Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Zatwierdzenie ugody mediacyjnej

postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem

A. Obowiązek złożenia wniosku przez strony
Samo złożenie protokołu wraz z ugodą w sądzie, o którym mowa w art. 18313 KPC
art. 18313 KPC
§ 1. Po zawarciu ugody mediator niezwłocznie składa protokół w sądzie, który byłby właściwy do rozpoznania sprawy według właściwości ogólnej lub wyłącznej.
§ 2. W razie skierowania przez sąd sprawy do mediacji mediator składa protokół w sądzie rozpoznającym sprawę.
, nie jest wystarczające do podjęcia przez sąd postępowania co do zatwierdzenia ugody. W tym celu niezbędny jest wniosek strony. Ustawodawca nie określił żadnych wymagań co do jego treści, ani terminu, w którym powinien zostać złożony. W tym przypadku zastosowanie znajdą ogólne zasady właściwe dla pism procesowych, w szczególności art. 126 KPC
art. 126 KPC
§ 1. Każde pismo procesowe powinno zawierać:
1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
2) oznaczenie rodzaju pisma;
3) osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności;
4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
5) wymienienie załączników.
§ 2.Gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sporu, pisma zaś dalsze - sygnaturę akt.
§ 3. Do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa.
§ 31. Przepisu § 3 nie stosuje się do pism wnoszonych w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
§ 4. Za stronę, która nie może się podpisać, podpisuje pismo osoba przez nią upoważniona, z wymienieniem przyczyny, dla której strona sama się nie podpisała.
§ 5. Pismo procesowe wniesione drogą elektroniczną powinno być opatrzone podpisem elektronicznym w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.).
§ 6. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania dotyczące trybu zakładania konta w systemie teleinformatycznym służącym do prowadzenia elektronicznego postępowania upominawczego oraz sposobu posługiwania się podpisem elektronicznym w tym postępowaniu, mając na względzie sprawność postępowania, dostępność drogi elektronicznej dla stron postępowania oraz ochronę praw stron postępowania, przy uwzględnieniu możliwości składania jednorazowo wielu pozwów.
.

B. Wyznaczenie posiedzenia
Po wpłynięciu wniosku sąd wyznacza niezwłocznie posiedzenie w celu przeprowadzenia postępowania co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem (art. 18314 § 1 KPC
art. 18314 KPC
§ 1. Jeżeli zawarto ugodę przed mediatorem, sąd, o którym mowa w art. 18313, na wniosek strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem.
§ 2. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności; w przeciwnym przypadku sąd zatwierdza ugodę postanowieniem na posiedzeniu niejawnym.
§ 3. Sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem, w całości lub części, jeżeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.
).

C. Sposób zatwierdzenia ugody
Sposób zatwierdzenia ugody zależy od tego, czy ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, czy też nie.
1. Ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji
W tym przypadku sąd zatwierdza ugodę przez nadanie jej klauzuli wykonalnościart. 18314 § 2 KPC
art. 18314 KPC
§ 1. Jeżeli zawarto ugodę przed mediatorem, sąd, o którym mowa w art. 18313, na wniosek strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem.
§ 2. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności; w przeciwnym przypadku sąd zatwierdza ugodę postanowieniem na posiedzeniu niejawnym.
§ 3. Sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem, w całości lub części, jeżeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.
in principio. Choć zgodnie z art. 7811 KPC
art. 7811 KPC
Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności sąd rozpoznaje niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni od dnia jego złożenia.
klauzula wykonalności powinna być nadana w ciągu 3 dni od dnia złożenia o nią wniosku, to w praktyce jednak, z uwagi na wyłącznie instrukcyjny charakter tego terminu, może to potrwać znacznie dłużej. Od wniosku o zatwierdzenie ugody poprzez nadanie klauzuli wykonalności, strona powinna wnieść opłatę stałą w wysokości 50 złotych (art. 71 ust. 1 UKosztSądSprCyw
art. 71 UKosztSądSprCyw
Opłatę stałą w kwocie 50 złotych pobiera sąd od wniosku o:
1) nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, innemu niż orzeczenie sądu, ugoda sądowa, nakaz zapłaty albo ugoda zawarta przed mediatorem w wyniku prowadzenia mediacji na podstawie postanowienia sądu kierującego strony do mediacji;
2) nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika;
3) nadanie klauzuli wykonalności przeciwko lub na rzecz osoby innej niż wskazana w tytule egzekucyjnym, na którą przeszły uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu;
4) nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki;
5) ustanowienie zarządcy nieruchomości lub innej rzeczy albo prawa, z których prowadzi się egzekucję według przepisów o egzekucji z nieruchomości;
6) umorzenie książeczki oszczędnościowej w związku z zajęciem wkładu, na który ją wystawiono;
7) zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem w wyniku prowadzenia mediacji na podstawie umowy o mediację;
8) wydanie zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego;
9) uchylenie zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego;
10) wydanie zaświadczenia o utracie lub ograniczeniu wykonalności tytułu egzekucyjnego opatrzonego zaświadczeniem europejskiego tytułu egzekucyjnego.
). Opłatę tę pobiera się jedynie od wniosku o nadanie klauzuli wykonalności ugodzie zawartej przed mediatorem w wyniku prowadzenia mediacji na podstawie postanowienia sądu kierującego strony do mediacji, a nie pobiera się opłaty od wniosku o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem w wyniku prowadzenia mediacji na podstawie umowy o mediację. Jednakże w odniesieniu do spraw wszczętych przed 10 marca 2007 r. opłatę od wniosku o zatwierdzenie ugody poprzez nadanie jej klauzuli wykonalności pobiera się bez względu na podstawę jej wszczęcia.

