrodę za wykonanie oznaczonej czynności, obowiązany jest przyrzeczenia dotrzymać.
§ 2. Jeżeli w przyrzeczeniu nie był oznaczony termin wykonania czynności ani nie było zastrzeżenia, że przyrzeczenie jest nieodwołalne, przyrzekający może je odwołać. Odwołanie powinno nastąpić przez ogłoszenie publiczne w taki sam sposób, w jaki było uczynione przyrzeczenie. Odwołanie jest bezskuteczne względem osoby, która wcześniej czynność wykonała.
.

2. Roszczenie A przeciwko P o 50.000 zł z art. 3531 KC
art. 3531 KC
Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
w zw. z art. 413 § 2 KC
art. 413 KC
§ 1. Kto spełnia świadczenie z gry lub zakładu, nie może żądać zwrotu, chyba że gra lub zakład były zakazane albo nierzetelne.
§ 2. Roszczeń z gry lub zakładu można dochodzić tylko wtedy, gdy gra lub zakład były prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego.

A mógłby podnieść przeciw P roszczenie z umowy gry na podstawie art. 3531 KC
art. 3531 KC
Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
w zw. z art. 413 § 2 KC
art. 413 KC
§ 1. Kto spełnia świadczenie z gry lub zakładu, nie może żądać zwrotu, chyba że gra lub zakład były zakazane albo nierzetelne.
§ 2. Roszczeń z gry lub zakładu można dochodzić tylko wtedy, gdy gra lub zakład były prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego.
jeżeli między nimi istniał stosunek zobowiązaniowy z gry i gra była prowadzona przez P na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego.

a. powstanie roszczenia

(1) gra lub zakład
W umowie gry strony przyrzekają sobie oznaczoną korzyść majątkową w razie ziszczenia się w przyszłości, w wyniku podjętych przez nie czynności, jakiegoś co najmniej częściowo zależnego od przypadku zdarzenia (RadwanskiPanowiczZobowiazania, 5. wyd. nb. 937).
Zakład to umowa między osobami głoszącymi odmienne sądy, które dają się zweryfikować w sposób pewny i ostateczny; może to dotyczyć faktów już dokonanych albo zdarzeń przyszłych. Zakład może być dwustronny (tzw. zakład wzajemny) albo wielostronny (np. totalizator) (zob. Sokołowski w: KidybaKomentarzKCTomIII, 2010, art. 413 uw. 5).
Należy się jednak zastanowić, czy A i P w ogóle zawarli taką umowę. W przedmiotowej sprawie sąd uznał, iż pisma skierowane przez pozwanego do powoda nie były bowiem ofertą w rozumieniu art. 66 KC
art. 66 KC
§ 1. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.
§ 2. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.
, a jedynie luźno wiązały się z umowami sprzedaży (wyrok SN z dnia 12.9.2002 r., IV CKN 1274/00, niepubl.). Być może trzeba było rozważyć, czy oferty nie złożył A odsyłając zgłoszenia z zamówieniem towaru. Dopuszczenie do losowania należy uznać za konkludentne oświadczenie woli o przyjęciu oferty i tym samym prowadzące do zawarcia umowy gry.

Do powstania roszczenia o wypłatę nagrody z gry konieczne jest także ziszczenie się zdarzenia, przynajmniej częściowo zależnego od przypadku, od którego zależało przyznanie korzyści. W tym wypadku zdarzeniem tym było wylosowanie numeru nagrody. Ponieważ wylosowany został numer A, zdarzenie ziściło się.

(2) wynik tymczasowy
Roszczenie o zapłatę nagrody powstało.

b. zaskarżalność
Z uwagi na art. 413 § 2 KC
art. 413 KC
§ 1. Kto spełnia świadczenie z gry lub zakładu, nie może żądać zwrotu, chyba że gra lub zakład były zakazane albo nierzetelne.
§ 2. Roszczeń z gry lub zakładu można dochodzić tylko wtedy, gdy gra lub zakład były prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego.
dochodzenie roszczenia z gry, która nie była prowadzona na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego, jest niedopuszczalne, gdyż takie zobowiązanie jest tzw. jest zobowiązaniem naturalnym. Być może jednak "zabawa", którą zorganizował P nie potrzebowała zezwolenia.
Wyróżnia się cztery grupy gier (i zakładów):
  1. gry i zakłady prowadzone na podstawie stosownego zezwolenia (tzw. kwalifikowane gry i zakłady),
  2. gry i zakłady zakazane,
  3. gry i zakłady nierzetelne oraz
  4. inne gry i zakłady tzw. (gry i zakłady niekwalifikowane).

(1) gry i zakłady prowadzone na podstawie stosownego zezwolenia
Roszczenia wynikające z tych gier korzystają z pełnej ochrony prawnej na podstawie KC oraz ustawy o grach i zakładach wzajemnych (UGryZakłWzaj) lub ustawy o wyścigach konnych (UWyścigiKonne). Te ustawy przewidują także warunki udzielania zezwoleń.
Z (przepis art. 24 UGryZakłWzaj nie istnieje) wynika, iż urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych lub gier na automatach wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych, zaś urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach o niskich wygranych wymaga zezwolenia izby skarbowej, na której obszarze działania są urządzane i prowadzone takie gry.
Gra zorganizowana przez P polegała na losowaniu określonego numeru przypisanego uczestnikowi, którego zgłoszenie następowało poprzez nabycie towaru u P. Była to więc tzw. loteria promocyjna ((przepis art. 2 ust. 1 zd. 2 pkt 9 UGryZakłWzaj nie istnieje)). Loterie promocyjne są formami gier losowych (zob. zd. 1 tego przepisu). Jako gra losowa wymagała więc zezwolenia ministra finansów.
Ponieważ P takiego zezwolenia nie posiadał, ochrona prawna uczestnikom nie przysługuje.

