Wiki source for ZasiedzenieSluzebnosciGruntowej
====Zasiedzenie służebności gruntowej i przesyłu====
((1)) Ogólne informacje
Zasiedzenie jest formą [[NabycieTranslatywne nabycie translatywnego]] i [[NabyciePierwotne pierwotnego]] zarazem.
Służebność gruntowa jest jedynym ograniczonym prawem rzeczowym, które może powstać z mocy prawa w drodze zasiedzenia (Gniewek w: SystemPrawaPrywatnegoTom4, (2005), § 47 nb. 32). Wyjątkowo więc mamy w tym wypadku do czynienia z pierwotnym nabyciem prawa rzeczowego z mocy samej ustawy. Do powstania służebności gruntowej w tym trybie konieczne jest spełnienie przesłanek z {{pu przepis="art. 172 i nast. KC"}} dotyczących zasiedzenia własności nieruchomości ({{pu przepis="art. 292 zd. 2 KC"}}). Dodatkowo jednak przesłanką nabycia służebności jest korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia ({{pu przepis="art. 292 zd. 1 KC"}}), co skutkuje wnioskiem, iż w ten sposób można nabyć tylko służebności czynne (Gniewek w: SystemPrawaPrywatnegoTom4, (2005), § 47 nb. 34).
((2)) Korzystanie z widocznego i trwałego urządzenia wykonanego przez posiadacza służebności
Jest to przesłanka charakterystyczna tylko dla nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie. Trwałe i widoczne są tylko te urządzenia, które są efektem świadomego i aktywnego działania ludzkiego, np. utwardzona droga, most, studnia, mur itp.
Orzecznictwo wymaga dodatkowo, aby urządzenie to zostało wykonane przez posiadacza służebności (wyrok SN z 24.5.1974 r., III CRN 94/74, opubl. w OSNC z 1975 r., Nr 6, poz. 94; inaczej jednak w postanowieniu z 27.1.2006 r., [[PostanowienieSNIIICSK3805 III CSK 38/05]]).
((2)) Przesłanki zasiedzenia wynikające z {{pu przepis="art. 172 i nast. KC"}}
Stosując odpowiednio przesłanki z {{pu przepis="art. 172 i nast. KC"}} do powstania służebności gruntowej przez zasiedzenia konieczne jest samoistne i nieprzerwane posiadanie służebności przez okres wynoszący 20 lat lub 30 lat w zależności od tego (odpowiednio), czy posiadacz jest w dobrej czy w złej wierze.
((3)) posiadanie służebności
Posiadaczem służebności jest wg {{pu przepis="art. 352 § 1 KC"}} ten podmiot, który faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności. Chodzi więc o zachowanie się w ten sposób, jak gdyby podmiot wykonywał służebność, która by rzeczywiście istniała. Nie ma przy tym znaczenia, czy podmiot będący posiadaczem jest właścicielem nieruchomości władnącej. Ograniczenie bowiem kręgu posiadaczy do właścicieli nieruchomości, na korzyść których służebność jest wykonywana, nie ma oparcia w przepisach prawa i byłoby sprzeczne z {{pu przepis="art. 352 KC"}} (wyrok SN z 31.1.1967 r., III CR 270/66, opubl. w OSNC z 1967 r. nr 9, poz. 160). Co do istoty chodzi tutaj o posiadanie zależne, które wyjątkowo generuje skutek w postaci zasiedzenia prawa rzeczowego (por UchwalaSNIIICZP12410 oraz wskazane tam orzecznictwo: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31.5.2006 r., IV CSK 149/05, niepubl., z dnia 17.12.2008 r., I CSK 171/08, OSNC 2010 nr 11, poz. 15; z dnia 11.2.2010 r., I CSK 181/09, niepubl.).
((3)) dobra lub zła wiara posiadacza służebności
Dobra wiarę posiadacza ocenia się w zależności od tego, czy był on przekonany o tym, że służebność rzeczywiście istnieje i czy zachodziły okoliczności uzasadniające jego przekonanie o istnieniu służebności.
((3)) upływ terminu posiadania służebności
Termin zasiedzenia służebności zależy - jak w przypadku zasiedzenia własności nieruchomości - od dobrej lub złej wiary.
Niezależnie od rodzaju //fides// posiadacza służebności na bieg terminu mogą oddziaływać wydarzenia wymienione w {{pu przepis="art. 123 KC"}} (por. {{pu przepis="art. 292 zd. 2 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 175 KC"}}).
Szczególnie ciekawy problem zarysował się w sytuacji służebności przesyłu ({{pu przepis="art. 305(1) KC"}} i nast.). Ponieważ wniosek o ustanowienie służebności na podstawie {{pu przepis="art. 305(2) KC"}} uniemożliwia posiadaczowi służebności nabycie jej przez zasiedzenie SN przyjął, iż tego typu żądanie, jeżeli zostanie zgłoszone do sądu lub innego organu, wystarczy do przerwania biegu zasiedzenia ({{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 1 KC"}}), zob. UchwalaSNIIICZP12410.
Czy stosuje się przepisy intertemporalne dot. zmiany długości terminów (art. 10 ustawy o zm. KC)?
----
((1)) Literatura i inne orzecznictwo
Zob. także [[http://www.rp.pl/artykul/619429_Kiedy-mozna-zasiedziec-sluzebnosc-drogi.html Lewandowska, Kiedy można zasiedzieć służebność drogi, Rzeczpospolita z 1.3.2011]]
Zob. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 25.5.1998 r., [[WyrokTKSK998 SK 9/98]].
