Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Odpowiedzialność za szkody wyrządzone transgranicznym zanieczyszczeniem wód

odpowiedzialność cywilnoprawna w ujęciu prawa prywatnego międzynarodowego

Ponieważ granice Polski na zachodzie i częściowo na wschodzie przebiegają z biegiem rzek problem odpowiedzialności cywilnoprawnej za skutki zanieczyszczenia wód może się również pojawić w ujęciu transgranicznym.

A. Normy kolizyjne dla transgranicznych oddziaływać na środowisko
Przepisami właściwymi do ustalenia odpowiedzialności będą przepisy rozporządzenia 864/2007 (RozpUERzymII). Przepis art. 7 RozpUERzymII
art. 7 RozpUERzymII
Prawem właściwym dla zobowiązania pozaumownego wynikającego ze szkody w środowisku naturalnym lub ze szkody na osobie lub w mieniu, będącej następstwem takiej szkody, jest prawo określone zgodnie z art. 4 ust. 1, chyba że osoba dochodząca odszkodowania decyduje się poddać swoje roszczenie prawu państwa, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące szkodę.
ma pierwszeństwo przed przepisami związanymi z odpowiedzialnością za produkt (art. 5 RozpUERzymII
art. 5 RozpUERzymII
1. Bez uszczerbku dla art. 4 ust. 2, prawem właściwym dla zobowiązania pozaumownego z tytułu szkody wyrządzonej przez produkt jest:
a) prawo państwa, w którym poszkodowany ma, w chwili powstania szkody, miejsce zwykłego pobytu, jeżeli produkt został wprowadzony do obrotu w tym państwie; lub w braku takiego prawa;
b) prawo państwa, w którym produkt nabyto, jeżeli został on wprowadzony do obrotu w tym państwie; lub w przypadku gdy nie zachodzi ta okoliczność;
c) prawo państwa, w którym powstała szkoda, jeżeli produkt został wprowadzony do obrotu w tym państwie.
Prawem właściwym jest jednak prawo państwa miejsca zwykłego pobytu osoby, której przypisuje się odpowiedzialność, jeżeli osoba ta nie mogła w uzasadniony sposób przewidzieć wprowadzenia produktu lub produktu tego samego rodzaju do obrotu w państwie, którego prawo stosuje się zgodnie z lit. a)–c).
2. Jeżeli ze wszystkich okoliczności sprawy wyraźnie wynika, że czyn niedozwolony pozostaje w znacznie ściślejszym związku z państwem innym niż państwo wskazane w ust. 1, stosuje się prawo tego innego państwa. Znacznie ściślejszy związek z innym państwem może polegać, w szczególności, na istnieniu wcześniejszego stosunku pomiędzy stronami, takiego jak umowa, ściśle związanego z danym czynem niedozwolonym.
) lub za wypadek drogowy (zob. Konwencję Haską o prawie właściwym dla wypadków drogowych z dnia 4 maja 1971 r. (Dz.U. 2003 Nr 63, poz. 585) - KonwHaskaWypadkiDrog1971) (Krzymuski, Umweltprivatrecht..., str. ??? i tam cytowana literatura).

