Wersja [14148]
To jest stara wersja KazusSprzedazNr3 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2011-04-04 00:39:20.
Kazus nr 3 (sprzedaż)
kazus nr 3 z zakresu umowy sprzedaży
A. Stan faktyczny
Student prawa na EUV, mieszkający w Słubicach, P nabył na aukcji internetowej od mieszkającego w Zielonej Górze i nie prowadzącego żadnej działalności gospodarczej K używany komputer stacjonarny za cenę 3.000 zł. Po wpłacie na konto, oczekiwał na dostarczenie komputera. K twierdzi niezgodnie z prawdą, że komputera nie ma, zaś ofertę w internecie wystawił jedynie sondażowo i odmawia wysłania komputera. Zdenerwowany P grozi K procesem i żąda natychmiastowego wydania sprzętu.
- Czy P może domagać się od K przeniesienia własności komputera?
- Czy P mógłby domagać się wysłania kolejnego komputera, gdyby pierwszy komputer w czasie transportu został zniszczony przez przypadek?
B. Odpowiedź na pytanie 1.
Roszczenie P przeciw K o przeniesienie własności komputera z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
.Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
1. Powstanie roszczenia
W tym wypadku roszczenie o przeniesienie własności komputera wynikające z art. 535 KC
W tym wypadku roszczenie o przeniesienie własności komputera wynikające z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
powstałoby przede wszystkim wówczas, gdyby P i K zawarli skuteczną umowę sprzedaży i P nie był właścicielem komputera.Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
(1) zawarcie umowy
Sposoby zawierania umów w Polsce regulują przepisy art. 66 KC
Sposoby zawierania umów w Polsce regulują przepisy art. 66 KC
art. 66 KC
§ 1. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.
§ 2. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.
– art. 721 KC§ 1. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.
§ 2. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.
art. 721 KC
§ 1. Jeżeli w toku negocjacji strona udostępniła informacje z zastrzeżeniem poufności, druga strona jest obowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba że strony uzgodniły inaczej.
§ 2. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, o których mowa w § 1, uprawniony może żądać od drugiej strony naprawienia szkody albo wydania uzyskanych przez nią korzyści.
. KC przewiduje trzy sposoby zawierania umów: § 1. Jeżeli w toku negocjacji strona udostępniła informacje z zastrzeżeniem poufności, druga strona jest obowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba że strony uzgodniły inaczej.
§ 2. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, o których mowa w § 1, uprawniony może żądać od drugiej strony naprawienia szkody albo wydania uzyskanych przez nią korzyści.
- przez złożenie oferty i jej przyjęcie (art. 66 KCart. 66 KC- art. 70 KC
§ 1. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.
§ 2. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.art. 70 KC),
§ 1. W razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w chwili otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane - w chwili przystąpienia przez drugą stronę do wykonania umowy.
§ 2. W razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w miejscu otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane albo oferta jest składana w postaci elektronicznej - w miejscu zamieszkania albo w siedzibie składającego ofertę w chwili zawarcia umowy. - negocjacje (art. 72 KCart. 72 KC) oraz
§ 1. Jeżeli strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji.
§ 2. Strona, która rozpoczęła lub prowadziła negocjacje z naruszeniem dobrych obyczajów, w szczególności bez zamiaru zawarcia umowy, jest obowiązana do naprawienia szkody, jaką druga strona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy. - aukcję lub przetarg (art. 701 KCart. 701 KC– art. 705 KC
§ 1. Umowa może być zawarta w drodze aukcji albo przetargu.
§ 2. W ogłoszeniu aukcji albo przetargu należy określić czas, miejsce, przedmiot oraz warunki aukcji albo przetargu albo wskazać sposób udostępnienia tych warunków.
§ 3. Ogłoszenie, a także warunki aukcji albo przetargu mogą być zmienione lub odwołane tylko wtedy, gdy zastrzeżono to w ich treści.
§ 4. Organizator od chwili udostępnienia warunków, a oferent od chwili złożenia oferty zgodnie z ogłoszeniem aukcji albo przetargu są obowiązani postępować zgodnie z postanowieniami ogłoszenia, a także warunków aukcji albo przetargu.art. 705 KC).
§ 1. Organizator oraz uczestnik aukcji albo przetargu może żądać unieważnienia zawartej umowy, jeżeli strona tej umowy, inny uczestnik lub osoba działająca w porozumieniu z nimi wpłynęła na wynik aukcji albo przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. Jeżeli umowa została zawarta na cudzy rachunek, jej unieważnienia może żądać także ten, na czyj rachunek umowa została zawarta, lub dający zlecenie.
