Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wersja [2934]

To jest stara wersja KazusDeliktyNr4 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2008-07-07 12:52:06.

 

Kazus nr 4 z czynów niedozwolonych


A. Stan faktyczny
W piątek, dnia 27.6.2003 r., kasjer K po zakończeniu pracy, nie zabezpieczył należycie kasy (wychodząc na chwilę, zostawił klucz w zamku swojego pomieszczenia kasowego). Przebywający akurat w banku wraz z rodzicami (R) 17-letni Z, wykorzystał tą sytuację i zabrał z kasy worek z pieniędzmi w kwocie 100.000 zł, które strażnik bankowy miał za chwilę przetransportować do sejfu bankowego. Rodzice nie zauważyli postępku syna, gdyż zajęci byli lekturą broszur bankowych o kredytach.
Bank (B) był ubezpieczony na wypadek kradzieży w zakładzie ubezpieczeń U.
Dnia 26.6.2006 r. w pozwie skierowanym do właściwego sądu okręgowego, B domaga się od Z, U i K zapłaty 100.000 zł. Występujący w obronie Z adwokat A twierdzi, że Z nie może on odpowiadać, gdyż działał w stanie wyższej konieczności, a poza tym jest niepełnoletni i wobec tego jest zwolniony ze wszelkiej odpowiedzialności.
K z kolei twierdzi, że jego chronią przepisy prawa pracy i wobec tego również jest całkowicie zwolniony z odpowiedzialności wobec pracodawcy.
U natomiast podnosi zarzut, że wg ogólnych warunków ubezpieczenia, które zostały B prawidłowo doręczone, termin przedawnienia roszczenia o świadczenie z ubezpieczenia wynosi 2 lata, wobec czego roszczenie o zapłatę wobec niego już się przedawniło.
1.Czy B może domagać się od zapłaty od wszystkich razem?
2.Czy U będzie mógł domagać się od K i Z zapłaty 100.000 zł, gdy wypłaci bankowi stosowne odszkodowanie?


B. Roszczenie B wobec K, Z i U o zapłatę
Bank miałby prawo domagać się zapłaty od Z, K i U, gdyby przysługiwało mu stosowne roszczenie wobec każdego z nich i byliby oni zobowiązani do wspólnej odpowiedzialności wobec B.

1. Powstanie roszczenia
Przede wszystkim należy ustalić, na jakiej podstawie Bank mógłby się domagać zapłaty od Z, K i U.

a. roszczenie wobec Z
Z dopuścił się kradzieży, co stanowi czyn niedozwolony, więc odpowiedzialność w tym wypadku wynika z art. 415 KC
art. 415 KC
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
.

b. roszczenie wobec U
U odpowiada na podstawie zawartej z B umowy ubezpieczenia majątkowego. Podstawą roszczenia jest więc art. 805 § 1 KC
art. 805 KC
§ 1. Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.
§ 2. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:
1) przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
2) przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.
§ 3. Do renty z umowy ubezpieczenia nie stosuje się przepisów kodeksu niniejszego o rencie.
§ 4. Przepisy art. 3851-3853 stosuje się odpowiednio, jeżeli ubezpieczającym jest osoba fizyczna zawierająca umowę związaną bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
.

c. roszczenie wobec K
K, jako pracownik, odpowiada na jeszcze innej podstawie: jego odpowiedzialność wynika z niedopełnienia obowiązków pracowniczych, tak więc podstawę odpowiedzialności stanowi w tym wypadku art. 471 KC
art. 471 KC
Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
.

2. Legitymacja
Bank mógłby żądać od wszystkich zapłaty od wszystkich, gdyby byli oni wspólnie odpowiedzialni za powstanie szkody. Wspólna odpowiedzialność może wynikać z solidarnego charakteru zobowiązania albo z odpowiedzialności in solidum.

a. odpowiedzialność solidarna
Dla tego typu odpowiedzialności brak jest zarówno przepisu (art. 441 KC
art. 441 KC
§ 1. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.
§ 2. Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób, ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy danej osoby oraz od stopnia, w jakim przyczyniła się do powstania szkody.
§ 3. Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku winy, ma zwrotne roszczenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy sprawcy.
nie ma zastosowania wobec U) jak również umowy.

