Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Kazus nr 1 z zakresu odpowiedzialności za produkt niebezpieczny


A. Stan faktyczny
A, świeżo upieczony student EUV, za pierwsze stypendium postanowił sprawić sobie nowe narty carvingowe. W listopadzie 2005 kupił je w sklepie S za cenę 2.000 zł. W czasie ferii pod koniec grudnia 2005 r. A udał się w Karkonosze, aby wypróbować nowy sprzęt. W czasie pierwszego zjazdu prawa narta pękła nagle, na skutek czego A przewrócił się i złamał sobie kość piszczelową oraz zniszczył okulary marki Gucci (cena nowych – 500 zł).
Okazało się, że złamanie narty wynikało z zastosowania przez producenta narty (P) nowego materiału, który miał wykazywać się podniesioną wytrzymałością oraz zwiększoną elastycznością. Niestety, w czasie projektowania nart, konstruktorzy zatrudnieni w firmie P sp. z o.o., popełnili błąd rachunkowy. Już w sezonie 2004/2005 stwierdzono wiele przypadków załamania nart. Gdy A wyszedł ze szpitala, okazało się, że sklep S już nie istnieje, wobec czego zwrócił się do producenta nart P z następującymi żądaniami o odszkodowanie w łącznej wysokości 7.500 zł, na którą to sumę składają się:
- 5.000 zł z tytułu kosztów leczenia i rehabilitacji,
- 2.000 zł za narty, które – na skutek wadliwego materiału – okazały się nieprzydatne do jazdy,
- 1.000 zł za zmarnowany urlop oraz
- 500 zł za zniszczone okulary narciarskie.
P sp. z o.o. odrzuca żądania twierdząc, że nie ponosi odpowiedzialności, gdyż nie działał w sposób zawiniony a ponadto nie wiadomo, która grupa konstruktorów dopuściła się błędu. Poza tym, jeżeli już, to odpowiadać powinien kierownik działu konstrukcyjnego, a ten charakteryzuje się wysokim profesjonalizmem a nadto podlegał dokładnej kontroli.
Czy A ma wobec P roszczenie o odszkodowanie w podanej wysokości?

B. Roszczenie A wobec P o odszkodowanie z art. 4491 § 1 KC
art. 4491 KC
§ 1. Kto wytwarza w zakresie swojej działalności gospodarczej (producent) produkt niebezpieczny, odpowiada za szkodę wyrządzoną komukolwiek przez ten produkt.
§ 2. Przez produkt rozumie się rzecz ruchomą, choćby została ona połączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się także zwierzęta i energię elektryczną.
§ 3. Niebezpieczny jest produkt nie zapewniający bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne użycie produktu. O tym, czy produkt jest bezpieczny, decydują okoliczności z chwili wprowadzenia go do obrotu, a zwłaszcza sposób zaprezentowania go na rynku oraz podane konsumentowi informacje o właściwościach produktu. Produkt nie może być uznany za nie zapewniający bezpieczeństwa tylko dlatego, że później wprowadzono do obrotu podobny produkt ulepszony.

1. Powstanie roszczenia
Każde roszczenie odszkodowawcze wymaga wystąpienia szkody, zdarzenia powodującego tą szkodę oraz związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy szkodą a zdarzeniem.
a. szkoda
Należy rozważyć, które z wymienionych przez A elementów dadzą się zaklasyfikować jako szkoda:

(1) koszty leczenia
Koszty leczenia i rehabilitacji stanowią majątkowe reperkusje szkody na osobie i podlegają naprawieniu wg zasad przewidzianych dla czynów niedozwolonych, czyli wg art. 444 § 1 KC
art. 444 KC
§ 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.
§ 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.
§ 3. Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa.
.

(2) narty
Zniszczenie nart stanowi szkodę na mieniu. Jednakże wg art. 4497 § 1 KC
art. 4497 KC
§ 1. Odszkodowanie za szkodę na mieniu nie obejmuje uszkodzenia samego produktu ani korzyści, jakie poszkodowany mógłby osiągnąć w związku z jego używaniem.
§ 2. Odszkodowanie na podstawie art. 4491 nie przysługuje, gdy szkoda na mieniu nie przekracza kwoty będącej równowartością 500 EURO.
odszkodowanie za szkodę na mieniu nie obejmuje uszkodzenia samego produktu niebezpiecznego. Stąd też nie przysługuje odszkodowanie w wys. 2.000 zł za narty.
W Niemczech istnieje teoria, która uważa, iż w przypadku, gdy wadliwą okazała się tylko część rzeczy złożonej, wówczas pozostała część tejże rzeczy złożonej, stanowi tzw. inną rzecz (a nie produkt, gdyż nim jest wg wspomnianej teorii tylko sama rzecz wadliwa) i wówczas przysługuje odszkodowanie za zniszczenie pozostałej rzeczy.