§ 2. Uprawnienie powyższe wygasa z upływem miesiąca od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o istnieniu przyczyny unieważnienia, nie później jednak niż z upływem roku od dnia zawarcia umowy.
(a) sytuacja w Niemczech
Można przyjąć, iż wystawienie towaru na aukcję jest (wiążącą) ofertą skierowaną do nieokreślonej liczby osób (ad incertas personas), przy czym jest ona opatrzona warunkiem, że sprzedaż nastąpi osobie, która w chwili zamknięcia aukcji zaproponuje najwyższą cenę. Takie rozwiązanie przyjmuje się w Niemczech (zob. SpindlerNinkDRiZ2007, str. 193 i nast.).
(b) rozwiązania na gruncie prawa polskiego
W rachubę wchodzą także przepisy art. 701 KC
Aukcja (określana dawniej jako przetarg ustny) polega na tym, że osoby zamierzające zawrzeć umowę (licytanci) obecni w miejscu aukcji albo komunikujący się ze sobą za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość, składają oferty słownie lub równorzędnymi znakami (np. przez podniesienie ręki) (RadwanskiCzescOgolna, nb. 695). W wypadku aukcji internetowych kolejne postąpienia zgłaszane są drogą elektroniczną i pojawiają się na stronie danej aukcji.
Przetarg to z kolei taka forma wyboru oferty, gdzie oferty składane są równocześnie w formie pisemnej, a wybór najlepszej następuje na skutek porównania z innymi. Taka forma mogłaby wchodzić w przypadku opcji „Zaproponuj swoją cenę”, z którą jednak tutaj nie mamy do czynienia.
Złożoność tego problemu wymaga jego dogłębnego zbadania, zob. AukcjeInternetowe.
(c) wynik tymczasowy
Z chwilą więc, gdy zawiadomienie o wygranej aukcji doszło do P i K w taki sposób, że mogli się z nim zapoznać (zob. art. 61 § 1 zd. 1 KC
Można przyjąć, iż wystawienie towaru na aukcję jest (wiążącą) ofertą skierowaną do nieokreślonej liczby osób (ad incertas personas), przy czym jest ona opatrzona warunkiem, że sprzedaż nastąpi osobie, która w chwili zamknięcia aukcji zaproponuje najwyższą cenę. Takie rozwiązanie przyjmuje się w Niemczech (zob. SpindlerNinkDRiZ2007, str. 193 i nast.).
(b) rozwiązania na gruncie prawa polskiego
W rachubę wchodzą także przepisy art. 701 KC
art. 701 KC
§ 1. Umowa może być zawarta w drodze aukcji albo przetargu.
§ 2. W ogłoszeniu aukcji albo przetargu należy określić czas, miejsce, przedmiot oraz warunki aukcji albo przetargu albo wskazać sposób udostępnienia tych warunków.
§ 3. Ogłoszenie, a także warunki aukcji albo przetargu mogą być zmienione lub odwołane tylko wtedy, gdy zastrzeżono to w ich treści.
§ 4. Organizator od chwili udostępnienia warunków, a oferent od chwili złożenia oferty zgodnie z ogłoszeniem aukcji albo przetargu są obowiązani postępować zgodnie z postanowieniami ogłoszenia, a także warunków aukcji albo przetargu.
i nast., a w szczególności przepisy o aukcji (art. 702 KC§ 1. Umowa może być zawarta w drodze aukcji albo przetargu.
§ 2. W ogłoszeniu aukcji albo przetargu należy określić czas, miejsce, przedmiot oraz warunki aukcji albo przetargu albo wskazać sposób udostępnienia tych warunków.
§ 3. Ogłoszenie, a także warunki aukcji albo przetargu mogą być zmienione lub odwołane tylko wtedy, gdy zastrzeżono to w ich treści.
§ 4. Organizator od chwili udostępnienia warunków, a oferent od chwili złożenia oferty zgodnie z ogłoszeniem aukcji albo przetargu są obowiązani postępować zgodnie z postanowieniami ogłoszenia, a także warunków aukcji albo przetargu.
art. 702 KC
§ 1. Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej.
§ 2. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
§ 3. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy.
).§ 1. Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej.
§ 2. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
§ 3. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy.
Aukcja (określana dawniej jako przetarg ustny) polega na tym, że osoby zamierzające zawrzeć umowę (licytanci) obecni w miejscu aukcji albo komunikujący się ze sobą za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość, składają oferty słownie lub równorzędnymi znakami (np. przez podniesienie ręki) (RadwanskiCzescOgolna, nb. 695). W wypadku aukcji internetowych kolejne postąpienia zgłaszane są drogą elektroniczną i pojawiają się na stronie danej aukcji.
