Wersja [10760]
To jest stara wersja KazusNabycieWlasnosciNieruchomosci8 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2009-11-23 11:27:49.
A. Stan faktyczny
Przed II wojną światową nieruchomości, o które chodzi w sprawie, były własnością ojca pani A. Należał on do ludności Prus Wschodnich, uważającej się za Polaków (tzw. Mazurów). Po wojnie otrzymał obywatelstwo polskie na podstawie stwierdzenia narodowości polskiej. Z tego też powodu nie pozbawiono go majątku, choć był on położony na obszarze obowiązywania dekretu o majątkach poniemieckich i opuszczonych.
W 1954 r. ojciec pani A zmarł. W 1970 roku, po przeprowadzeniu postępowania o dział spadku, A otrzymała na wyłączną własność działki o łącznej powierzchni 59 ha. W 1977 r. A wyjechała na stałe do Niemiec. Nabywając obywatelstwo niemieckie zrzekła się obywatelstwa polskiego. W tej sytuacji naczelnik gminy wydał decyzję o przejęciu nieruchomości A na rzecz Skarbu Państwa.
W 2004 r. A wniosła powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w ten sposób, aby w miejsce wpisanego Skarbu Państwa wpisać ją jako właściciela. A uważa bowiem, że nadal jest właścicielem spornych nieruchomości.
Czy żądanie A jest zasadne?
B. Rozwiązanie
zob. wyrok SN z dnia 13.12.2005, IV CK 304/05 (OSNC z 2006 r., nr 10, poz. 166)
Żądanie wniesione na podstawie art. 10 UKsWieczHip
art. 10 UKsWieczHip
1. W razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nie istniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności.
2. Roszczenie o usunięcie niezgodności może być ujawnione przez ostrzeżenie. Podstawą wpisu ostrzeżenia jest nieprawomocne orzeczenie sądu lub postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia. Do udzielenia zabezpieczenia nie jest potrzebne wykazanie, że powód ma interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.
jest zasadne, gdy stan prawny wg księgi wieczystej jest niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym. W tym wypadku byłoby tak, gdyby faktycznie właścicielką była nadal A.1. W razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nie istniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności.
2. Roszczenie o usunięcie niezgodności może być ujawnione przez ostrzeżenie. Podstawą wpisu ostrzeżenia jest nieprawomocne orzeczenie sądu lub postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia. Do udzielenia zabezpieczenia nie jest potrzebne wykazanie, że powód ma interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.
1. Własność ojca A
Na początku właścicielem nieruchomości był ojciec A. Przeszedł on tzw. procedurę weryfikacyjną w zakresie stwierdzenia narodowości polskiej i służyło mu obywatelstwo polskie zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 kwietnia 1946 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego osób narodowości polskiej zamieszkałych na obszarze Ziem Odzyskanych (Dz.U. Nr 15, poz. 186). Taką samą procedurę weryfikacyjną zrealizował w odniesieniu do swojej rodziny.
Nie utracił także majątku na mocy art. 2 ust. 1 lit. b) dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz. U. Nr 13, poz. 87 z późniejszymi zmianami), gdyż przepis ten powodował przejście na własność Skarbu Państwa mienia osób, będących obywatelami Rzeszy, z wyjątkiem osób narodowości polskiej.
A był więc właścicielem nieruchomości w chwili swej śmierci.
2. Nabycie własności przez A
A nabyła nieruchomości jako spadkobierczyni swego ojca po przeprowadzeniu notarialnego działu spadku w 1970 r.
3. Utrata własności przez A
Pojawia się pytanie, czy A utraciła własność na skutek przejęcia jej przez Naczelnika Gminy w 1977 r. Decyzję Naczelnik oparł na art. 38 ust. 3 ustawy dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (t.j.: Dz.U. 1969 nr 22 poz. 159).
Przepis ten ma następujące brzmienie:
Nieruchomości stanowiące zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz. U. Nr 13, poz. 87 z późniejszymi zmianami) własność osób, którym wobec uzyskania przez nie stwierdzenia narodowości polskiej służyło obywatelstwo polskie, przechodzą z samego prawa na własność Państwa, jeżeli osoby te w związku z wyjazdem z kraju utraciły lub utracą obywatelstwo polskie. Osoby te tracą prawo rozporządzania nieruchomością z dniem, w którym złożyły właściwym organom polski dowód osobisty i otrzymały dokument podróży uprawniający do wyjazdu za granicę.
Przesłankami przejęcia nieruchomości na własność Państwa są więc (kumulatywnie):
- nieruchomość podlegająca art. 2 ust. 1 lit. b) dekretu o majątkach opuszczonych i poniemieckich,
- właścicielem jest osoba, która uzyskała stwierdzenie narodowości polskiej,
- wyjazd właściciela za granicę i
- utrata obywatelstwa polskiego przez właściciela.
W 2002 i 2005 r. SN przyjął jednak restrykcyjną wykładnię przepisu art. 38 ust. 3 i uznał, że może on dotyczyć tylko tych osób, które po stwierdzeniu ich narodowości polskiej i uzyskaniu obywatelstwa polskiego zachowały własność nieruchomości należących do nich przed dniem 1 stycznia 1945 r., a następnie w związku z wyjazdem z kraju utraciły obywatelstwo polskie. Przepis ten więc nie dotyczy to następców prawnych tych osób. Z tego powodu art. 38 ust. 3 ustawy nie może dotyczyć następców prawnych właścicieli, którzy otrzymali obywatelstwo polskie.
4. Wynik
A nie utraciła więc własności nieruchomości. Może więc skutecznie żądać uzgodnienia treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.
CategoryKazusyNabycieWlasnosciNieruchomosci
Na tej stronie nie ma komentarzy