B. Jurysdykcja krajowa
Jurysdykcję krajową należy w pierwszej kolejności ustalać w oparciu o wolę stron wyrażoną wprost w klauzuli prorogacyjnej albo konkludentnie przez wdanie się w spór. W razie braku wyraźnych lub dorozumianych postanowień co do jurysdykcji krajowej właściwość sądów w sprawach związanych z odpowiedzialnością za zanieczyszczenie wód będzie mogła być ustalona na podstawie art. 5 pkt 3 RozpUEBrukselaI
art. 5 RozpUEBrukselaI
Osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego, może być pozwana w innym Państwie Członkowskim:
1) a) jeżeli przedmiotem postępowania jest umowa lub roszczenia wynikające z umowy - przed sąd miejsca, gdzie zobowiązanie zostało wykonane albo miało być wykonane;
b) w rozumieniu niniejszego przepisu - i o ile co innego nie zostało uzgodnione – miejscem wykonania zobowiązania jest:
- w przypadku sprzedaży rzeczy ruchomych - miejsce w Państwie Członkowskim, w którym rzeczy te zgodnie z umową zostały dostarczone albo miały zostać dostarczone;
- w przypadku świadczenia usług - miejsce w Państwie Członkowskim, w którym usługi zgodnie z umową były świadczone albo miały być świadczone;
c) jeśli lit. b) nie ma zastosowania, wówczas stosuje się lit. a);
2) w sprawach alimentacyjnych – przed sąd miejsca, gdzie uprawniony do alimentów ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu albo – w wypadku, gdy sprawa alimentacyjna jest rozpoznawana łącznie ze sprawą dotyczącą stanu cywilnego - przed sąd, który ma jurysdykcję do rozpoznania tej sprawy według własnego prawa, chyba że jurysdykcja ta opiera się jedynie na obywatelstwie jednej ze stron;
3) jeżeli przedmiotem postępowania jest czyn niedozwolony lub czyn podobny do czynu niedozwolonego albo roszczenia wynikające z takiego czynu - przed sąd miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę;
4) w sprawach roszczeń o odszkodowanie lub przywrócenie stanu poprzedniego, które wynikają z czynu zagrożonego karą - przed sąd karny, do którego wniesiono akt oskarżenia, o ile sąd ten może według swojego prawa rozpoznawać roszczenia cywilnoprawne;
5) w sprawach dotyczących sporów wynikających z działalności filii, agencji lub innego oddziału - przed sąd miejsca, gdzie znajduje się filia, agencja lub inny oddział;
6) w sprawach, w których występuje w charakterze założyciela, "trustee" lub uposażonego z tytułu "trustu" utworzonego na podstawie ustawy lub czynności prawnej dokonanej w formie pisemnej albo poświadczonej na piśmie - przed sądy Państwa Członkowskiego, na terytorium którego "trust" ma swoją siedzibę;
7) w sprawach dotyczących sporu o zapłatę wynagrodzenia za ratownictwo lub udzielenie pomocy dla ładunku lub frachtu, które żądane jest z tytułu działań związanych z ratownictwem lub udzieleniem pomocy, przed sąd, na obszarze właściwości którego ten ładunek lub fracht:
a) został zajęty w celu zabezpieczenia zapłaty; lub
b) mógł zostać zajęty, lecz złożone zostało poręczenie lub inne zabezpieczenie,
pod warunkiem że przepis ten ma zastosowanie jedynie wówczas, jeżeli twierdzi się, że pozwany ma prawa do ładunku lub frachtu albo że takie prawa miał w czasie działań ratowniczych lub udzielenia pomocy.
lub art. 2 RozpUEBrukselaI
art. 2 RozpUEBrukselaI
1. Z zastrzeżeniem przepisów niniejszego rozporządzenia osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego mogą być pozywane, niezależnie od ich obywatelstwa, przed sądy tego Państwa Członkowskiego.
2. Do osób, które nie są obywatelami Państwa Członkowskiego, w którym mają miejsce zamieszkania, stosuje się przepisy jurysdykcyjne właściwe dla obywateli tego państwa.
, o ile pozwany będzie miał miejsce zamieszkania lub siedzibę na terenie UE.
W pozostałych wypadkach stosować należy odpowiednie przepisy umów międzynarodowych lub - ostatecznie - KPC.
W zakresie tych pierwszych wciąż jeszcze może mieć znaczenie z Lugano. Pozostaje ona w mocy w stosunkach z Danią, Islandią, Norwegią oraz Szwajcarią (K. Piasecki, Konwencja o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych [w:] K. Piasecki, (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. T. 3, Wyd. 4, Warszawa 2007, wprowadzenie nb. 4). Z uwagi an charakter spraw związanych z zanieczyszczeniami wód zastosowanie regulacji w stosunku z państwami, z którymi Polska bezpośrednio nie sąsiaduje będzie raczej tylko teoretyczne. Natomiast wobec państw, które nie są członkami UE, a z którymi istnieją powiązania rzeczne (Białoruś, Ukraina, Rosja) zastosowanie znajdą inne przepisy.
W ostateczności jurysdykcję krajową należy ustalić w oparciu o przepisy art. 1103 KPC
art. 1103 KPC
Sprawy rozpoznawane w procesie należą do jurysdykcji krajowej, jeżeli pozwany ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu albo siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej.
. Natomiast trudno raczej będzie uzasadnić właściwość wyłączną na podstawie art. 11038 § 2 KPC
art. 11038 KPC
§ 1. Do wyłącznej jurysdykcji krajowej należą sprawy o prawa rzeczowe na nieruchomości i o posiadanie nieruchomości położonej w Rzeczypospolitej Polskiej, jak również sprawy ze stosunku najmu, dzierżawy i innych stosunków dotyczących używania takiej nieruchomości, z wyjątkiem spraw o czynsz i inne należności związane z używaniem lub pobieraniem pożytków z takiej nieruchomości.
§ 2. Do wyłącznej jurysdykcji krajowej należą także sprawy niewymienione w § 1 w zakresie, w którym rozstrzygnięcie dotyczy praw rzeczowych, posiadania lub używania nieruchomości położonej w Rzeczypospolitej Polskiej.
, nawet jeżeli szkoda będzie dotyczyć nieruchomości położonej w Polsce. Przepis ten dotyczy spraw związanych z posiadaniem, prawami rzeczowymi oraz niektórymi stosunkami zobowiązaniowymi. Roszczenia deliktowe nie klasyfikują się w żadnej z tych grup, wobec czego sprawy o odszkodowanie za szkody na nieruchomości położonej w Polsce nie muszą być koniecznie rozstrzygane przez polskie sądy.

CategoryCywilnoprawnaOchronaSrodowiska CategoryRoszczeniaOdszkodowawcze CategoryPrawoWodne CategoryOchronaSrodowiska
Na tej stronie nie ma komentarzy