Przetarg to z kolei taka forma wyboru oferty, gdzie oferty składane są równocześnie w formie pisemnej, a wybór najlepszej następuje na skutek porównania z innymi. Taka forma mogłaby wchodzić w przypadku opcji „Zaproponuj swoją cenę”, z którą jednak tutaj nie mamy do czynienia.
Złożoność tego problemu wymaga jego dogłębnego zbadania, zob. AukcjeInternetowe.
(c) wynik tymczasowy
Z chwilą więc, gdy zawiadomienie o wygranej aukcji doszło do P i K w taki sposób, że mogli się z nim zapoznać (zob. art. 61 § 1 zd. 1 KC
art. 61 KC
§ 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
§ 2. Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.
), została zawarta między nimi umowa sprzedaży komputera.§ 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
§ 2. Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.
(2) treść umowy (sprzedaży)
Essentialia negotii zawartej umowy wskazują na to, że chodzi tu o umowę sprzedaży (zob. UmowaSprzedazy).
Dodatkowo strony mogą poczynić inne ustalenia, które mają wpływ na sposób wykonania umowy. W tym wypadku strony ustaliły, iż:
Ad 1)
Z uwagi na swobodę kształtowania treści stosunku zobowiązaniowego (art. 3531 KC
Ad 2)
Problematyczne byłoby natomiast żądanie zapłaty przed wysłaniem towaru do odbiorcy (zob. art. 544 § 2 KC
Ad 3)
Generalnie, koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, ponosi sprzedawca (art. 547 § 1 KC
(3) skuteczność umowy
Umowa musi być ponadto skuteczna, tzn. mieć możność wywołania zamierzonych przez strony skutków prawnych.
Trzeba rozróżnić skuteczność (całej) umowy od skuteczności (pojedynczego) oświadczenia woli, którą bada się przy zawarciu umowy. Okoliczności mogące wpływać na skuteczność umowy można podzielić na takie, które powodują nieważność bezwzględną oraz takie, które powodują, że skuteczność umowy jest zawieszona (negotium claudicans). W tym wypadku brak jest innych niż wspomniane we wcześniejszym punkcie, zastrzeżeń co do skuteczności umowy.
Essentialia negotii zawartej umowy wskazują na to, że chodzi tu o umowę sprzedaży (zob. UmowaSprzedazy).
Dodatkowo strony mogą poczynić inne ustalenia, które mają wpływ na sposób wykonania umowy. W tym wypadku strony ustaliły, iż:
- komputer zostanie wysłany do Słubic,
- zapłata nastąpi z góry,
- koszty przesłania poniesie kupujący.
Ad 1)
Z uwagi na swobodę kształtowania treści stosunku zobowiązaniowego (art. 3531 KC
art. 3531 KC
Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
) oraz regulacje art. 544 § 1 KCStrony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
art. 544 KC
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
(dot. sprzedaż wysyłkowa) i art. 547 § 2 KC§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
art. 547 KC
§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
(dot. kosztów przesyłki) takie dodatkowe postanowienia umowne były dopuszczalne.§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
Ad 2)
Problematyczne byłoby natomiast żądanie zapłaty przed wysłaniem towaru do odbiorcy (zob. art. 544 § 2 KC
art. 544 KC
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
). Sformułowanie tego przepisu wskazuje na jego kogentny charakter, przez co umówienie się co do przedpłaty byłoby częściowo nieważne (art. 58 § 1 KC§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
art. 58 KC
§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
). Jeżeli uznać, że komputer nie zostałby zbyty, gdyby kupujący nie zobowiązał się do uprzedniego zapłacenia ceny i kosztów przesyłki, wówczas umowa byłaby nieważna (art. 58 § 3 KC§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
art. 58 KC
§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
). Jeżeli jednak opcja „za pobraniem” była możliwa, wówczas umowa pozostałaby skuteczna.§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
Ad 3)
Generalnie, koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, ponosi sprzedawca (art. 547 § 1 KC
art. 547 KC
§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
). Koszty przesłania rzeczy do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, ponosi natomiast kupujący (art. 547 § 2 KC§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
art. 547 KC
§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
). Ponieważ zasadą jest dług odbiorczy (art. 454 § 1 zd. 1 KC§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
art. 454 KC
§ 1. Jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania.
§ 2. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.
