Wersja [12370]
To jest stara wersja HaftungFuerHochwasserschaedenImGrenzgebiet utworzona przez MarcinKrzymuski, 2010-08-17 15:14:23.
Haftung für Hochwasserschäden im deutsch-polnischen Grenzgebiet
Analyse aus dem Blickwinkel des Privatrechts
Die Ereignisse vom Anfang August 2010 im deutsch-polnischen Grenzgebiet zeigen, dass die Fragen der privatrechtlichen Haftung für die Hochwasserschäden durchaus aktuell sind. Folgender Beitrag behandelt stichhaltig die wichtigsten Eckpunkte der Feststellung des anwendbaren Rechts sowie die Haftungsgrundlagen des deutschen und des polnischen Privatrechts. Nicht erörtert werden die Fragen der Amtshaftung.
A. HOCHWASSER
Hochwasser ist die zeitlich begrenzte Überschwemmung von normalerweise nicht mit Wasser bedecktem Land durch oberirdische Gewässer oder durch in Küstengebiete eindringendes Meerwasser (§ 72 WHG).
B. BESTIMMUNG DES ANWENDBAREN RECHTS
Wird infolge eines grenzüberschreitenden Hochwassers der Schaden an Privatgütern (Leben, Gesundheit, Vermögen, Freiheit usw.) verursacht, ist zunächst das auf die Schadensersatzansprüche anzuwendende Recht zu bestimmen. Seit dem 11.1.2009 geht den Vorschriften des deutschen EGBGB und des polnischen IPRG (poln. PrPrywMiędzyn) die sog. Rom II-VO vor.
1. Rechtswahl, Art. 17 Rom II-VO
Diese stellt die Rechtswahl in den Vordergrund. Diese ist sowohl vor als auch nach der Entstehung des außervertraglichen Schuldverhältnisses zulässig. Allerdings gelten für die ex ante-Rechtswahl einige Einschränkungen (Parteien müssen der kommerziellen Tätigkeit nachgehen und die Rechtswahl muss im Zusammenhang mit dieser Tätigkeit stehen). Es ist daher keine vorherige Rechtswahl zwischen den "einfachen" Personen zulässig.
2. Anknüpfung nach Art. 7 Rom II-VO
Mangelt eine wirksame Rechtswahlklausel, steht dem Geschädigten die Wahl zwischen dem Rechts des Erfolgsortes (Art. 7 i.V.m. Art. 4 Abs. 1 Rom II-VO) und dem Recht des Handlungsortes (Art. 7 Rom II-VO a.E.) zu. Ein in Deutschland ansässiger Geschädigter kann daher seinen Schaden nach dem deutschen (Recht des Erfolgsortes) oder nach dem polnischen (Recht des Handlungsortes) geltend machen, wenn der Schaden durch ein in Polen agierendes Subjekt verursacht wird. Genauso kann auch der polnische Geschädigte die maßgebliche Rechtsordnung wählen, wenn der Schaden durch deutsches Privatsubjekt herbeigeführt wird.
Dafür spielt keine Rolle, welches Gericht von dem Geschädigten angerufen wird. So kann daher polnisches Gericht nach deutschem Recht und umgekehrt - deutsches Gericht nach polnischem Recht urteilen.
C. HAFTUNG NACH POLNISCHEM PRIVATRECHT
Ist auf die Schadensersatzansprüche polnisches Recht anzuwenden, kommen folgende Anspruchsgrundlagen in Betracht:
D. HAFTUNG NACH DEUTSCHEM PRIVATRECHT
Wird dagegen das deutsche Recht angewandt, so kann sich der Schadensersatzanspruch vor allem aus § 823 Abs. 1 BGB oder § 823 Abs. 2 BGB i. V.m. einem Schutzgesetz ergeben.
E. INTERNATIONALE ZUSTÄNDIGKEIT DER GERICHTE
Diese bestimmt sich nach Art. 5 Nr. 3 der Verordnung (EG) Nr. 44/2001 des Rates vom 22. Dezember 2000 über die gerichtliche Zuständigkeit und die Anerkennung und Vollstreckung von Entscheidungen in Zivil- und Handelssachen (sog. EuGVVO oder Brüssel I-VO).