----
CategorySluzebnosci CategoryZasiedzenie
((1)) Ogólne informacje
Zasiedzenie jest formą [[NabycieTranslatywne nabycie translatywnego]] i [[NabyciePierwotne pierwotnego]] zarazem.
Służebność gruntowa jest jedynym ograniczonym prawem rzeczowym, które może powstać z mocy prawa w drodze zasiedzenia (Gniewek w: SystemPrawaPrywatnegoTom4, (2005), § 47 nb. 32). Wyjątkowo więc mamy w tym wypadku do czynienia z pierwotnym nabyciem prawa rzeczowego z mocy samej ustawy. Do powstania służebności gruntowej w tym trybie konieczne jest spełnienie przesłanek z {{pu przepis="art. 172 i nast. KC"}} dotyczących zasiedzenia własności nieruchomości ({{pu przepis="art. 292 zd. 2 KC"}}). Dodatkowo jednak przesłanką nabycia służebności jest korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia ({{pu przepis="art. 292 zd. 1 KC"}}), co skutkuje wnioskiem, iż w ten sposób można nabyć tylko służebności czynne (Gniewek w: SystemPrawaPrywatnegoTom4, (2005), § 47 nb. 34).
((2)) Korzystanie z widocznego i trwałego urządzenia wykonanego przez posiadacza służebności
Jest to przesłanka charakterystyczna tylko dla nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie. Trwałe i widoczne są tylko te urządzenia, które są efektem świadomego i aktywnego działania ludzkiego, np. utwardzona droga, most, studnia, mur itp.
Orzecznictwo wymaga dodatkowo, aby urządzenie to zostało wykonane przez posiadacza służebności (wyrok SN z 24.5.1974 r., III CRN 94/74, opubl. w OSNC z 1975 r., Nr 6, poz. 94; inaczej jednak w postanowieniu z 27.1.2006 r., [[PostanowienieSNIIICSK3805 III CSK 38/05]]).
((2)) Przesłanki zasiedzenia wynikające z {{pu przepis="art. 172 i nast. KC"}}
Stosując odpowiednio przesłanki z {{pu przepis="art. 172 i nast. KC"}} do powstania służebności gruntowej przez zasiedzenia konieczne jest samoistne i nieprzerwane posiadanie służebności przez okres wynoszący 20 lat lub 30 lat w zależności od tego (odpowiednio), czy posiadacz jest w dobrej czy w złej wierze.
((3)) posiadanie służebności
Posiadaczem służebności jest wg {{pu przepis="art. 352 § 1 KC"}} ten podmiot, który faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności. Chodzi więc o zachowanie się w ten sposób, jak gdyby podmiot wykonywał służebność, która by rzeczywiście istniała. Nie ma przy tym znaczenia, czy podmiot będący posiadaczem jest właścicielem nieruchomości władnącej. Ograniczenie bowiem kręgu posiadaczy do właścicieli nieruchomości, na korzyść których służebność jest wykonywana, nie ma oparcia w przepisach prawa i byłoby sprzeczne z {{pu przepis="art. 352 KC"}} (wyrok SN z 31.1.1967 r., III CR 270/66, opubl. w OSNC z 1967 r. nr 9, poz. 160). Co do istoty chodzi tutaj o posiadanie zależne, które wyjątkowo generuje skutek w postaci zasiedzenia prawa rzeczowego (por UchwalaSNIIICZP12410 oraz wskazane tam orzecznictwo: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31.5.2006 r., IV CSK 149/05, niepubl., z dnia 17.12.2008 r., I CSK 171/08, OSNC 2010 nr 11, poz. 15; z dnia 11.2.2010 r., I CSK 181/09, niepubl.).
((3)) dobra lub zła wiara posiadacza służebności
Dobra wiarę posiadacza ocenia się w zależności od tego, czy był on przekonany o tym, że służebność rzeczywiście istnieje i czy zachodziły okoliczności uzasadniające jego przekonanie o istnieniu służebności.
((3)) upływ terminu posiadania służebności
Termin zasiedzenia służebności zależy - jak w przypadku zasiedzenia własności nieruchomości - od dobrej lub złej wiary.
Niezależnie od rodzaju //fides// posiadacza służebności na bieg terminu mogą oddziaływać wydarzenia wymienione w {{pu przepis="art. 123 KC"}} (por. {{pu przepis="art. 292 zd. 2 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 175 KC"}}).
Szczególnie ciekawy problem zarysował się w sytuacji służebności przesyłu ({{pu przepis="art. 305(1) KC"}} i nast.). Ponieważ wniosek o ustanowienie służebności na podstawie {{pu przepis="art. 305(2) KC"}} uniemożliwia posiadaczowi służebności nabycie jej przez zasiedzenie SN przyjął, iż tego typu żądanie, jeżeli zostanie zgłoszone do sądu lub innego organu, wystarczy do przerwania biegu zasiedzenia ({{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 1 KC"}}), zob. UchwalaSNIIICZP12410.
Czy stosuje się przepisy intertemporalne dot. zmiany długości terminów (art. 10 ustawy o zm. KC)?
----
((1)) Literatura i inne orzecznictwo
Zob. także [[http://www.rp.pl/artykul/619429_Kiedy-mozna-zasiedziec-sluzebnosc-drogi.html Lewandowska, Kiedy można zasiedzieć służebność drogi, Rzeczpospolita z 1.3.2011]]
Zob. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 25.5.1998 r., [[WyrokTKSK998 SK 9/98]].
----
CategorySluzebnosci CategoryZasiedzenie
