====Podstawa prawna roszczenia cywilnoprawnego==== ((1)) KONIECZNOŚĆ POSIADANIA PODSTAWY PRAWNEJ ROSZCZENIA Roszczenie, oznacza możność domagania się od innego podmiotu obrotu cywilnoprawnego określonego świadczenia (czynienia, nieczynienia, znoszenia). Takie żądanie oznacza ograniczenie wolności. Tymczasem "nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje" ({{pu przepis="Art. 31 ust. 2 zd. 2 Konstytucja"}}). Podstawa prawna roszczenia cywilnoprawnego jest więc źródłem nakazu określonego zachowania w rozumieniu Konstytucji. Daje więc prawo do ograniczania cudzej wolności w sposób jednoznacznie w niej określony i tylko w taki. ((1)) KRYTERIA UZNANIA NORMY ZA PODSTAWĘ PRAWNĄ ROSZCZENIA Podnoszący roszczenie musi więc wykazać, że prawo uprawnia go do żądania określonego zachowania. Musi więc wskazać, skąd wynika jego uprawnienie do domagania się spełnienia roszczenia. Na gruncie prawa cywilnego konieczne jest więc wskazanie normy prawnej z zakresu prawa cywilnego, z której będzie wynikać obowiązek jej adresata do określonego zachowania. ((2)) Norma prawna Czym jest norma prawna i czym wobec tego jest przepis, zostało wyjaśnione osobno (zob. skrypt pt. [[NormaPrawna "Norma prawna"]]). ((2)) Norma prawa cywilnego Norma prawna dająca podstawę do roszczenia musi wynikać z przepisów prawa cywilnego. O tym, kiedy mamy do czynienia z przepisami prawa cywilnego, również zostało wyjaśnione w osobnym dokumencie (zob. skrypt pt. [[PrawoCywilne "Prawo cywilne"]]). ((2)) Treść normy: obowiązek określonego zachowania Norma prawna, stanowiąca podstawę roszczenia, powinna składać się z co najmniej dwóch elementów: 1) hipotezy, w której wskazany jest adresat normy oraz okoliczności zastosowania tej normy oraz 1) dyspozycji, która określa skutki prawne, w szczególności nakłada obowiązek lub udziela upoważnienia do określonego działania. ((3)) hipoteza normy prawnej aspirującej do podstawy roszczenia Aby daną normę prawną móc uznać za podstawę prawną roszczenia cywilnoprawnego, musi indywidualnie określać podmiot uprawniony (wierzyciela roszczenia) i zobowiązany (dłużnika) oraz sytuację prawną pomiędzy nimi. ((3)) dyspozycja normy prawnej Dyspozycja normy stanowiącej podstawę prawną roszczenia powinna również jednoznacznie wskazywać skutek prawny wynikający z jej hipotezy. Normy prawne posługują się zazwyczaj sformułowaniami, iż w określonej sytuacji (dyspozycja) podmiot może od innego czegoś żądać (domagać się) albo jeden podmiot jest zobowiązany do jakiegoś zachowania wobec innego podmiotu. ((1)) ANALIZA NA KONKRETNYM PRZYKŁADZIE Ten dość abstrakcyjny wywód warto zobrazować przykładem. (...) ((1)) {{pu przepis="ART. 353(1) KC"}} JAKO PODSTAWA ROSZCZENIA Prawo cywilne pozwala na elastyczne kształtowanie relacji między stronami [[StosunekCywilnoprawny stosunku cywilnoprawnego]]. W szczególności w prawie zobowiązań dominuje [[SwobodaZawieraniaUmow swoboda zawierania umów]] ({{pu przepis="art. 353(1) KC"}}), dzięki której strony mogą swobodnie ułożyć [[StosunekZobowiazaniowy stosunek zobowiązaniowy]] pomiędzy sobą. Skutkiem tego może być zawieranie kontraktów nieznanych polskiemu KC. W tym wypadku roszczenia umowne można wywodzić w oparciu o zapis uprawniający do swobodnego kształtowania relacji (czyli {{pu przepis="art. 353(1) KC"}}), ewentualnie w związku z zapisem umownym statuującym obowiązki stron nietypowego kontraktu. ---- CategoryLeksykonP CategoryRoszczeniaCywilnoprawne