Interessant ist in dem Zusammenhang, dass in Polen eine Sammelklage (Gruppenklage) zulässig ist (zob. poln. UDochRoszczPostGrup), so dass sich mehrere Betroffene in einem Verfahren vereinigen können und gegen einen Schädiger zusammen vorgehen können.(1)
(1) Romana Cierpial/Olga Horwath, Polen: Gruppenklage im Zivilverfahren, WiRO 2010, S. 180 ff. (in Beck-Online zugänglich).
Zitierte Vorschriften: art. 17 RozpUERzymII
art. 17 RozpUERzymII
Oceniając postępowanie osoby, której przypisuje się odpowiedzialność, uwzględnia się, na ile okaże się to wskazane, i jako element stanu faktycznego, zasady bezpieczeństwa i postępowania, obowiązujące w miejscu i czasie wystąpienia zdarzenia stanowiącego źródło odpowiedzialności.
, Art. 7 RozpUERzymIIOceniając postępowanie osoby, której przypisuje się odpowiedzialność, uwzględnia się, na ile okaże się to wskazane, i jako element stanu faktycznego, zasady bezpieczeństwa i postępowania, obowiązujące w miejscu i czasie wystąpienia zdarzenia stanowiącego źródło odpowiedzialności.
art. 7 RozpUERzymII
Prawem właściwym dla zobowiązania pozaumownego wynikającego ze szkody w środowisku naturalnym lub ze szkody na osobie lub w mieniu, będącej następstwem takiej szkody, jest prawo określone zgodnie z art. 4 ust. 1, chyba że osoba dochodząca odszkodowania decyduje się poddać swoje roszczenie prawu państwa, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące szkodę.
, Art. 5 RozpUEBrukselaIPrawem właściwym dla zobowiązania pozaumownego wynikającego ze szkody w środowisku naturalnym lub ze szkody na osobie lub w mieniu, będącej następstwem takiej szkody, jest prawo określone zgodnie z art. 4 ust. 1, chyba że osoba dochodząca odszkodowania decyduje się poddać swoje roszczenie prawu państwa, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące szkodę.
art. 5 RozpUEBrukselaI
Osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego, może być pozwana w innym Państwie Członkowskim:
1) a) jeżeli przedmiotem postępowania jest umowa lub roszczenia wynikające z umowy - przed sąd miejsca, gdzie zobowiązanie zostało wykonane albo miało być wykonane;
b) w rozumieniu niniejszego przepisu - i o ile co innego nie zostało uzgodnione – miejscem wykonania zobowiązania jest:
- w przypadku sprzedaży rzeczy ruchomych - miejsce w Państwie Członkowskim, w którym rzeczy te zgodnie z umową zostały dostarczone albo miały zostać dostarczone;
- w przypadku świadczenia usług - miejsce w Państwie Członkowskim, w którym usługi zgodnie z umową były świadczone albo miały być świadczone;
c) jeśli lit. b) nie ma zastosowania, wówczas stosuje się lit. a);
2) w sprawach alimentacyjnych – przed sąd miejsca, gdzie uprawniony do alimentów ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu albo – w wypadku, gdy sprawa alimentacyjna jest rozpoznawana łącznie ze sprawą dotyczącą stanu cywilnego - przed sąd, który ma jurysdykcję do rozpoznania tej sprawy według własnego prawa, chyba że jurysdykcja ta opiera się jedynie na obywatelstwie jednej ze stron;
3) jeżeli przedmiotem postępowania jest czyn niedozwolony lub czyn podobny do czynu niedozwolonego albo roszczenia wynikające z takiego czynu - przed sąd miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę;
4) w sprawach roszczeń o odszkodowanie lub przywrócenie stanu poprzedniego, które wynikają z czynu zagrożonego karą - przed sąd karny, do którego wniesiono akt oskarżenia, o ile sąd ten może według swojego prawa rozpoznawać roszczenia cywilnoprawne;
5) w sprawach dotyczących sporów wynikających z działalności filii, agencji lub innego oddziału - przed sąd miejsca, gdzie znajduje się filia, agencja lub inny oddział;
6) w sprawach, w których występuje w charakterze założyciela, "trustee" lub uposażonego z tytułu "trustu" utworzonego na podstawie ustawy lub czynności prawnej dokonanej w formie pisemnej albo poświadczonej na piśmie - przed sądy Państwa Członkowskiego, na terytorium którego "trust" ma swoją siedzibę;
7) w sprawach dotyczących sporu o zapłatę wynagrodzenia za ratownictwo lub udzielenie pomocy dla ładunku lub frachtu, które żądane jest z tytułu działań związanych z ratownictwem lub udzieleniem pomocy, przed sąd, na obszarze właściwości którego ten ładunek lub fracht:
a) został zajęty w celu zabezpieczenia zapłaty; lub
b) mógł zostać zajęty, lecz złożone zostało poręczenie lub inne zabezpieczenie,
pod warunkiem że przepis ten ma zastosowanie jedynie wówczas, jeżeli twierdzi się, że pozwany ma prawa do ładunku lub frachtu albo że takie prawa miał w czasie działań ratowniczych lub udzielenia pomocy.
Osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego, może być pozwana w innym Państwie Członkowskim:
1) a) jeżeli przedmiotem postępowania jest umowa lub roszczenia wynikające z umowy - przed sąd miejsca, gdzie zobowiązanie zostało wykonane albo miało być wykonane;
b) w rozumieniu niniejszego przepisu - i o ile co innego nie zostało uzgodnione – miejscem wykonania zobowiązania jest:
- w przypadku sprzedaży rzeczy ruchomych - miejsce w Państwie Członkowskim, w którym rzeczy te zgodnie z umową zostały dostarczone albo miały zostać dostarczone;
- w przypadku świadczenia usług - miejsce w Państwie Członkowskim, w którym usługi zgodnie z umową były świadczone albo miały być świadczone;
c) jeśli lit. b) nie ma zastosowania, wówczas stosuje się lit. a);
2) w sprawach alimentacyjnych – przed sąd miejsca, gdzie uprawniony do alimentów ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu albo – w wypadku, gdy sprawa alimentacyjna jest rozpoznawana łącznie ze sprawą dotyczącą stanu cywilnego - przed sąd, który ma jurysdykcję do rozpoznania tej sprawy według własnego prawa, chyba że jurysdykcja ta opiera się jedynie na obywatelstwie jednej ze stron;
3) jeżeli przedmiotem postępowania jest czyn niedozwolony lub czyn podobny do czynu niedozwolonego albo roszczenia wynikające z takiego czynu - przed sąd miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę;
4) w sprawach roszczeń o odszkodowanie lub przywrócenie stanu poprzedniego, które wynikają z czynu zagrożonego karą - przed sąd karny, do którego wniesiono akt oskarżenia, o ile sąd ten może według swojego prawa rozpoznawać roszczenia cywilnoprawne;
5) w sprawach dotyczących sporów wynikających z działalności filii, agencji lub innego oddziału - przed sąd miejsca, gdzie znajduje się filia, agencja lub inny oddział;
6) w sprawach, w których występuje w charakterze założyciela, "trustee" lub uposażonego z tytułu "trustu" utworzonego na podstawie ustawy lub czynności prawnej dokonanej w formie pisemnej albo poświadczonej na piśmie - przed sądy Państwa Członkowskiego, na terytorium którego "trust" ma swoją siedzibę;
7) w sprawach dotyczących sporu o zapłatę wynagrodzenia za ratownictwo lub udzielenie pomocy dla ładunku lub frachtu, które żądane jest z tytułu działań związanych z ratownictwem lub udzieleniem pomocy, przed sąd, na obszarze właściwości którego ten ładunek lub fracht:
a) został zajęty w celu zabezpieczenia zapłaty; lub
b) mógł zostać zajęty, lecz złożone zostało poręczenie lub inne zabezpieczenie,
pod warunkiem że przepis ten ma zastosowanie jedynie wówczas, jeżeli twierdzi się, że pozwany ma prawa do ładunku lub frachtu albo że takie prawa miał w czasie działań ratowniczych lub udzielenia pomocy.
CategoryPolnischesRecht CategoryPrawoWodne CategoryPrawoObce CategoryOpiniePrawne
Na tej stronie nie ma komentarzy