(3) zmarnowany urlop
Zob. więcej w osobnym dokumencie: ZadoscuczynienieZaZmarnowanyUrlop

(4) ograniczenie do 500 euro
Zgodnie z art. 4497 § 2 KC
art. 4497 KC
§ 1. Odszkodowanie za szkodę na mieniu nie obejmuje uszkodzenia samego produktu ani korzyści, jakie poszkodowany mógłby osiągnąć w związku z jego używaniem.
§ 2. Odszkodowanie na podstawie art. 4491 nie przysługuje, gdy szkoda na mieniu nie przekracza kwoty będącej równowartością 500 EURO.
nie podlega naprawieniu szkoda, która nie przekracza wartości 500 euro. Wartość tą określa się wg kursu euro na dzień orzekania.

(5) wynik tymczasowy
Wobec powyższego szkoda obejmuje tylko koszty leczenia i rehabilitacji w wysokości 5.000 zł.

b. zdarzenie
Zdarzeniem, z którym przepis art. 4491 § 1 KC
art. 4491 KC
§ 1. Kto wytwarza w zakresie swojej działalności gospodarczej (producent) produkt niebezpieczny, odpowiada za szkodę wyrządzoną komukolwiek przez ten produkt.
§ 2. Przez produkt rozumie się rzecz ruchomą, choćby została ona połączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się także zwierzęta i energię elektryczną.
§ 3. Niebezpieczny jest produkt nie zapewniający bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne użycie produktu. O tym, czy produkt jest bezpieczny, decydują okoliczności z chwili wprowadzenia go do obrotu, a zwłaszcza sposób zaprezentowania go na rynku oraz podane konsumentowi informacje o właściwościach produktu. Produkt nie może być uznany za nie zapewniający bezpieczeństwa tylko dlatego, że później wprowadzono do obrotu podobny produkt ulepszony.
łączy odpowiedzialność jest wytworzenie i wprowadzenie do obrotu (art. 4493 KC
art. 4493 KC
§ 1. Producent nie odpowiada za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, jeżeli produktu nie wprowadził do obrotu albo gdy wprowadzenie produktu do obrotu nastąpiło poza zakresem jego działalności gospodarczej.
§ 2. Producent nie odpowiada również wtedy, gdy właściwości niebezpieczne produktu ujawniły się po wprowadzeniu go do obrotu, chyba że wynikały one z przyczyny tkwiącej poprzednio w produkcie. Nie odpowiada on także wtedy, gdy nie można było przewidzieć niebezpiecznych właściwości produktu, uwzględniając stan nauki i techniki w chwili wprowadzenia produktu do obrotu, albo gdy właściwości te wynikały z zastosowania przepisów prawa.
) niebezpiecznego produktu.

Narty są produktem, albowiem są rzeczą ruchomą (art. 4491 § 2 zd. 1 KC
art. 4491 KC
§ 1. Kto wytwarza w zakresie swojej działalności gospodarczej (producent) produkt niebezpieczny, odpowiada za szkodę wyrządzoną komukolwiek przez ten produkt.
§ 2. Przez produkt rozumie się rzecz ruchomą, choćby została ona połączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się także zwierzęta i energię elektryczną.
§ 3. Niebezpieczny jest produkt nie zapewniający bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne użycie produktu. O tym, czy produkt jest bezpieczny, decydują okoliczności z chwili wprowadzenia go do obrotu, a zwłaszcza sposób zaprezentowania go na rynku oraz podane konsumentowi informacje o właściwościach produktu. Produkt nie może być uznany za nie zapewniający bezpieczeństwa tylko dlatego, że później wprowadzono do obrotu podobny produkt ulepszony.
).

