Wiki source for KazusRoszczenieWindykacyjne1
====Kazus nr 1 z zakresu roszczenia windykacyjnego====
((1)) Stan faktyczny
A jest właścicielem cennego obrazu Jacka Malczewskiego. W marcu 2009 r. użyczył obraz na kilka tygodni swojemu koledze B, który organizował wystawę prac Malczewskiego. Gdy B nie zwrócił obrazu w terminie, A udał się do jego domu. Zastał tam jednak tylko gosposię. Zażądał od niej zwrotu obrazu.
Czy w tej sytuacji A może domagać się zwrotu obrazu, zakładając iż sytuacja rozegrała się
1. we Frankfurcie nad Odrą?
2. w Słubicach?
((1)) Rozwiązanie
Zgodnie z {{pu przepis="art. 41 ust. 1 PrPrywMiędz"}} roszczenia windykacyjne podlegają prawu miejsca położenia rzeczy.
((2)) Rozwiązanie wg prawa niemieckiego
Wg § 985 BGB roszczenie windykacyjne (Herausgabeanspruch) przysługuje właścicielowi (Eigentümer) przeciwko posiadaczowi (Besitzer).
((3)) własność A
A jest wg stanu faktycznego właścicielem obrazu. Z uwagi na to, że obraz znajduje się w domu B, domniemywa się własność B (§ 1006 ust. 1 BGB). A jest więc obarczony ciężarem dowodu wykazania swojego prawa własności.
((3)) gosposia jako posiadacz
Problematyczne jest jednak, czy gosposia, od której A żąda wydania obrazu, jest jego posiadaczem.
Posiadaczem w prawie niemieckim jest ten, kto sprawuje faktyczne władztwo nad rzeczą ("Besitz ist die tatsächliche Sachherrschaft" - MünchKomm/Joost (2009), Vormeberkung zu § 854 Rn. 6 (wissenschaftlicher Besitzbegriff); BGH NJW 1972, 43; BGH NJW 2009, 1949). Gosposia sprawuje jednak faktyczne władztwo nad rzeczą dla B w jego gospodarstwie domowym i podlega w tym zakresie jego wskazówkom. Tym samym można ją uznać za dzierżyciela (Besitzdiener) w rozumieniu art. 855 BGB. Roszczenie windykacyjne przeciwko dzierżycielowi w prawie niemieckim nie przysługuje (BGH NJW 1994, 854; Fritzsche w: BeckOK (2011), § 855 nb. 8; Vieweg/Werner, Sachenrecht, 5 wyd., § 17 Rn. 11).
((3)) wynik
W tym wypadku roszczenie z § 985 BGB odpada z uwagi na brak przymiotu bycia posiadaczem przez gosposię.
((2)) Rozwiązanie wg prawa polskiego
((3)) własność A
A jest wg stanu faktycznego właścicielem obrazu. Z uwagi na to, że obraz znajduje się w domu B, A nie przysługują domniemania wynikające z {{pu przepis="art. 339 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 341 KC"}}. A jest więc obarczony ciężarem dowodu wykazania swojego prawa własności (por. {{pu przepis="art. 6 KC"}}).
((3)) faktyczne władanie przez gosposię
Roszczenie z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}} przysługuje przeciw każdemu, kto rzeczą faktycznie włada. Legitymowanym biernie jest więc każda osoba, która włada cudzą rzeczą bez tytułu prawnego (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 5. wyd., art. 222 nb. 11). Z tych powodów roszczenie windykacyjne przysługuje także przeciw dzierżycielowi i prekarzyście (zob. także SchematRoszczenieWindykacyjne).
((3)) brak skutecznego względem właściciela uprawnienia do władania rzeczą
Roszczenie przysługuje właścicielowi, jeżeli władający rzeczą nie ma skutecznego względem niego uprawnienia do władania rzeczą. Uprawnienia te możemy podzielić na uprawnienia ze stosunków rzeczowych, ze stosunków obligacyjnych, ze stosunków prawnorodzinnych i - sporne - prawo zatrzymania (więcej w SchematRoszczenieWindykacyjne).
((3)) wynik
A ma wobec gosposi G roszczenie o wydanie obrazu.