2. Ugoda nie podlega wykonaniu w drodze egzekucji
Natomiast jeżeli przedmiotem ugody są postanowienia nie nadające się do egzekucji (np. zniesienie służebności drogi koniecznej), wówczas sąd zatwierdza ugodę postanowieniem (art. 18314 § 2 KPC
art. 18314 KPC
§ 1. Jeżeli zawarto ugodę przed mediatorem, sąd, o którym mowa w art. 18313, na wniosek strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem.
§ 2. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności; w przeciwnym przypadku sąd zatwierdza ugodę postanowieniem na posiedzeniu niejawnym.
§ 3. Sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem, w całości lub części, jeżeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.
in fine).

3. Posiedzenie niejawne
W obu przypadkach sąd podejmuje decyzję na posiedzeniu niejawnym (art. 766 KPC
art. 766 KPC
Sąd rozpoznaje sprawy egzekucyjne na posiedzeniu niejawnym, chyba że zachodzi potrzeba wyznaczenia rozprawy albo wysłuchania na posiedzeniu stron lub innych osób. W sprawach tych sąd wydaje orzeczenia w formie postanowień.
w zw. z art. 18314 § 2 KPC
art. 18314 KPC
§ 1. Jeżeli zawarto ugodę przed mediatorem, sąd, o którym mowa w art. 18313, na wniosek strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem.
§ 2. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności; w przeciwnym przypadku sąd zatwierdza ugodę postanowieniem na posiedzeniu niejawnym.
§ 3. Sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem, w całości lub części, jeżeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.
in fine).