Narty były też niebezpieczne, albowiem z uwagi na złą konstrukcję nie zapewniały bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne używanie nart (art. 4491 § 3 zd. 1 KC
art. 4491 KC
§ 1. Kto wytwarza w zakresie swojej działalności gospodarczej (producent) produkt niebezpieczny, odpowiada za szkodę wyrządzoną komukolwiek przez ten produkt.
§ 2. Przez produkt rozumie się rzecz ruchomą, choćby została ona połączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się także zwierzęta i energię elektryczną.
§ 3. Niebezpieczny jest produkt nie zapewniający bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne użycie produktu. O tym, czy produkt jest bezpieczny, decydują okoliczności z chwili wprowadzenia go do obrotu, a zwłaszcza sposób zaprezentowania go na rynku oraz podane konsumentowi informacje o właściwościach produktu. Produkt nie może być uznany za nie zapewniający bezpieczeństwa tylko dlatego, że później wprowadzono do obrotu podobny produkt ulepszony.
). Ponadto niebezpieczeństwo to istniało już w chwili wprowadzania nart do obrotu przez producenta (art. 4491 § 3 zd. 2 KC
art. 4491 KC
§ 1. Kto wytwarza w zakresie swojej działalności gospodarczej (producent) produkt niebezpieczny, odpowiada za szkodę wyrządzoną komukolwiek przez ten produkt.
§ 2. Przez produkt rozumie się rzecz ruchomą, choćby została ona połączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się także zwierzęta i energię elektryczną.
§ 3. Niebezpieczny jest produkt nie zapewniający bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne użycie produktu. O tym, czy produkt jest bezpieczny, decydują okoliczności z chwili wprowadzenia go do obrotu, a zwłaszcza sposób zaprezentowania go na rynku oraz podane konsumentowi informacje o właściwościach produktu. Produkt nie może być uznany za nie zapewniający bezpieczeństwa tylko dlatego, że później wprowadzono do obrotu podobny produkt ulepszony.
), gdyż wada nart istniała już od początku.

Wprowadzeniem do obrotu jest dokonanie pierwszej czynności prawnej wprowadzającej produkt na rynek (LetowskaOchrona, str. 118-119) w ramach działalności gospodarczej producenta (art. 4493 KC
art. 4493 KC
§ 1. Producent nie odpowiada za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, jeżeli produktu nie wprowadził do obrotu albo gdy wprowadzenie produktu do obrotu nastąpiło poza zakresem jego działalności gospodarczej.
§ 2. Producent nie odpowiada również wtedy, gdy właściwości niebezpieczne produktu ujawniły się po wprowadzeniu go do obrotu, chyba że wynikały one z przyczyny tkwiącej poprzednio w produkcie. Nie odpowiada on także wtedy, gdy nie można było przewidzieć niebezpiecznych właściwości produktu, uwzględniając stan nauki i techniki w chwili wprowadzenia produktu do obrotu, albo gdy właściwości te wynikały z zastosowania przepisów prawa.
). Rozpoczęcie promocji i sprzedaży nart nastąpiło w sezonie 2004/2005. Wtedy narty zostały wprowadzone przez producenta do obrotu handlowego.
Zgodnie z domniemaniem wynikającym z art. 4494 KC
art. 4494 KC
Domniemywa się, że produkt niebezpieczny, który spowodował szkodę, został wytworzony i wprowadzony do obrotu w zakresie działalności gospodarczej producenta.
(praesumptio iuris tantum) domniemywać należy, iż wprowadzenie do obrotu nastąpiło w zakresie działalności gospodarczej producenta. Zgodnie więc z odwróceniem ciężaru dowodu (por. art. 6 KC
art. 6 KC
Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.
) to P musi wykazać, iż wprowadzenie nastąpiło poza sferą jego działalności gospodarczej.

c. związek przyczynowo-skutkowy
Szkoda musi pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem (art. 361 § 1 KC
art. 361 KC
§ 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.
§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
). Koszty leczenia i rehabilitacji (szkoda) są bez wątpienia normalnym następstwem wyprodukowania wadliwych nart.

d. legitymacja
Uprawnionym do żądania jest każdy, kto poniósł szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. Należy zauważyć, iż odpowiedzialność producenta zachodzi zawsze, gdy dojdzie do szkody na osobie, a takiej doznał A.

