Wiki source for UstanowienieSluzebnosciGruntowej
====Ustanowienie służebności gruntowej====
Ustanowienie [[SluzebnosciGruntowe służebności gruntowej]] jest formą [[NabycieKonstytutywne nabycia konstytutywnego]] i [[NabyciePierwotne pierwotnego]] zarazem.
Służebność gruntową można ustanowić w drodze:
1) czynności prawnej (przede wszystkim umowy),
1) orzeczenia sądu albo
1) decyzji administracyjnej.
((2)) Ustanowienie służebności gruntowej w drodze umowy
Ponieważ do ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego (w tym także więc i służebności) stosujemy przepisy o przeniesieniu własności ({{pu przepis="art. 245 § 1 KC"}}), a więc przepisy {{pu przepis="art. 155 KC"}} i nast. wynika z tego, że ustanowienie służebności następuje //solo consensu// z chwilą zawarcia umowy o jej ustanowieniu. Wpis służebności do księgi wieczystej jest dopuszczalny ale nie obowiązkowy (zob. {{pu przepis="art. 16 ust. 1 UKsWieczHip"}}).
Treść umowy o ustanowienie służebności zależy od rodzaju służebności. Praktycznie nie ma w tym względzie ograniczeń, poza tym, że służebność ma obiektywnie i na trwałe zwiększać użyteczność nieruchomości władnącej albo jej oznaczonej części ({{pu przepis="art. 286 KC"}}). Niewątpliwie do //essentialia negotii// umowy o ustanowienie służebności należeć będą jednak:
1) określenie nieruchomości władnącej i obciążonej oraz
1) określenie treści służebności, czyli zakres uprawnień właściciela nieruchomości władnącej.
Najbardziej powszechne służebności to służebność przechodu, przejazdu, przegonu, czerpania.
Należy też pamiętać, że wyróżniamy służebności czynne i bierne, wobec czego treść umowy powinna wyraźnie wskazywać na to, z jaką służebnością mamy do czynienia. Ważne jest także, aby służebność gruntowa miała na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej ({{pu przepis="art. 285 § 2 KC"}}).
Natomiast jeżeli chodzi o skuteczność umowy ustanawiającej służebność, to służebność gruntowa, jak sama jej nazwa wskazuje, dotyczy nieruchomości, więc jej ustanowienie zależy od dochowania przepisów o przeniesieniu własności nieruchomości, czyli przede wszystkim zachowania formy aktu notarialnego przynajmniej dla oświadczenia właściciela nieruchomości władnącej ({{pu przepis="art. 245 § 2 zd. 2 KC"}}).
((2)) Ustanowienie służebności gruntowej na mocy orzeczenia sądu
Służebność gruntową może również ustanowić sąd na mocy prawomocnego orzeczenia. Podstawą orzeczenia jest w tym wypadku przede wszystkim {{pu przepis="art. 212 § 1 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 151 zd. 2 KC"}} lub {{pu przepis="art. 145 KC"}}. Problematyczne jest natomiast, czy podstawę do domagania się ustanowienia służebności gruntowej zawiera {{pu przepis="art. 285 § 1 KC"}}. SN w tej kwestii nigdy się nie wypowiedział. Osobiście uważam, że nie ma przeszkód do tego, aby uznać ten przepis za podstawę roszczenia, albowiem konkretyzuje on wystarczająco osobę uprawnioną, zobowiązaną i treść przysługującego uprawnionemu ograniczonego prawa rzeczowego. Nie jest on wprawdzie w swym sformułowaniu tak kategoryczny, aby obowiązek podporządkowania się przez właściciela nieruchomości obciążonej był ewidentny, ale wykładnia celowościowo-funkcjonalna prowadzi do reprezentowanego tutaj wniosku.
Trzeba jednak pamiętać, że sąd wyda wyrok dopiero wtedy, gdy nie dojdzie do zawarcia umowy o ustanowienie służebności. Ponadto warunkiem ustanowienia służebności jest spełnienie przesłanek uzasadniających ustanowienie służebności.
((2)) Ustanowienie służebności gruntowej na mocy decyzji administracyjnej
Ponieważ wywłaszczenie polega m.in. na ograniczeniu praw do nieruchomości ({{pu przepis="art. 112 ust. 2 UGospNier"}}), także w decyzji wywłaszczeniowej można ograniczyć cudze prawa do nieruchomości poprzez ustanowienie stosownej służebności. Ten tryb ma charakter administracyjny i podlega kontroli sądownictwa administracyjnego. Rzeczywistą podstawą prawną do ustanowienia służebności gruntowej w tym trybie jest {{pu przepis="art. 112 ust. 3 UGospNier"}}. Konieczne jest więc, aby kumulatywnie wystąpiły takie okoliczności jak:
- inwestycja celu publicznego (zob. {{pu przepis="art. 6 UGospNier"}}),
- konieczność ustanowienia służebności dla osiągnięcia celu,
- niedojście do skutku umowy o nabycie praw na nieruchomości oraz
- przyznanie właścicielowi wywłaszczonej nieruchomości stosownego odszkodowania.
Obok wywłaszczenia możliwe jest ustanowienie służebności na podstawie {{pu przepis="art. 120 UGospNier"}}. W tym wypadku chodzi o nie o wywłaszczenie poprzez ustanowienie służebności, ale o ustanowienie służebności w celu zapobieżenia niepożądanym skutkom dokonanego wywłaszczenia.