), miejscem świadczenia jest siedziba sprzedawcy. Gdy więc rzecz zostaje wysłana do innego miejsca, mamy do czynienia z sytuacją, o której mowa jest w art. 547 § 2 KC§ 1. Jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania.
§ 2. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.
art. 547 KC
§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
.§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
(3) skuteczność umowy
Umowa musi być ponadto skuteczna, tzn. mieć możność wywołania zamierzonych przez strony skutków prawnych.
Trzeba rozróżnić skuteczność (całej) umowy od skuteczności (pojedynczego) oświadczenia woli, którą bada się przy zawarciu umowy. Okoliczności mogące wpływać na skuteczność umowy można podzielić na takie, które powodują nieważność bezwzględną oraz takie, które powodują, że skuteczność umowy jest zawieszona (negotium claudicans). W tym wypadku brak jest innych niż wspomniane we wcześniejszym punkcie, zastrzeżeń co do skuteczności umowy.
b. Brak nabycia własności
Przeniesienia własności może jednakże domagać się bowiem tylko ten, kto właścicielem jeszcze nie jest.
Zgodnie z zasadami obowiązującymi w KC (art. 155 § 1 KC
Ponieważ w tym wypadku przedmiotem sprzedaży był używany komputer, podwójny skutek wystąpił i nie jest tym samym konieczne dokonanie czynności rozporządzającej i przeniesienie własności na P.
Stąd też roszczenie P nie jest zasadne.
Przeniesienia własności może jednakże domagać się bowiem tylko ten, kto właścicielem jeszcze nie jest.
Zgodnie z zasadami obowiązującymi w KC (art. 155 § 1 KC
art. 155 KC
§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
) tzn. zasadą tzw. podwójnego skutku umów zobowiązujących do przeniesienia własności, przejście własności na nabywcę następuje solo consensu (tzn. czyli z chwilą zawarcia umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, takiej jak sprzedaż, darowizna, zamiana), bez potrzeby wydania rzeczy, o ile jednak spełnione są następujące przesłanki:§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
- rzecz jest oznaczona co do tożsamości i
- podwójny skutek nie został wyłączony przez same strony albo przez przepis ustawy.
Ponieważ w tym wypadku przedmiotem sprzedaży był używany komputer, podwójny skutek wystąpił i nie jest tym samym konieczne dokonanie czynności rozporządzającej i przeniesienie własności na P.
Stąd też roszczenie P nie jest zasadne.
C. Odpowiedź na pytanie 2.
W tym wypadku pojawia się pytanie, czy P może domagać się wykonania umowy poprzez przeniesienie na niego własności innego, takiego samego, komputera i jego wydanie.
1. Powstanie roszczenia
Roszczenie o przeniesienie własności komputera powstaje, gdy strony zawrą skuteczną umowę sprzedaży. Ustalono powyżej, że tak właśnie się stało.
2. Brak utraty roszczenia
Być może jednak roszczenie wygasło.
Roszczenie o przeniesienie własności komputera powstaje, gdy strony zawrą skuteczną umowę sprzedaży. Ustalono powyżej, że tak właśnie się stało.
2. Brak utraty roszczenia
Być może jednak roszczenie wygasło.
a. niemożliwość następcza
Ponieważ chodziło o komputer, który był rzeczą oznaczoną co do tożsamości, z chwilą jego zniszczenia świadczenie mogłoby się stać niemożliwym do spełnienia. Skutkiem tego byłoby wygaśnięcie zobowiązania, jeżeli niemożliwość byłaby wynikiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (art. 475 § 1 KC
Dla zastosowania tego przepisu konieczne jest jednak, aby w chwili wystąpienia niemożliwości następczej, zobowiązanie jeszcze istniało. Tymczasem w tym wypadku świadczenie z chwilą wydania komputera kurierowi było już spełnione i tym samym wygasło zanim doszło do zniszczenia komputera.
Brak jest możliwości zastosowania art. 475 KC
Ponieważ chodziło o komputer, który był rzeczą oznaczoną co do tożsamości, z chwilą jego zniszczenia świadczenie mogłoby się stać niemożliwym do spełnienia. Skutkiem tego byłoby wygaśnięcie zobowiązania, jeżeli niemożliwość byłaby wynikiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (art. 475 § 1 KC
art. 475 KC
§ 1. Jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa.
§ 2. Jeżeli rzecz będąca przedmiotem świadczenia została zbyta, utracona lub uszkodzona, dłużnik obowiązany jest wydać wszystko, co uzyskał w zamian za tę rzecz albo jako naprawienie szkody.
). § 1. Jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa.