(1) legitymacja czynna
Gdyby szkoda A ograniczała się wyłącznie do szkody na mieniu, to odpowiedzialność producenta zachodziłaby tylko pod warunkiem, że rzecz zniszczona lub uszkodzona należałaby do rzeczy zwykle przeznaczanych do osobistego użytku przez poszkodowanego i pod warunkiem, że w taki przede wszystkim sposób (na osobisty użytek) korzystał z niej poszkodowany. Wobec tego, iż A poniósł szkodę na osobie, jest legitymowany.

(2) legitymacja bierna
Zgodnie z art. 4491 § 1 KC
art. 4491 KC
§ 1. Kto wytwarza w zakresie swojej działalności gospodarczej (producent) produkt niebezpieczny, odpowiada za szkodę wyrządzoną komukolwiek przez ten produkt.
§ 2. Przez produkt rozumie się rzecz ruchomą, choćby została ona połączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się także zwierzęta i energię elektryczną.
§ 3. Niebezpieczny jest produkt nie zapewniający bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne użycie produktu. O tym, czy produkt jest bezpieczny, decydują okoliczności z chwili wprowadzenia go do obrotu, a zwłaszcza sposób zaprezentowania go na rynku oraz podane konsumentowi informacje o właściwościach produktu. Produkt nie może być uznany za nie zapewniający bezpieczeństwa tylko dlatego, że później wprowadzono do obrotu podobny produkt ulepszony.
odpowiada przede wszystkim producent. Jest nim ten, kto wytworzył produkt w ramach swojej działalności gospodarczej (def. legalna). P był niewątpliwie producentem nart i tym samym odpowiada na zasadach przewidzianych w art. 4491 i nast. KC
art. 4491 KC
§ 1. Kto wytwarza w zakresie swojej działalności gospodarczej (producent) produkt niebezpieczny, odpowiada za szkodę wyrządzoną komukolwiek przez ten produkt.
§ 2. Przez produkt rozumie się rzecz ruchomą, choćby została ona połączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się także zwierzęta i energię elektryczną.
§ 3. Niebezpieczny jest produkt nie zapewniający bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne użycie produktu. O tym, czy produkt jest bezpieczny, decydują okoliczności z chwili wprowadzenia go do obrotu, a zwłaszcza sposób zaprezentowania go na rynku oraz podane konsumentowi informacje o właściwościach produktu. Produkt nie może być uznany za nie zapewniający bezpieczeństwa tylko dlatego, że później wprowadzono do obrotu podobny produkt ulepszony.
.
Należy jednak zwrócić uwagę na to, że odpowiedzialne mogą być także inne podmioty, wymienione w art. 4495 KC
art. 4495 KC
§ 1. Wytwórca materiału, surowca albo części składowej produktu odpowiada tak jak producent, chyba że wyłączną przyczyną szkody była wadliwa konstrukcja produktu lub wskazówki producenta.
§ 2. Kto przez umieszczenie na produkcie swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego podaje się za producenta, odpowiada jak producent. Tak samo odpowiada ten, kto produkt pochodzenia zagranicznego wprowadza do obrotu krajowego w zakresie swojej działalności gospodarczej (importer).
§ 3. Producent oraz osoby wymienione w paragrafach poprzedzających odpowiadają solidarnie.
§ 4. Jeżeli nie wiadomo, kto jest producentem lub osobą określoną w § 2, odpowiada ten, kto w zakresie swojej działalności gospodarczej zbył produkt niebezpieczny, chyba że w ciągu miesiąca od daty zawiadomienia o szkodzie wskaże poszkodowanemu osobę i adres producenta lub osoby określonej w § 2 zdanie pierwsze, a w wypadku towaru importowanego - osobę i adres importera.
§ 5. Jeżeli zbywca produktu nie może wskazać producenta ani osób określonych w § 4, zwalnia go od odpowiedzialności wskazanie osoby, od której sam nabył produkt.
. Należą do nich:
  • wytwórca materiału/surowca/części składowej (art. 4495 § 1 KC
    art. 4495 KC
    § 1. Wytwórca materiału, surowca albo części składowej produktu odpowiada tak jak producent, chyba że wyłączną przyczyną szkody była wadliwa konstrukcja produktu lub wskazówki producenta.
    § 2. Kto przez umieszczenie na produkcie swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego podaje się za producenta, odpowiada jak producent. Tak samo odpowiada ten, kto produkt pochodzenia zagranicznego wprowadza do obrotu krajowego w zakresie swojej działalności gospodarczej (importer).
    § 3. Producent oraz osoby wymienione w paragrafach poprzedzających odpowiadają solidarnie.
    § 4. Jeżeli nie wiadomo, kto jest producentem lub osobą określoną w § 2, odpowiada ten, kto w zakresie swojej działalności gospodarczej zbył produkt niebezpieczny, chyba że w ciągu miesiąca od daty zawiadomienia o szkodzie wskaże poszkodowanemu osobę i adres producenta lub osoby określonej w § 2 zdanie pierwsze, a w wypadku towaru importowanego - osobę i adres importera.
    § 5. Jeżeli zbywca produktu nie może wskazać producenta ani osób określonych w § 4, zwalnia go od odpowiedzialności wskazanie osoby, od której sam nabył produkt.
    ),
  • podmiot podający się za producenta (art. 4495 § 2 zd. 1 KC
    art. 4495 KC
    § 1. Wytwórca materiału, surowca albo części składowej produktu odpowiada tak jak producent, chyba że wyłączną przyczyną szkody była wadliwa konstrukcja produktu lub wskazówki producenta.
    § 2. Kto przez umieszczenie na produkcie swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego podaje się za producenta, odpowiada jak producent. Tak samo odpowiada ten, kto produkt pochodzenia zagranicznego wprowadza do obrotu krajowego w zakresie swojej działalności gospodarczej (importer).
    § 3. Producent oraz osoby wymienione w paragrafach poprzedzających odpowiadają solidarnie.
    § 4. Jeżeli nie wiadomo, kto jest producentem lub osobą określoną w § 2, odpowiada ten, kto w zakresie swojej działalności gospodarczej zbył produkt niebezpieczny, chyba że w ciągu miesiąca od daty zawiadomienia o szkodzie wskaże poszkodowanemu osobę i adres producenta lub osoby określonej w § 2 zdanie pierwsze, a w wypadku towaru importowanego - osobę i adres importera.
    § 5. Jeżeli zbywca produktu nie może wskazać producenta ani osób określonych w § 4, zwalnia go od odpowiedzialności wskazanie osoby, od której sam nabył produkt.
    ),
  • importer, czyli osoba która wprowadza do obrotu krajowego produkt pochodzenia zagranicznego i czyni to w ramach swojej działalności gospodarczej (def. legalna - art. 4495 § 2 zd. 2 KC
    art. 4495 KC
    § 1. Wytwórca materiału, surowca albo części składowej produktu odpowiada tak jak producent, chyba że wyłączną przyczyną szkody była wadliwa konstrukcja produktu lub wskazówki producenta.
    § 2. Kto przez umieszczenie na produkcie swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego podaje się za producenta, odpowiada jak producent. Tak samo odpowiada ten, kto produkt pochodzenia zagranicznego wprowadza do obrotu krajowego w zakresie swojej działalności gospodarczej (importer).
    § 3. Producent oraz osoby wymienione w paragrafach poprzedzających odpowiadają solidarnie.
    § 4. Jeżeli nie wiadomo, kto jest producentem lub osobą określoną w § 2, odpowiada ten, kto w zakresie swojej działalności gospodarczej zbył produkt niebezpieczny, chyba że w ciągu miesiąca od daty zawiadomienia o szkodzie wskaże poszkodowanemu osobę i adres producenta lub osoby określonej w § 2 zdanie pierwsze, a w wypadku towaru importowanego - osobę i adres importera.