----
CategorySluzebnosci
Ustanowienie [[SluzebnosciGruntowe służebności gruntowej]] jest formą [[NabycieKonstytutywne nabycia konstytutywnego]] i [[NabyciePierwotne pierwotnego]] zarazem.
Służebność gruntową można ustanowić w drodze:
1) czynności prawnej (przede wszystkim umowy),
1) orzeczenia sądu albo
1) decyzji administracyjnej.
((2)) Ustanowienie służebności gruntowej w drodze umowy
Ponieważ do ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego (w tym także więc i służebności) stosujemy przepisy o przeniesieniu własności ({{pu przepis="art. 245 § 1 KC"}}), a więc przepisy {{pu przepis="art. 155 KC"}} i nast. wynika z tego, że ustanowienie służebności następuje //solo consensu// z chwilą zawarcia umowy o jej ustanowieniu. Wpis służebności do księgi wieczystej jest dopuszczalny ale nie obowiązkowy (zob. {{pu przepis="art. 16 ust. 1 UKsWieczHip"}}).
Treść umowy o ustanowienie służebności zależy od rodzaju służebności. Praktycznie nie ma w tym względzie ograniczeń, poza tym, że służebność ma obiektywnie i na trwałe zwiększać użyteczność nieruchomości władnącej albo jej oznaczonej części ({{pu przepis="art. 286 KC"}}). Niewątpliwie do //essentialia negotii// umowy o ustanowienie służebności należeć będą jednak:
1) określenie nieruchomości władnącej i obciążonej oraz
1) określenie treści służebności, czyli zakres uprawnień właściciela nieruchomości władnącej.
Najbardziej powszechne służebności to służebność przechodu, przejazdu, przegonu, czerpania.
Należy też pamiętać, że wyróżniamy służebności czynne i bierne, wobec czego treść umowy powinna wyraźnie wskazywać na to, z jaką służebnością mamy do czynienia. Ważne jest także, aby służebność gruntowa miała na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej ({{pu przepis="art. 285 § 2 KC"}}).
Natomiast jeżeli chodzi o skuteczność umowy ustanawiającej służebność, to służebność gruntowa, jak sama jej nazwa wskazuje, dotyczy nieruchomości, więc jej ustanowienie zależy od dochowania przepisów o przeniesieniu własności nieruchomości, czyli przede wszystkim zachowania formy aktu notarialnego przynajmniej dla oświadczenia właściciela nieruchomości władnącej ({{pu przepis="art. 245 § 2 zd. 2 KC"}}).
((2)) Ustanowienie służebności gruntowej na mocy orzeczenia sądu
Służebność gruntową może również ustanowić sąd na mocy prawomocnego orzeczenia. Podstawą orzeczenia jest w tym wypadku przede wszystkim {{pu przepis="art. 212 § 1 zd. 2 KC"}}, {{pu przepis="art. 151 zd. 2 KC"}} lub {{pu przepis="art. 145 KC"}}. Problematyczne jest natomiast, czy podstawę do domagania się ustanowienia służebności gruntowej zawiera {{pu przepis="art. 285 § 1 KC"}}. SN w tej kwestii nigdy się nie wypowiedział. Osobiście uważam, że nie ma przeszkód do tego, aby uznać ten przepis za podstawę roszczenia, albowiem konkretyzuje on wystarczająco osobę uprawnioną, zobowiązaną i treść przysługującego uprawnionemu ograniczonego prawa rzeczowego. Nie jest on wprawdzie w swym sformułowaniu tak kategoryczny, aby obowiązek podporządkowania się przez właściciela nieruchomości obciążonej był ewidentny, ale wykładnia celowościowo-funkcjonalna prowadzi do reprezentowanego tutaj wniosku.
Trzeba jednak pamiętać, że sąd wyda wyrok dopiero wtedy, gdy nie dojdzie do zawarcia umowy o ustanowienie służebności. Ponadto warunkiem ustanowienia służebności jest spełnienie przesłanek uzasadniających ustanowienie służebności.
((2)) Ustanowienie służebności gruntowej na mocy decyzji administracyjnej
Ponieważ wywłaszczenie polega m.in. na ograniczeniu praw do nieruchomości ({{pu przepis="art. 112 ust. 2 UGospNier"}}), także w decyzji wywłaszczeniowej można ograniczyć cudze prawa do nieruchomości poprzez ustanowienie stosownej służebności. Ten tryb ma charakter administracyjny i podlega kontroli sądownictwa administracyjnego. Rzeczywistą podstawą prawną do ustanowienia służebności gruntowej w tym trybie jest {{pu przepis="art. 112 ust. 3 UGospNier"}}. Konieczne jest więc, aby kumulatywnie wystąpiły takie okoliczności jak:
- inwestycja celu publicznego (zob. {{pu przepis="art. 6 UGospNier"}}),
- konieczność ustanowienia służebności dla osiągnięcia celu,
- niedojście do skutku umowy o nabycie praw na nieruchomości oraz
- przyznanie właścicielowi wywłaszczonej nieruchomości stosownego odszkodowania.
Obok wywłaszczenia możliwe jest ustanowienie służebności na podstawie {{pu przepis="art. 120 UGospNier"}}. W tym wypadku chodzi o nie o wywłaszczenie poprzez ustanowienie służebności, ale o ustanowienie służebności w celu zapobieżenia niepożądanym skutkom dokonanego wywłaszczenia.
----
CategorySluzebnosci