----
CategoryKazusyRoszczenieWindykacyjne
((1)) Stan faktyczny
A jest właścicielem cennego obrazu Jacka Malczewskiego. W marcu 2009 r. użyczył obraz na kilka tygodni swojemu koledze B, który organizował wystawę prac Malczewskiego. Gdy B nie zwrócił obrazu w terminie, A udał się do jego domu. Zastał tam jednak tylko gosposię. Zażądał od niej zwrotu obrazu.
Czy w tej sytuacji A może domagać się zwrotu obrazu, zakładając iż sytuacja rozegrała się
1. we Frankfurcie nad Odrą?
2. w Słubicach?
((1)) Rozwiązanie
Zgodnie z {{pu przepis="art. 41 ust. 1 PrPrywMiędz"}} roszczenia windykacyjne podlegają prawu miejsca położenia rzeczy.
((2)) Rozwiązanie wg prawa niemieckiego
Wg § 985 BGB roszczenie windykacyjne (Herausgabeanspruch) przysługuje właścicielowi (Eigentümer) przeciwko posiadaczowi (Besitzer).
((3)) własność A
A jest wg stanu faktycznego właścicielem obrazu. Z uwagi na to, że obraz znajduje się w domu B, domniemywa się własność B (§ 1006 ust. 1 BGB). A jest więc obarczony ciężarem dowodu wykazania swojego prawa własności.
((3)) gosposia jako posiadacz
Problematyczne jest jednak, czy gosposia, od której A żąda wydania obrazu, jest jego posiadaczem.
Posiadaczem w prawie niemieckim jest ten, kto sprawuje faktyczne władztwo nad rzeczą ("Besitz ist die tatsächliche Sachherrschaft" - MünchKomm/Joost (2009), Vormeberkung zu § 854 Rn. 6 (wissenschaftlicher Besitzbegriff); BGH NJW 1972, 43; BGH NJW 2009, 1949). Gosposia sprawuje jednak faktyczne władztwo nad rzeczą dla B w jego gospodarstwie domowym i podlega w tym zakresie jego wskazówkom. Tym samym można ją uznać za dzierżyciela (Besitzdiener) w rozumieniu art. 855 BGB. Roszczenie windykacyjne przeciwko dzierżycielowi w prawie niemieckim nie przysługuje (BGH NJW 1994, 854; Fritzsche w: BeckOK (2011), § 855 nb. 8; Vieweg/Werner, Sachenrecht, 5 wyd., § 17 Rn. 11).
((3)) wynik
W tym wypadku roszczenie z § 985 BGB odpada z uwagi na brak przymiotu bycia posiadaczem przez gosposię.
((2)) Rozwiązanie wg prawa polskiego
((3)) własność A
A jest wg stanu faktycznego właścicielem obrazu. Z uwagi na to, że obraz znajduje się w domu B, A nie przysługują domniemania wynikające z {{pu przepis="art. 339 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 341 KC"}}. A jest więc obarczony ciężarem dowodu wykazania swojego prawa własności (por. {{pu przepis="art. 6 KC"}}).
((3)) faktyczne władanie przez gosposię
Roszczenie z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}} przysługuje przeciw każdemu, kto rzeczą faktycznie włada. Legitymowanym biernie jest więc każda osoba, która włada cudzą rzeczą bez tytułu prawnego (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 5. wyd., art. 222 nb. 11). Z tych powodów roszczenie windykacyjne przysługuje także przeciw dzierżycielowi i prekarzyście (zob. także SchematRoszczenieWindykacyjne).
((3)) brak skutecznego względem właściciela uprawnienia do władania rzeczą
Roszczenie przysługuje właścicielowi, jeżeli władający rzeczą nie ma skutecznego względem niego uprawnienia do władania rzeczą. Uprawnienia te możemy podzielić na uprawnienia ze stosunków rzeczowych, ze stosunków obligacyjnych, ze stosunków prawnorodzinnych i - sporne - prawo zatrzymania (więcej w SchematRoszczenieWindykacyjne).
((3)) wynik
A ma wobec gosposi G roszczenie o wydanie obrazu.
----
CategoryKazusyRoszczenieWindykacyjne