    § 5. Jeżeli zbywca produktu nie może wskazać producenta ani osób określonych w § 4, zwalnia go od odpowiedzialności wskazanie osoby, od której sam nabył produkt.
    ) oraz
  • profesjonalny zbywca produktu niebezpiecznego (odpowiedzialność subsydiarna) (art. 4495 § 4 KC
    art. 4495 KC
    § 1. Wytwórca materiału, surowca albo części składowej produktu odpowiada tak jak producent, chyba że wyłączną przyczyną szkody była wadliwa konstrukcja produktu lub wskazówki producenta.
    § 2. Kto przez umieszczenie na produkcie swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego podaje się za producenta, odpowiada jak producent. Tak samo odpowiada ten, kto produkt pochodzenia zagranicznego wprowadza do obrotu krajowego w zakresie swojej działalności gospodarczej (importer).
    § 3. Producent oraz osoby wymienione w paragrafach poprzedzających odpowiadają solidarnie.
    § 4. Jeżeli nie wiadomo, kto jest producentem lub osobą określoną w § 2, odpowiada ten, kto w zakresie swojej działalności gospodarczej zbył produkt niebezpieczny, chyba że w ciągu miesiąca od daty zawiadomienia o szkodzie wskaże poszkodowanemu osobę i adres producenta lub osoby określonej w § 2 zdanie pierwsze, a w wypadku towaru importowanego - osobę i adres importera.
    § 5. Jeżeli zbywca produktu nie może wskazać producenta ani osób określonych w § 4, zwalnia go od odpowiedzialności wskazanie osoby, od której sam nabył produkt.
    i art. 4495 § 5 KC
    art. 4495 KC
    § 1. Wytwórca materiału, surowca albo części składowej produktu odpowiada tak jak producent, chyba że wyłączną przyczyną szkody była wadliwa konstrukcja produktu lub wskazówki producenta.
    § 2. Kto przez umieszczenie na produkcie swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego podaje się za producenta, odpowiada jak producent. Tak samo odpowiada ten, kto produkt pochodzenia zagranicznego wprowadza do obrotu krajowego w zakresie swojej działalności gospodarczej (importer).
    § 3. Producent oraz osoby wymienione w paragrafach poprzedzających odpowiadają solidarnie.
    § 4. Jeżeli nie wiadomo, kto jest producentem lub osobą określoną w § 2, odpowiada ten, kto w zakresie swojej działalności gospodarczej zbył produkt niebezpieczny, chyba że w ciągu miesiąca od daty zawiadomienia o szkodzie wskaże poszkodowanemu osobę i adres producenta lub osoby określonej w § 2 zdanie pierwsze, a w wypadku towaru importowanego - osobę i adres importera.
    § 5. Jeżeli zbywca produktu nie może wskazać producenta ani osób określonych w § 4, zwalnia go od odpowiedzialności wskazanie osoby, od której sam nabył produkt.
    )).
2. Wynik
A może domagać się 5.000 zł odszkodowania za poniesione koszty leczenia i rehabilitacji na podstawie art. 4491 § 1 KC
art. 4491 KC
§ 1. Kto wytwarza w zakresie swojej działalności gospodarczej (producent) produkt niebezpieczny, odpowiada za szkodę wyrządzoną komukolwiek przez ten produkt.
§ 2. Przez produkt rozumie się rzecz ruchomą, choćby została ona połączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się także zwierzęta i energię elektryczną.
§ 3. Niebezpieczny jest produkt nie zapewniający bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać, uwzględniając normalne użycie produktu. O tym, czy produkt jest bezpieczny, decydują okoliczności z chwili wprowadzenia go do obrotu, a zwłaszcza sposób zaprezentowania go na rynku oraz podane konsumentowi informacje o właściwościach produktu. Produkt nie może być uznany za nie zapewniający bezpieczeństwa tylko dlatego, że później wprowadzono do obrotu podobny produkt ulepszony.
.