D. Badanie treści ugody
Zanim jednak dojdzie do nadania klauzuli wykonalności ugodzie zawartej przed mediatorem albo jej zatwierdzenia postanowieniem sąd bada jej treść.
1. Odmowa zatwierdzenia
O ile sąd ustali, iż ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, bądź jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności, odmówi nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem, w całości lub części – art. 18314 § 3 KPC
art. 18314 KPC
§ 1. Jeżeli zawarto ugodę przed mediatorem, sąd, o którym mowa w art. 18313, na wniosek strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem.
§ 2. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności; w przeciwnym przypadku sąd zatwierdza ugodę postanowieniem na posiedzeniu niejawnym.
§ 3. Sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem, w całości lub części, jeżeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.
. Podobne wzorce kontroli, choć nie identyczne, ustawodawca przewidział w odniesieniu do ugody zawieranej w postępowaniu pojednawczym (art. 184 KPC
art. 184 KPC
Sprawy cywilne, których charakter na to zezwala, mogą być uregulowane drogą ugody zawartej przed wniesieniem pozwu. Sąd uzna ugodę za niedopuszczalną, jeżeli jej treść jest niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.
), w przypadku ugody sądowej (art. 203 § 4 KPC
art. 203 KPC
§ 1. Pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku.
§ 2. Pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Na żądanie pozwanego powód zwraca mu koszty, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez pozwanego.
§ 3. W razie cofnięcia pozwu poza rozprawą przewodniczący odwołuje wyznaczoną rozprawę i o cofnięciu zawiadamia pozwanego, który może w terminie dwutygodniowym złożyć sądowi wniosek o przyznanie kosztów. Gdy skuteczność cofnięcia pozwu zależy od zgody pozwanego, niezłożenie przez niego oświadczenia w tym przedmiocie w powyższym terminie uważa się za wyrażenie zgody.
§ 4. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.
w zw. z art. 223 § 2 KPC
art. 223 KPC
§ 1. Przewodniczący powinien we właściwej chwili skłaniać strony do pojednania, zwłaszcza na pierwszym posiedzeniu, po wstępnym wyjaśnieniu stanowiska stron. Osnowa ugody zawartej przed sądem powinna być wciągnięta do protokołu rozprawy i stwierdzona podpisami stron. Niemożność podpisania sąd stwierdzi w protokole.
§ 2. Przepis art. 203 § 4 stosuje się odpowiednio.
), w sprawach gospodarczych (art. 47913 § 2 KPC
art. 47913 KPC
§ 1. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są wynikiem niedozwolonych praktyk ograniczających konkurencję lub samodzielność przedsiębiorców, albo gdy wymaga tego ochrona produkcji należytej jakości.
§ 2. Sąd uzna ugodę zawartą przez strony za niedopuszczalną tylko wtedy, gdy jej treść jest niezgodna z prawem lub sprzeczna z zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także wtedy, gdy wymaga tego ochrona środowiska lub ochrona produkcji należytej jakości.
), a także dla cofnięcia pozwu (art. 203 § 4 KPC
art. 203 KPC
§ 1. Pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku.
§ 2. Pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Na żądanie pozwanego powód zwraca mu koszty, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez pozwanego.
§ 3. W razie cofnięcia pozwu poza rozprawą przewodniczący odwołuje wyznaczoną rozprawę i o cofnięciu zawiadamia pozwanego, który może w terminie dwutygodniowym złożyć sądowi wniosek o przyznanie kosztów. Gdy skuteczność cofnięcia pozwu zależy od zgody pozwanego, niezłożenie przez niego oświadczenia w tym przedmiocie w powyższym terminie uważa się za wyrażenie zgody.
§ 4. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.
). Zdaniem J. Turka, z treści wskazanych przepisów wynika dla sądu konieczność wyjaśnienia sprawy w zakresie umożliwiającym prawidłową ocenę, czy zawarcie przez strony ugody jest dopuszczalne.

2. Zasady współżycia społecznego
Posłużenie się klauzulą „zasady współżycia społecznego” w komentowanym przepisie, pomimo iż w projekcie Komisji Kodyfikacyjnej była mowa o „dobrych obyczajach”, budzi wątpliwości, w szczególności biorąc pod uwagę zarysowującą się o 1989 r. ogólną tendencję do jej zastępowania innymi klauzulami generalnymi. Choć problem ten tylko pośrednio odnosi się do instytucji mediacji, to wydaje się, że ustawodawca powinien dążyć do ujednolicenia terminologii. Ocena ugody z punktu widzenia jej zgodności z zasadami współżycia społecznego będzie obejmowała zbadanie, czy nie narusza ona w sposób rażący interesów którejś ze stron.

