Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy
Inhaltsverzeichnis des Artikels

Łącznik normy kolizyjnej

pojęcie łącznika normy kolizyjnej

uwaga - opracowanie dot. stanu prawnego sprzed 16.5.2011 r.
A. Definicja
Łącznikiem (niem. Anknüpfungsmoment) jest kryterium, według którego ustala się, jakie prawo jest właściwe dla danego stosunku prawnego. Kryterium tym może być np. obywatelstwo. Wówczas właściwym jest prawo ojczyste danej osoby, tzn. prawo tego państwa, którego obywatelstwo osoba ta posiada.

B. Rodzaje łączników
Poniżej przedstawiam powszechnie przyjęte podziały łączników.
1. Łączniki zależne i niezależne od woli stron
W zależności od tego, czy wybór prawa jest zależny od woli stron, czy też inne czynniki zadecydują, jakie prawo jest właściwe dla denego stosunku prawnego wyróżnia się łączniki obiektywne i łączniki subiektywne.
a. łączniki subiektywne
Łącznikiem subiektywnym w naszym prawie prywatnym międzynarodowym jest wybór prawa dokonany przez strony stosunku prawnego.

b. łączniki obiektywne
Łączniki obiektywne posługują się zdarzeniami niezależnymi od woli człowieka. Polska ustawa posługuje się łącznikami obiektywnymi o charakterze personalnym lub przedmiotowym, w zależności od rodzaju czynnika stanowiącego kryterium wskazujące właściwy porządek prawny.
(1) łączniki personalne
Dla łączników personalnych istotne jest to, iż stanowią one obraz pewnej więzi łączącej osobę fizyczną albo prawną z określonym terytorium (por. PazdanPPM, str. 36). Do łączników o charakterze personalnym zaliczamy więc takie elementy, jak np.:
Łączniki personalne są określane także jako podmiotowe, osobiste, osobowe.

(2) łączniki przedmiotowe
Z kolei łączniki przedmiotowe sięgają do elementów nie związanych bezpośrednio z osobami fizycznymi albo prawnymi. Należą do nich takie czynniki, jak np.:
  • miejsce położenia rzeczy,
  • miejsce dokonania czynności prawnej,
  • miejsce wykonania zobowiązania i inne.
2. Łączniki samoistne i posiłkowe
Łączniki samoistne są podstawowymi łącznikami w normie kolizyjnej. W przeciwieństwie do nich łączniki posiłkowe stosuje się jedynie w wypadku, gdy nie są spełnione wymagania innych łączników, np. wg (przepis art. 3 PrPrywMiędzyn1965 nie istnieje), jeżeli obywatelstwa określonej osoby ustalić nie można albo osoba ta nie ma obywatelstwa żadnego państwa, stosuje się prawo państwa, w którym znajduje się jej miejsce zamieszkania. W tym wypadku łącznik miejsca zamieszkania ma właśnie charakter subsydiarny.

C. Omówienie wybranych łączników
Do najważniejszych łączników należą:
1. obywatelstwo,
2. domicyl,
3. pobyt,
4. inne łączniki występujące w ustawie.
1. Obywatelstwo
Obywatelstwo oznacza więź prawną pomiędzy osobą fizyczną a państwem (PazdanPPM, str. 37).
Prawo ustalane według tego łącznika określa się mianem prawa ojczystego. Zagadnienie, jakie obywatelstwo posiada dana osoby, stanowi tzw. kwestię wstępną. Ustalenie obywatelstwa wymaga w tym wypadku sięgnięcia do ustawodawstwa kraju, który wchodzi w rachubę i posłużenia się miarodajną ustawą. W przypadku badania, czy dana osoba posiada obywatelstwo polskie skorzystać należy z przepisów ustawy z 15.02.1962 r. o obywatelstwie polskim - UObywPL.
a. podwójne i wielorakie obywatelstwo, art. 2 PrPrywMiędz
art. 2 PrPrywMiędz
1. Jeżeli ustawa przewiduje właściwość prawa ojczystego, obywatel polski podlega prawu polskiemu, chociażby prawo innego państwa uznawało go za obywatela tego państwa.
2. Cudzoziemiec mający obywatelstwo dwóch lub więcej państw podlega, jako prawu ojczystemu, prawu tego z nich, z którym jest najściślej związany.
3. Jeżeli ustawa uzależnia właściwość prawa od tego, czy określone osoby są obywatelami tego samego państwa, do przyjęcia, iż wymaganie to jest spełnione, wystarczy, że prawo tego państwa osoby te uznaje za swoich obywateli.
[schowaj]