C. Roszczenie A wobec P o odszkodowanie w wys. 8.500 zł z art. 416 KC
art. 416 KC
Osoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu.

1. Konkurencja roszczeń
Zgodnie z art. 44910 KC
art. 44910 KC
Przepisy o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie wyłączają odpowiedzialności za szkody na zasadach ogólnych, za szkody wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania oraz odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady i gwarancji jakości.
obok roszczeń z tytułu odpowiedzialności za produkt niebezpieczny mogą istnieć również roszczenia z zasad ogólnych.

2. Powstanie roszczenia
Każde roszczenie odszkodowawcze wymaga wystąpienia szkody, zdarzenia powodującego tą szkodę oraz związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy szkodą a zdarzeniem.
a. szkoda
Jak wskazano powyżej, szkodą podlegającą naprawieniu są przede wszystkim koszty leczenia i rehabilitacji. Nie podlega naprawieniu utracony urlop.
Natomiast wobec braku ograniczeń przedmiotowych i ilościowych naprawieniu powinny podlegać koszty nart i zniszczonych okularów.
Szkoda w tym wypadku obejmuje więc straty w wys. 7.500 zł.

b. zdarzenie powodujące szkodę
Zdarzeniem powodującym szkodę jest bezprawne i zawinione działanie lub zaniechanie organu. W tym wypadku może chodzić o zaniechanie wycofania z rynku wadliwych nart, skoro rok wcześniej ujawnione już zostały braki sprzętu. Obowiązek wycofania wadliwych nart wynika z art. 10 ust. 4 pkt 2 UBezpProdukt
art. 10 UBezpProdukt
1. Producent jest zobowiązany wprowadzać na rynek wyłącznie produkty bezpieczne.
2. Producent wprowadzający produkt na rynek polski, w zakresie prowadzonej działalności jest zobowiązany dostarczać konsumentom informacje w języku polskim:
1) umożliwiające im ocenę zagrożeń związanych z produktem w czasie zwykłego lub możliwego do przewidzenia okresu jego używania, jeżeli takie zagrożenia nie są, przy braku odpowiedniego ostrzeżenia, natychmiast zauważalne;
2) dotyczące możliwości przeciwdziałania tym zagrożeniom.
3. Dostarczenie konsumentom odpowiedniego ostrzeżenia o zagrożeniach związanych z produktem nie zwalnia producentów i dystrybutorów z innych obowiązków określonych w niniejszym rozdziale.
4. Producent, zachowując należytą staranność, w zakresie prowadzonej działalności, jest zobowiązany podejmować działania odpowiednie do właściwości dostarczanego produktu:
1) umożliwiające uzyskiwanie przez tego producenta wiedzy o zagrożeniach, które produkt może stwarzać;
2) mające na celu uniknięcie zagrożeń, w tym - o ile jest to niezbędne - umożliwiające wycofanie produktu z rynku, właściwe i skuteczne ostrzeżenie konsumentów lub wycofanie produktu od konsumentów.
5. Działania, o których mowa w ust. 4 pkt 2, producent podejmuje z własnej inicjatywy lub w przypadku wydania decyzji, o której mowa w art. 24 ust. 1, 2 i 4.
6. Działania, o których mowa w ust. 4, mogą w szczególności polegać na:
1) umieszczeniu na produkcie lub jego opakowaniu nazwy i adresu producenta oraz oznaczenia identyfikującego produkt lub, w razie potrzeby, partię produktu, chyba że nieumieszczenie takich informacji jest uzasadnione;
2) przeprowadzaniu badań próbek wprowadzonych na rynek produktów, analizowaniu skarg konsumentów oraz, w miarę potrzeby, prowadzeniu rejestru tych skarg oraz bieżącym informowaniu dystrybutorów o prowadzonej w ten sposób kontroli.
.
Zaniechanie to było bezprawne, gdyż nie usprawiedliwiała go żadna ze szczególnych okoliczności, która mogłaby spowodować wyłączenie bezprawności.
Zaniechanie było także zawinione, gdyż pozostawienie niebezpiecznego produktu na rynku, wbrew wiedzy o jego wadach stanowi wysoce negatywną decyzję. Należy uznać, iż organy spółki (w szczególności zarząd) działały niedbale, gdyż w rażący sposób naruszyły zasady starannego działania (por. art. 355 KC
art. 355 KC
§ 1. Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność).
§ 2. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.
). Jeżeli organ (zarząd sp. z o.o.) był organem kolegialnym i nie da się ustalić, kto działał w sposób zawiniony, można posłużyć się koncepcją winy anonimowej (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 500). Jeżeli organ był zaś jednoosobowy, wówczas winę określa się wg normalnych zasad, obowiązujących np. dla art. 415 KC
art. 415 KC
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
.

c. związek przyczynowo-skutkowy
Kauzalność ma charakter adekwatny (art. 361 § 1 KC
art. 361 KC
§ 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.
§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
), gdyż wypadek narciarza jest normalnym skutkiem niewycofania wadliwych nart z obrotu.
3. Zakres odszkodowania
Wobec braku informacji o możliwościach ograniczenia zakresu odszkodowania należy przyjąć pełną zasadę naprawienia szkody poprzez zapłatę odszkodowania w pieniądzu albo przez restytucję naturalną, zob. art. 363 § 1 KC
art. 363 KC
§ 1. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.
§ 2. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.
.

