Wersja [10217]
To jest stara wersja KazusPosiadanie4 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2009-10-18 23:10:48.
Kazus nr 4 z zakresu posiadania
A. Stan faktyczny
K i M są właścicielkami sąsiednich gruntów. P jest zięciem M, który mieszka wraz z żoną i dziećmi w domu należącym do M. Przez nieruchomość K prowadzi droga, którą od blisko 30 lat M i jej rodzina, w tym także jej zięć P, chodzą do swojego domu. W dniu 30.4.2005 r. K umyślnie założyła drogę grubym drzewem i gałęziami, uniemożliwiając całkowicie przejście i przejazd z domu M do szosy. P żąda od K usunięcia drzewa.
Czy P przysługuje wobec K odpowiednie roszczenie?
B. Rozwiązanie
Zob. wyrok SN z dnia 31.1.1967 r., III CR 270/66, opubl. w OSNC z 1967 r. Nr 9, poz. 160
W kazusie P podnosi dwa żądania: o przywrócenie posiadania drogi oraz o zaniechanie dalszych naruszeń. Oba roszczenia możemy sprawdzić jednak razem, albowiem wynikają z tej samej podstawy faktycznej i prawnej.
P może mieć roszczenie wobec K z art. 352 § 2 KC
art. 352 KC
§ 1. Kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności.
§ 2. Do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy.
w zw. z art. 344 § 1 zd. 1 KC§ 1. Kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności.
§ 2. Do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy.
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
o ochronę posiadania służebności, jeżeli jest faktycznie posiadaczem służebności, zaś K samowolnie naruszyłaby stan posiadania P.§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
1. Posiadanie służebności przez P
Posiadaczem służebności jest wg art. 352 § 1 KC
art. 352 KC
§ 1. Kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności.
§ 2. Do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy.
ten podmiot, który faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności. Chodzi więc o zachowanie się w ten sposób, jak gdyby podmiot wykonywał służebność, która by rzeczywiście istniała. Nie ma przy tym znaczenia, czy podmiot będący posiadaczem jest właścicielem nieruchomości władnącej. Ograniczenie bowiem kręgu posiadaczy do właścicieli nieruchomości, na korzyść których służebność jest wykonywana, nie ma oparcia w przepisach prawa i byłoby sprzeczne z art. 352 KC§ 1. Kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności.
§ 2. Do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy.
art. 352 KC
§ 1. Kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności.
§ 2. Do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy.
(wyrok SN z 31.1.1967 r., III CR 270/66, opubl. w OSNC z 1967 r. nr 9, poz. 160). § 1. Kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności.
§ 2. Do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy.
Posiadacz musi natomiast przypisywać sobie prawo do wykonywania określonych uprawnień, albowiem na treść posiadania jako takiego składa się nie tylko faktyczne władanie rzeczą, ale i odpowiedni pierwiastek psychiczny, czyli animus. Poza tym z istoty posiadania wynika, iż musi mieć ono pewne cechy stabilności, a nie jedynie skutkiem przypadkowego wykonywania określonych czynności (por. wyrok SN z 31.1.1967 r.).
Posiadanie służebności przez P miałoby więc miejsce, gdyby faktycznie korzystałby on z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności oraz gdyby przypisywał sobie własne prawo do korzystania ze spornej drogi.
Faktyczne korzystanie przez P z drogi przechodzącej przez nieruchomość K w zakresie odpowiadającym służebności przechodu nie budzi żadnych wątpliwości.
Brak jest także podstaw do uznania, iż P występuje tylko jako członek rodziny M i domownik swojej teściowej i tym samym nie posiada służebności dla siebie, a jedynie korzysta z niej w zakresie ustalonym przez bezpośrednio uprawnioną M. Inny wynik mógłby być uzasadniony, gdyby P korzystał z drogi jedynie sporadycznie, np. w czasie rzadkich wizyt u M.
P jest więc posiadaczem służebności przechodu.
2. Naruszenie posiadania
Z naruszeniem posiadania mamy do czynienia wówczas, gdy doszło do pozbawienia posiadania albo jego zakłócenia. Odpowiada to w pewnym zakresie relacjom pomiędzy pozbawieniem władztwa nad rzeczą i naruszeniem własności w inny sposób w art. 222 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
.§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
Sąd badając roszczenie o ochronę posiadania (roszczenie posesoryjne) jest ograniczony w zakresie badania sprawy przez art. 344 § 1 zd. 2 KC
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
. z tego przepisu wynika bowiem, iż sąd ustala jedynie, jaki był ostatni stan posiadania przed momentem dokonania naruszenia oraz bada fakt dokonania naruszenia. Sąd orzekający nie bada natomiast, czy stan posiadania jest zgodny z prawem, czyli czy podnoszący roszczenie posesoryjne posiadacz miał uprawnienie do posiadania rzeczy.§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
W niniejszej sprawie poprzez zatarasowanie drogi gałęziami niewątpliwie naruszono (ustalone powyżej) posiadanie służebności P, albowiem na skutek fizycznych przeszkód nie może on wykonywać swojego prawa wobec fragmentu nieruchomości K. Mamy więc do czynienia z naruszeniem posiadania poprzez pozbawienie faktycznego władztwa nad posiadaną rzeczą.
3. Samowola naruszenia
Naruszenie posiadania musi być samowolne. Wg piśmiennictwa jest tak wówczas, gdy naruszenie posiadania jest zabronione, czyli nieuzasadnione przepisy prawa powszechnie obowiązującego. W niniejszej sytuacji brak jest przepisu, który pozwalałby K, choć jest ona właścicielką nieruchomości, na zabronienie P przechodzenia przez jej grunt.
4. Brak upływu terminu prekluzyjnego
Roszczenie posesoryjne może być zgłoszone tylko w terminie roku od chwili dokonania naruszenia. Po upływie roku uprawnienie to wygasa (jest to więc termin zawity i tym samym nieprzywracalny). Ponieważ naruszenia dokonano w dniu 30.4.2005 r. a pozew w celu ochronie posiadania wniesiony został już 5.5.2005 r., termin roczny nie został przekroczony.
5. Wynik
P może domagać się od K przywrócenia posiadania służebności przechodu wg art. 352 § 2 KC
art. 352 KC
§ 1. Kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności.
§ 2. Do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy.
w zw. z art. 344 § 1 zd. 1 KC§ 1. Kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności.
§ 2. Do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy.
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
.§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
CategoryKazusyPosiadanie CategoryKazusySluzebności
Na tej stronie nie ma komentarzy