Nierzadko zdarza się, że dana osoba posiada obywatelstwo dwóch albo i więcej krajów. W tym wypadku konieczne jest ustalenie, czy jednym z tych obywatelstw jest obywatelstwo polskie.
(1) jednym z obywatelstw jest obywatelstwo polskie
Jeśli tak jest, wówczas zgodnie z (przepis art. 2 § 1 PrPrywMiędzyn1965 nie istnieje) osoba ta jest uważana w Polsce za obywatela polskiego. Prawem ojczystym będzie więc prawo polskie. Inne obywatelstwa są dla nas nieistotne. Pozostaje to w zgodzie z (akt prawny UObywPL nie istnieje), wedle którego obywatel polski w myśl prawa polskiego nie może być równocześnie uznawany za obywatela innego państwa.

(1) żadnym z obywatelstw nie jest prawo polskie
Jeśli osoba posiada wiele obywatelstw, lecz żadne z nich nie jest obywatelstwem polskim, wówczas - zgodnie z zaleceniem (przepis art. 2 § 2 PrPrywMiędzyn1965 nie istnieje) - bierze się pod uwagę obywatelstwo kraju, z którym jest najściślej związany. Pojęcie "najściślejszego związania" nie zostało zdefiniowane w ustawie. Taką okolicznością powodującą, iż z jednym z krajów dana osoba będzie bardziej związana, może być np. fakt zamieszkiwania w tym kraju, posiadanie znacznego majątku w tym kraju itp. Kryterium ścisłego związku oceniać należ więc według całokształtu okoliczności dotyczących danej osoby (Przybyłowski, str. 12).

b. bezpaństwowcy (apatrydzi, apolidzi)
Możliwa jest również sytuacja, iż interesująca dla nas osoba nie ma obywatelstwa żadnego państwa. Brak obywatelstwa może wynikać z faktu, iż nie zostało ono nabyte w wyniku urodzenia (gdyż np. rodzice również byli bezpaństwowcami) albo gdyż zostało ono utracone (zrzeczenie się, pozbawienie obywatelstwa) a nowe nie zostało uzyskane. Wówczas zamiast prawa ojczystego posłużyć się należy prawem tego państwa, w którym dana osoba ma miejsce zamieszkania, (akt prawny PrPrywMiędzyn nie istnieje).
2. Domicyl
Zob. Domicyl

3. Pobyt
W prawie prywatnym międzynarodowym występuje pojęcie pobytu zwykłego i pobytu prostego.
a. pobyt zwykły
Pobyt zwykły oznacza miejsce, na którym ześrodkowane są interesy życiowe danej osoby fizycznej (por. PazdanPPM, str. 41).

b. pobyt prosty
Pobyt prosty odróżnia się od wyżej wspomnianego pobytu zwykłego brakiem zamiaru stałego przebywania na danym miejscu. Chodzi więc o każde, nawet przemijające, chwilowe przebywanie w danym miejscu (wypoczynek, wizyta itp).
4. Inne łączniki
Do innych łączników należą jeszcze:
  • łączniki dotyczące osób prawnych,
  • łącznik wyboru prawa,
  • łącznik miejsca dokonania czynności prawnej,
  • łącznik miejsca zawarcia umowy,
  • łącznik miejsca zawarcia małżeństwa,
  • łącznik położenia przedmiotu praw rzeczowych,
  • łącznik położenia nieruchomości i
  • łącznik miejsca zdarzenia będącego źródłem zobowiązania.
CategoryLeksykon CategoryPrawoPrywatneMiedzynarodoweCzescOgolna
Na tej stronie nie ma komentarzy