3. Niezrozumiałaość / Sprzeczność ugody
Pewne zastrzeżenia powstają również z uwagi na konieczność rozstrzygania przez sąd, czy ugoda jest niezrozumiała albo zawiera sprzeczności. Porównanie przesłanek cofnięcia pozwu lub zawarcia ugody bez udziału mediatora (pojednawczej lub sądowej), o których mowa w art. 203 § 4 KPC
art. 203 KPC
§ 1. Pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku.
§ 2. Pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Na żądanie pozwanego powód zwraca mu koszty, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez pozwanego.
§ 3. W razie cofnięcia pozwu poza rozprawą przewodniczący odwołuje wyznaczoną rozprawę i o cofnięciu zawiadamia pozwanego, który może w terminie dwutygodniowym złożyć sądowi wniosek o przyznanie kosztów. Gdy skuteczność cofnięcia pozwu zależy od zgody pozwanego, niezłożenie przez niego oświadczenia w tym przedmiocie w powyższym terminie uważa się za wyrażenie zgody.
§ 4. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.
w zw. z art. 223 § 2 KPC
art. 223 KPC
§ 1. Przewodniczący powinien we właściwej chwili skłaniać strony do pojednania, zwłaszcza na pierwszym posiedzeniu, po wstępnym wyjaśnieniu stanowiska stron. Osnowa ugody zawartej przed sądem powinna być wciągnięta do protokołu rozprawy i stwierdzona podpisami stron. Niemożność podpisania sąd stwierdzi w protokole.
§ 2. Przepis art. 203 § 4 stosuje się odpowiednio.
, art. 184 KPC
art. 184 KPC
Sprawy cywilne, których charakter na to zezwala, mogą być uregulowane drogą ugody zawartej przed wniesieniem pozwu. Sąd uzna ugodę za niedopuszczalną, jeżeli jej treść jest niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.
, z przesłankami ugody zawartej przed mediatorem prowadzi do konkluzji, że w stosunku do tej ostatniej ustawodawca postawił dodatkowe wymagania. Jeżeli bowiem strony samodzielnie osiągną ugodę, sąd uzna ją za dopuszczalną, o ile nie jest sprzeczna z prawem, zasadami współżycia społecznego i nie zmierza do obejścia prawa. Wówczas ugoda taka stanowi tytuł egzekucyjny (art. 777 § 1 pkt 1 KPC
art. 777 KPC
§ 1. Tytułami egzekucyjnymi są:
1) orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, jak również ugoda zawarta przed sądem;
11) orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu,
2) (uchylony);
21) (uchylony),
3) inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej;
4) akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub wydania rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie określonych, albo też wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej, gdy w akcie wskazano termin wykonania obowiązku lub zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie;
5) akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej do wysokości w akcie wprost określonej albo oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, gdy w akcie wskazano zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie obowiązku, jak również termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności;
6) akt notarialny określony w pkt 4 lub 5, w którym niebędąca dłużnikiem osobistym osoba, której rzecz, wierzytelność lub prawo obciążone jest hipoteką lub zastawem, poddała się egzekucji z obciążonego przedmiotu w celu zaspokojenia wierzytelności pieniężnej przysługującej zabezpieczonemu wierzycielowi.
§ 2. Oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji może być złożone także w odrębnym akcie notarialnym.
§ 3. (uchylony).
). Natomiast w przypadku ugody mediacyjnej postawiono wyższe warunki. W świetle art. 18314 § 3 KPC
art. 18314 KPC
§ 1. Jeżeli zawarto ugodę przed mediatorem, sąd, o którym mowa w art. 18313, na wniosek strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem.
§ 2. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności; w przeciwnym przypadku sąd zatwierdza ugodę postanowieniem na posiedzeniu niejawnym.
§ 3. Sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem, w całości lub części, jeżeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.
sąd dodatkowo odmówi zatwierdzenia ugody, gdy jest ona niezrozumiała lub zawiera sprzeczności. Rozwiązanie to tłumaczone było „dopuszczeniem do prowadzenia przez osoby niemające wiedzy prawniczej”. Przepisy powierzające sądom kontrolę nad postanowieniami ugody są z jednej strony uzasadnione funkcją sądów, których zadaniem jest przestrzeganie porządku prawnego, jednakże czynią jednocześnie z sądu „doradcę stron”, który wyręcza strony (i mediatora), wskazując im ewentualne sprzeczności w zawartej ugodzie.

E. Skutki odmowy zatwierdzenia w odniesieniu do osby mediatora
Rozważając zagadnienie kontroli ugody, konieczne wydaje się przeanalizowanie skutków jakie niesie dla mediatora odmowa zatwierdzenia ugody przez sąd z uwagi na wystąpienie okoliczności, o których mowa w art. 18314 § 3 KPC
art. 18314 KPC
§ 1. Jeżeli zawarto ugodę przed mediatorem, sąd, o którym mowa w art. 18313, na wniosek strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem.
§ 2. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności; w przeciwnym przypadku sąd zatwierdza ugodę postanowieniem na posiedzeniu niejawnym.
§ 3. Sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem, w całości lub części, jeżeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.
. Przyjąć należy, że co do zasady odmowa taka nie będzie równoznaczna z odpowiedzialnością mediatora. Jak wynika bowiem z podstawowej cechy mediacji – autonomii stron – to strony mają całkowity wpływ na to, czy do zawarcia ugody w ogóle dojdzie, a jeśli tak, to na jakich warunkach. Należy również pamiętać, że po stronie mediatora mamy do czynienia ze zobowiązaniem starannego działania, a nie zobowiązaniem rezultatu, co oznacza, że mediator w zasadzie nie ponosi odpowiedzialności za nieskuteczność mediacji, ani niezatwierdzenie ugody przez sąd, chyba że nie postępował z należytą starannością, wymaganą w stosunkach danego rodzaju (art. 355 § 1 KC
art. 355 KC
§ 1. Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność).
§ 2. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.
). W odniesieniu do stałych mediatorów należy natomiast zastosować podwyższony miernik należytej staranności (art. 355 § 2 KC
art. 355 KC
§ 1. Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność).
§ 2. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.
). W związku powyższym uznać należy, że przypisanie mediatorowi odpowiedzialności uzależnione jest od możliwości kwalifikacji jego zachowania jako niestaranne. Wprawdzie mediator jest jedynie doradcą stron, to jednak powinien nie tylko pomagać stronom w osiągnięciu porozumienia, ale porozumienia zrozumiałego, pozbawionego wewnętrznych sprzeczności oraz zgodnego z przepisami prawa. Dlatego nie ulega wątpliwości, że jeżeli mediator sądzi, iż postanowienia zawarte w ugodzie mogą być zakwestionowane przez sąd, powinien niezwłocznie przedstawić je stronom, a także zaproponować zasięgnięcie w tym zakresie konsultacji z prawnikiem. Kwestia ta powinna zostać odnotowana w protokole.
Podsumowując dotychczasowe rozważania przyjąć należy, że mimo braku ustawowych wytycznych mediator powinien dysponować przynajmniej elementarną wiedzą prawniczą, która pozwoli mu ostrzec strony przed nieskutecznym warunkami ugody. Oczywiście trzeba pamiętać, iż umowa pomiędzy stronami lub regulamin mediacyjny może w znacznym stopniu modyfikować przesłanki i zakres odpowiedzialności mediatora.