b. odpowiedzialność in solidum
Odpowiedzialność in solidum polega na tym, iż jedna i ta sama osoba ma wierzytelność o to samo świadczenie do dwóch lub więcej osób z różnych tytułów prawnych, a z przepisów ustawy ani z umowy (art. 369 KC
art. 369 KC
Zobowiązanie jest solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej.
) nie wynika, by pomiędzy tymi podmiotami zachodziła solidarność bierna.
Skutkiem takiej konstelacji jest wg doktryny to, iż wierzyciel może dochodzić całości lub części świadczenia od każdego z dłużników, a spełnienie świadczenia przez jednego z nich zwalnia pozostałych. Dzieje się tak ze względu na fakt, iż odpada przedmiot roszczenia, jeżeli interes wierzyciela został już zaspokojony (CzachorskiZobowiazania, wyd. 8, str. 124). W przypadku odpowiedzialności na zasadach in solidum analogicznie stosuje się także przepisy art. 371 KC
art. 371 KC
Działania i zaniechania jednego z dłużników solidarnych nie mogą szkodzić współdłużnikom.
art. 373 KC
art. 373 KC
Zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników.
.

3. Brak utraty
Ponieważ roszczenie nie zostało przeniesione ani też nie wygasło, nie zostało utracone.

4. Zaskarżalność roszczenia
Brak jest jakichkolwiek wskazówek dla wątpliwości co do egzekwowalności roszczenia.

5. Wynik
B może domagać się zapłaty od U, Z oraz K.

C. Roszczenie U wobec Z i K o zapłatę
Roszczenie zwrotne będzie przysługiwać U wobec Z i K, gdy będzie miało ono swoją podstawę prawną a Z i K będą odpowiedzialni za jego spełnienie wspólnie.

1. Powstanie roszczenia
Roszczenie powstanie, gdy zostaną spełnione przesłanki znajdującej zastosowanie podstawy prawnej. Przyjmuje się powszechnie, iż nie można w przypadku odpowiedzialności in solidum stosować art. 376 KC
art. 376 KC
§ 1. Jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.
§ 2. Część przypadająca na dłużnika niewypłacalnego rozkłada się między współdłużników.
. Stosuje się natomiast inne zasady ogólne prawa cywilnego:
- zasadę, iż nie można powoływać się na własne niegodziwe zachowanie (co oznacza, iż Z nie miałby roszczenia zwrotnego wobec K, gdyby Z zapłacił żądaną kwotę w całości),
- przypisy o odpowiedzialności za nienależyte wykonanie zobowiązania,
- przepisy o wstąpieniu w prawa zaspokojonego wierzyciela (art. 518 § 1 pkt 4 KC
art. 518 KC
§ 1. Osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty:
1) jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi;
2) jeżeli przysługuje jej prawo, przed którym spłacona wierzytelność ma pierwszeństwo zaspokojenia;
3) jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod nieważnością wyrażona na piśmie;
4) jeżeli przewidują to przepisy szczególne.
§ 2. W wypadkach powyższych wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia, które jest już wymagalne.
§ 3. Jeżeli wierzyciel został spłacony przez osobę trzecią tylko w części, przysługuje mu co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed wierzytelnością, która przeszła na osobę trzecią wskutek zapłaty częściowej.
w zw. z art. 828 KC
art. 828 KC
§ 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciel roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela.
§ 2. Nie przechodzą na ubezpieczyciela roszczenia ubezpieczającego przeciwko osobom, z którymi ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, chyba że sprawca wyrządził szkodę umyślnie.
§ 3. Zasady wynikające z paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio w razie zawarcia umowy na cudzy rachunek.
),
- art. 441 § 2 KC
art. 441 KC
§ 1. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.
§ 2. Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób, ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy danej osoby oraz od stopnia, w jakim przyczyniła się do powstania szkody.
§ 3. Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku winy, ma zwrotne roszczenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy sprawcy.
analogicznie oraz
- art. 441 § 3 KC
art. 441 KC
§ 1. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.
§ 2. Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób, ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy danej osoby oraz od stopnia, w jakim przyczyniła się do powstania szkody.
§ 3. Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku winy, ma zwrotne roszczenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy sprawcy.
analogicznie (Zawada w: PietrzykowskiKomentarzKC, wyd. 3, art. 369 nb. 15).