(2) gry i zakłady zakazane
Zakazane jest:
  • organizowanie gier i zakładów, co do których istnieje wymóg uzyskania zezwolenia,
  • organizowanie zagranicznych gier i zakładów (tzn. takich, które zorganizowano albo zarejestrowano za granicą),
  • organizowanie gier i zakładów związanych z walkami zwierząt (zob. art. 17 ust. 4 UOchrZwierz
    art. 17 UOchrZwierz
    1. Do tresury i pokazów dla celów widowiskowo-rozrywkowych mogą być wykorzystywane tylko zwierzęta urodzone i wychowane w niewoli i tylko takie, którym mogą być zapewnione warunki egzystencji stosowne do potrzeb danego gatunku.
    2. Tresura zwierząt do celów widowiskowo-rozrywkowych i obronnych nie może być prowadzona w sposób powodujący ich cierpienie.
    3. Nie wolno prowadzić tresury zwierząt wyłącznie w celu zwiększenia ich agresywności.
    4. Zabrania się zmuszania zwierząt do wykonywania czynności, które powodują ból lub są sprzeczne z ich naturą.
    5. Zabrania się działalności menażerii objazdowych.
    6. Zabrania się propagowania lub upowszechniania drastycznych scen zabijania, zadawania cierpienia lub innej przemocy, ze strony człowieka, której ofiarami są zwierzęta, chyba że sceny te mają na celu napiętnowanie okrutnego zachowania wobec zwierząt.
    7. Do zwierząt, o których mowa w ust. 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 9.
    8. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw kultury określi, w drodze rozporządzenia, minimalne warunki utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt wykorzystywanych do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych, mając na względzie zapewnienie im właściwej opieki.
    9. (skreślony).
    ) (zob. Janiak w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 96 nb. 78).
Umowy związane z takimi grami są nieważne (art. 58 § 1 KC
art. 58 KC
§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
).

(3) nierzetelne gry i zakłady
Nierzetelne są gry (zakłady) przeprowadzane nieprawidłowo w porównaniu z założonymi regułami albo sprzeczne z zasadami uczciwej gry (Janiak w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 96 nb. 82). Umowy zwarte w związku z takimi grami są uważane za zobowiązania sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i tym samym za nieważne na mocy art. 58 § 2 KC
art. 58 KC
§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
(RadwanskiPanowiczZobowiazania, 5. wyd. nb. 950; Janiak w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 96 nb. 84).

(4) gry i zakłady niekwalifikowane
Gry i zakłady niekwalifikowane wywołują skutki prawne tylko w ograniczonym zakresie, tzn. nie można dochodzić ich przymusowej realizacji, natomiast w razie spełnienia świadczenia z gry, nie można dochodzić jego zwrotu (art. 413 § 1 KC
art. 413 KC
§ 1. Kto spełnia świadczenie z gry lub zakładu, nie może żądać zwrotu, chyba że gra lub zakład były zakazane albo nierzetelne.
§ 2. Roszczeń z gry lub zakładu można dochodzić tylko wtedy, gdy gra lub zakład były prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego.
).

(5) wynik tymczasowy
P prowadził więc grę losową bez zezwolenia, a więc grę zakazaną.

3. Wynik
A nie może domagać się od P zapłaty 50.000 zł, gdyż gra zorganizowana przez P była prowadzona bez stosownego zezwolenia.

4.
Zob. także Taris(R)


C. Odpowiedź na pytanie 2
Jeżeli byłaby to gra niekwalifikowana wówczas żądanie zwrotu wypłaconego świadczenia byłoby wyłączone na podstawie art. 413 § 1 KC
art. 413 KC
§ 1. Kto spełnia świadczenie z gry lub zakładu, nie może żądać zwrotu, chyba że gra lub zakład były zakazane albo nierzetelne.
§ 2. Roszczeń z gry lub zakładu można dochodzić tylko wtedy, gdy gra lub zakład były prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego.
. Natomiast gdyby była to gra zakazana lub nierzetelna, wówczas świadczenie podlega zwrotowi jako nienależne (art. 413 § 1 KC
art. 413 KC
§ 1. Kto spełnia świadczenie z gry lub zakładu, nie może żądać zwrotu, chyba że gra lub zakład były zakazane albo nierzetelne.
§ 2. Roszczeń z gry lub zakładu można dochodzić tylko wtedy, gdy gra lub zakład były prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego.
w zw. z art. 410 § 2 KC
art. 410 KC
§ 1. Przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego.
§ 2. Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.
).
Jak ustalono powyżej, w tej sytuacji mieliśmy do czynienia z loterią promocyjną, a tym samym z grą losową wymagającą zezwolenia ministra finansów, którego P nie uzyskał. Brak zezwolenia prowadzi do skutku, że była to gra zakazana.Tym samym możliwe jest domaganie się zwrotu świadczenia jako nienależnego (art. 413 § 1 KC
art. 413 KC
§ 1. Kto spełnia świadczenie z gry lub zakładu, nie może żądać zwrotu, chyba że gra lub zakład były zakazane albo nierzetelne.
§ 2. Roszczeń z gry lub zakładu można dochodzić tylko wtedy, gdy gra lub zakład były prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego.
w zw. z art. 410 § 2 KC
art. 410 KC
§ 1. Przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego.
§ 2. Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.
).

CategoryKazusyPrzyrzeczeniePubliczne CategoryKazusyUmowaGryIZakladu
Na tej stronie nie ma komentarzy