F. Zaskarżalność
Zarówno na postanowienie sądu w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności ugodzie zawartej przed mediatorem, jak również na postanowienie, którego przedmiotem jest zatwierdzenie takiej ugody, przysługuje zażalenie (art. 795 § 1 KPC
art. 795 KPC
§ 1. Na postanowienie sądu co do nadania klauzuli wykonalności przysługuje zażalenie.
§ 2. Termin do wniesienia zażalenia biegnie dla wierzyciela od daty wydania mu tytułu wykonawczego lub postanowienia odmownego, dla dłużnika - od daty doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji.
§ 3. W przypadku postanowienia w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, o którym mowa w art. 783 § 4, termin do wniesienia zażalenia biegnie dla wierzyciela od daty doręczenia mu tego postanowienia. Doręczenia dokonuje się w sposób przewidziany w art. 1311 § 1.
oraz art. 394 § 1 pkt 10(1) KPC
art. 394 KPC
§ 1. Zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia sądu pierwszej instancji i zarządzenia przewodniczącego, których przedmiotem jest:
1) zwrot pozwu, odmowa odrzucenia pozwu, przekazanie sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu albo podjęcie postępowania w innym trybie,
2) odmowa zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcie takiego zwolnienia, oraz odmowa ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołanie;
3) oddalenie opozycji przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego oraz niedopuszczenie interwenienta do udziału w sprawie wskutek uwzględnienia opozycji;
4) rygor natychmiastowej wykonalności;
41) wstrzymanie wykonania prawomocnego orzeczenia do czasu rozstrzygnięcia skargi o wznowienie postępowania;
42) stwierdzenie prawomocności orzeczenia,
5) skazanie świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby trzeciej na grzywnę, zarządzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania świadka oraz odmowa zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowadzenia,
6) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;
7) odmowa uzasadnienia orzeczenia oraz jego doręczenia;
8) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa;
9) zwrot kosztów, określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, wymiar opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki, obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy, koszty przyznane w nakazie zapłaty oraz wynagro­dzenie biegłego i należności świadka;
10) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego;
101) zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem,
11) odrzucenie zażalenia;
12) odrzucenie skargi na orzeczenie referendarza sądowego.
§ 2. Termin do wniesienia zażalenia jest tygodniowy i liczy się od doręczenia postanowienia, a gdy strona nie zażądała w terminie przepisanym doręczenia postanowienia zapadłego na rozprawie - od ogłoszenia postanowienia.
§ 3. Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia ze wskazaniem w miarę potrzeby nowych faktów i dowodów.
).

G. Literatura
1. J. Turek, Ugoda w procesie cywilnym, MoP 2005, nr 21,
2. R. Morek, Mediacja i arbitraż art. 183(1) -183(15), 1154-1217 KPC. Komentarz, Warszawa 2006,
3. R. Zegadło, Mediacja w toku postępowania cywilnego – uwagi na tle projektu Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, (w:) Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, Zakamycze 2005,
4. P. Sobolewski, Mediacja w sprawach cywilnych, PPH 2006, nr 2,
5. Z. Kmieciak, Mediacja i koncyliacja w prawie administracyjnym, Zakamycze 2004.


CategoryMediacjaWSprawachCywilnych
Na tej stronie nie ma komentarzy