2. Roszczenie z art. 376 § 1 zd. 2 KC
art. 376 KC
§ 1. Jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.
§ 2. Część przypadająca na dłużnika niewypłacalnego rozkłada się między współdłużników.
analogicznie

W przypadku odpowiedzialności in solidum brak jest podstaw do analogicznego nawet stosowania przepisów o regresie (art. 376 KC
art. 376 KC
§ 1. Jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.
§ 2. Część przypadająca na dłużnika niewypłacalnego rozkłada się między współdłużników.
). Dlatego też w tym wypadku brak jest roszczenia z art. 376 § 1 zd. 2 KC
art. 376 KC
§ 1. Jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.
§ 2. Część przypadająca na dłużnika niewypłacalnego rozkłada się między współdłużników.
.

a. nabycie roszczenia wg art. 828 KC
art. 828 KC
§ 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciel roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela.
§ 2. Nie przechodzą na ubezpieczyciela roszczenia ubezpieczającego przeciwko osobom, z którymi ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, chyba że sprawca wyrządził szkodę umyślnie.
§ 3. Zasady wynikające z paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio w razie zawarcia umowy na cudzy rachunek.

U jako zakład ubezpieczeń nabywa z mocy prawa roszczenie Banku wobec Z i K o naprawienie szkody. Art. 828 KC
art. 828 KC
§ 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciel roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela.
§ 2. Nie przechodzą na ubezpieczyciela roszczenia ubezpieczającego przeciwko osobom, z którymi ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, chyba że sprawca wyrządził szkodę umyślnie.
§ 3. Zasady wynikające z paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio w razie zawarcia umowy na cudzy rachunek.
nie może być jednak podstawą prawną żądania, ale tylko przepisy, które nakazywały naprawienie szkody przez sprawców i w związku z art. 828 KC
art. 828 KC
§ 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciel roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela.
§ 2. Nie przechodzą na ubezpieczyciela roszczenia ubezpieczającego przeciwko osobom, z którymi ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, chyba że sprawca wyrządził szkodę umyślnie.
§ 3. Zasady wynikające z paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio w razie zawarcia umowy na cudzy rachunek.
, zgodnie z którym roszczenia z tych przepisów przechodzą na zakład ubezpieczeń z mocy samej ustawy.

b. roszczenie z art. 441 § 3 KC
art. 441 KC
§ 1. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.
§ 2. Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób, ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy danej osoby oraz od stopnia, w jakim przyczyniła się do powstania szkody.
§ 3. Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku winy, ma zwrotne roszczenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy sprawcy.
analogicznie

W przypadku odpowiedzialności in solidum dłużnik, który zaspokoił wierzyciela ma roszczenie na podstawie ogólnych przepisów o odpowiedzialności, przede wszystkim na podstawie analogicznie stosowanego art. 441 § 3 KC
art. 441 KC
§ 1. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.
§ 2. Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób, ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy danej osoby oraz od stopnia, w jakim przyczyniła się do powstania szkody.
§ 3. Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku winy, ma zwrotne roszczenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy sprawcy.
. U naprawił szkodę, choć nie ponosił za nią winy, więc ma roszczenie regresowe wobec Z i K, którzy ponoszą winę za wyrządzoną szkodę. U ma więc i roszczenie z art. 441 § 3 KC
art. 441 KC
§ 1. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.
§ 2. Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób, ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy danej osoby oraz od stopnia, w jakim przyczyniła się do powstania szkody.
§ 3. Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku winy, ma zwrotne roszczenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy sprawcy.
.

3. Legitymacja stron
U jest na pewno legitymowany.
Wspólna odpowiedzialność może wynikać z solidarnego charakteru zobowiązania albo z odpowiedzialności in solidum.
Z i K znów odpowiadają na zasadzie in solidum, albowiem brak jest przepisu, który by statuował ich odpowiedzialność solidarną (art. 441 § 1 KC
art. 441 KC
§ 1. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.
§ 2. Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób, ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy danej osoby oraz od stopnia, w jakim przyczyniła się do powstania szkody.
§ 3. Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku winy, ma zwrotne roszczenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy sprawcy.
nie ma zastosowania, bo K nie odpowiada za czyn niedozwolony, tylko za nienależyte wykonanie umowy).

4. Dalsze przesłanki
Nie są problematyczne.

5. Wynik
U może domagać się od Z i K wspólnej zapłaty 100.000 zł

CategoryKazusyDelikty
Na tej stronie nie ma komentarzy