4. Wynik
A ma roszczenie o odszkodowanie w wysokości 7.500 zł z art. 416 KC
art. 416 KC
Osoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu.
.

D. Roszczenie A wobec P o odszkodowanie z art. 430 KC
art. 430 KC
Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.

1. Powstanie roszczenia
Każde roszczenie odszkodowawcze wymaga wystąpienia szkody, zdarzenia powodującego tą szkodę oraz związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy zdarzeniem a szkodą.
a. szkoda
W przypadku odpowiedzialności z art. 430 KC
art. 430 KC
Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.
szkoda obejmuje wszelkie szkody na osobie i na mieniu. Szkoda obejmuje w tym wypadku wszystko, oprócz zmarnowanego urlopu.

b. zdarzenie
Zdarzeniem, z którym art. 430 KC
art. 430 KC
Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.
wiąże odpowiedzialność odszkodowawczą jest bezprawny i zawiniony czyn podwładnego, dokonany przy wykonywaniu powierzonej mu czynności.

Ustalono, iż błąd popełnił jeden z konstruktorów. Pracownicy działu technicznego i projektów są podwładnymi w rozumieniu art. 430 KC
art. 430 KC
Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.
, gdyż podlegają kierownictwu organizacyjnemu firmy, m.in. na podstawie umowy o pracę.

Zachowaniem prowadzącym do wyrządzenia szkody było popełnienie błędu konstrukcyjnego.
Bezprawność wynika przede wszystkim z braku okoliczności usprawiedliwiających popełnienie błędu.
Błąd ten wynikał z niezachowania należytej staranności (art. 355 KC
art. 355 KC
§ 1. Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność).
§ 2. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.
), jest więc również zawiniony. Zarzut P, iż nie da się ustalić, kto dokładnie popełnił błąd, nie przekonuje, gdyż tzw. teoria winy anonimowej (bezimiennej), pozwala przypisać winę osobie prawnej, jeżeli wykaże się, że szkoda została wyrządzona przez niezidentyfikowaną osobę fizyczną, działającą w strukturze organizacyjnej danej osoby prawnej (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, nb. 500).

Błąd przydarzył się przy wykonywaniu powierzonej czynności, a nie tylko przy okazji, gdyż istniał funkcjonalny związek z wykonywaniem powierzonej czynności (projektowanie nart) i popełnieniem błędu.
Zarzut P, iż pracownicy byli wykwalifikowani, zostali wybrani starannie i podlegali kontroli nie ma znaczenia, gdyż wyłączenia te są przewidziane jedynie w przypadku odpowiedzialności za samodzielnego wykonawcę (art. 429 in fine KC
art. 429 KC
Kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności.
), a nie w przypadku podwładnego.

c. związek przyczynowo-skutkowy
Szkoda poniesiona przez A (koszty leczenia, zniszczone narty i zniszczone okulary) jest normalnym następstwem (art. 361 § 1 KC
art. 361 KC
§ 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.
§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
) błędu rachunkowego popełnionego przez konstruktorów nart.
2. Wynik
A miałby więc także roszczenie wobec P o odszkodowanie w wysokości 7.500 zł z art. 430 KC
art. 430 KC
Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.
.

E. Pozostałe roszczenia
Roszczenie A wobec P o odszkodowanie z art. 471 KC
art. 471 KC
Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
(zob. art. 44910 KC
art. 44910 KC
Przepisy o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie wyłączają odpowiedzialności za szkody na zasadach ogólnych, za szkody wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania oraz odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady i gwarancji jakości.
) nie przysługuje, gdyż A i P nie łączyła żadna umowa, wobec czego brak jest zobowiązania, które P mógłby nienależycie wykonać.
Roszczenie o odszkodowanie z USprzedKonsum nie przysługuje, gdyż ta ustawa ma tu wprawdzie zastosowanie (A był konsumentem), ale po pierwsze sklep S nie istnieje, a z tej ustawy nie można wyprowadzić roszczeń wobec producenta, a po drugie ustawa ta nie przewiduje roszczeń odszkodowawczych.

CategoryKazusyOdpowiedzialnoscZaProduktNiebezpieczny
Na tej stronie nie ma komentarzy