§ 2. Jeżeli rzecz będąca przedmiotem świadczenia została zbyta, utracona lub uszkodzona, dłużnik obowiązany jest wydać wszystko, co uzyskał w zamian za tę rzecz albo jako naprawienie szkody.
Dla zastosowania tego przepisu konieczne jest jednak, aby w chwili wystąpienia niemożliwości następczej, zobowiązanie jeszcze istniało. Tymczasem w tym wypadku świadczenie z chwilą wydania komputera kurierowi było już spełnione i tym samym wygasło zanim doszło do zniszczenia komputera.
Brak jest możliwości zastosowania art. 475 KC
art. 475 KC
§ 1. Jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa.
§ 2. Jeżeli rzecz będąca przedmiotem świadczenia została zbyta, utracona lub uszkodzona, dłużnik obowiązany jest wydać wszystko, co uzyskał w zamian za tę rzecz albo jako naprawienie szkody.
.§ 1. Jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa.
§ 2. Jeżeli rzecz będąca przedmiotem świadczenia została zbyta, utracona lub uszkodzona, dłużnik obowiązany jest wydać wszystko, co uzyskał w zamian za tę rzecz albo jako naprawienie szkody.
b. spełnienie świadczenia
Roszczenie mogło wygasnąć na skutek jego spełnienia wówczas, gdy K nadał przesyłkę do Słubic.
Spełnienie świadczenia polega na zgodnym z treścią zobowiązania i odpowiadającym interesom wierzyciela zachowaniu się dłużnika (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6 nb. 92).
W przypadku sprzedaży świadczenie sprzedawcy polega na przeniesieniu własności rzeczy sprzedanej oraz wydaniu rzeczy nabywcy. Przejście własności nastąpiło z chwilą zawarcia umowy (zob. wyżej uwagi do art. 155 KC
Pozostaje pytanie, czy nastąpiło także wydanie rzeczy w rozumieniu art. 535 KC
Tym samym roszczenie wygasło.
Roszczenie mogło wygasnąć na skutek jego spełnienia wówczas, gdy K nadał przesyłkę do Słubic.
Spełnienie świadczenia polega na zgodnym z treścią zobowiązania i odpowiadającym interesom wierzyciela zachowaniu się dłużnika (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6 nb. 92).
W przypadku sprzedaży świadczenie sprzedawcy polega na przeniesieniu własności rzeczy sprzedanej oraz wydaniu rzeczy nabywcy. Przejście własności nastąpiło z chwilą zawarcia umowy (zob. wyżej uwagi do art. 155 KC
art. 155 KC
§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
).§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
Pozostaje pytanie, czy nastąpiło także wydanie rzeczy w rozumieniu art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
. Przez wydanie rzeczy rozumieć należy przede wszystkim wydanie w rozumieniu art. 348 KCPrzez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
art. 348 KC
Przeniesienie posiadania następuje przez wydanie rzeczy. Wydanie dokumentów, które umożliwiają rozporządzanie rzeczą, jak również wydanie środków, które dają faktyczną władzę nad rzeczą, jest jednoznaczne z wydaniem samej rzeczy.
. Takie nie nastąpiło, albowiem rzecz została zniszczona zanim dotarła do P. W związku z tym należy ustalić, czy wydanie nie nastąpiło już w momencie, gdy K przekazał rzecz kurierowi. Tak jest wg art. 544 § 1 KCPrzeniesienie posiadania następuje przez wydanie rzeczy. Wydanie dokumentów, które umożliwiają rozporządzanie rzeczą, jak również wydanie środków, które dają faktyczną władzę nad rzeczą, jest jednoznaczne z wydaniem samej rzeczy.
art. 544 KC
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
, gdy rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia. Ustalono powyżej, iż w przypadku sprzedaży miejscem spełnienia świadczenia jest Zielona Góra jako siedziba sprzedawcy. Tym samym K spełnił również świadczenie polegające na wydaniu rzeczy nabywcy. Wobec treści art. 548 § 1 KC§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
art. 548 KC
§ 1. Z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.
§ 2. Jeżeli strony zastrzegły inną chwilę przejścia korzyści i ciężarów, poczytuje się w razie wątpliwości, że niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na kupującego z tą samą chwilą.
z chwilą wydania rzeczy na P przeszło także ryzyko przypadkowej utraty rzeczy.§ 1. Z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.
§ 2. Jeżeli strony zastrzegły inną chwilę przejścia korzyści i ciężarów, poczytuje się w razie wątpliwości, że niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na kupującego z tą samą chwilą.
Tym samym roszczenie wygasło.
CategoryKazusySprzedaz
Na tej stronie nie ma komentarzy
