Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Kazus nr 1 z umowy kredytu konsumenckiego


A. Stan faktyczny
Dnia 8 lutego 2007 r. A nabył, podczas transakcji zawartej w jego własnym domu, od domokrążcy D odkurzacz piorący. Z uwagi na wysoką cenę urządzenia (5.000) jego kupno zostało sfinansowane z kredytu udzielonego jednocześnie z transakcją kupna przez bank B, w imieniu którego działał D. B wypłacił sprzedawcy stosowną kwotę. Ponieważ A po kilku dniach uznał, że taki sprzęt nie jest mu jednak potrzebny, 19 lutego 2007 r. wysłał do firmy, od której nabył odkurzacz, oświadczenie o odstąpieniu od umowy sprzedaży. Firma przyjęła oświadczenie, natomiast B uważa, że rezygnacja z odkurzacza nie ma dla niego żadnego znaczenia i żąda od B spłaty kredytu wraz z odsetkami. Gdy B po dwóch miesiącach nie otrzymał ani jednej raty kredytu od A, wypowiedział umowę i zażądał spłaty całości, tzn. 5.000 zł oraz odsetek i odsetek karnych.
A odmawia zapłaty żądanej przez B kwoty.
Czy B może domagać się od A spłaty kredytu?

B. Rozwiązanie

Roszczenie B przeciw A o spłatę kredytu w wys. 5.000 zł z art. 69 PrBank
art. 69 PrBank
1. Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
2. Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:
1) strony umowy,
2) kwotę i walutę kredytu,
3) cel, na który kredyt został udzielony,
4) zasady i termin spłaty kredytu,
4a) w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu,
5) wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,
6) sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
7) zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,
8) terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych,
9) wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje,
10) warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.
3. W przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, kredytobiorca może dokonywać spłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz dokonać przedterminowej spłaty pełnej lub częściowej kwoty kredytu bezpośrednio w tej walucie. W tym przypadku w umowie o kredyt określa się także zasady otwarcia i prowadzenia rachunku służącego do gromadzenia środków przeznaczonych na spłatę kredytu oraz zasady dokonywania spłaty za pośrednictwem tego rachunku.

1. Powstanie roszczenia
Roszczenie o zwrot kwoty kredytu powstaje, gdy strony zawrą skuteczną umowę o udzielenie kredytu stosownie do regulacji art. 69 i nast. PrBank
art. 69 PrBank
1. Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
2. Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:
1) strony umowy,
2) kwotę i walutę kredytu,
3) cel, na który kredyt został udzielony,
4) zasady i termin spłaty kredytu,
4a) w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu,
5) wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,
6) sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
7) zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,
8) terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych,
9) wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje,
10) warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.
3. W przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, kredytobiorca może dokonywać spłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz dokonać przedterminowej spłaty pełnej lub częściowej kwoty kredytu bezpośrednio w tej walucie. W tym przypadku w umowie o kredyt określa się także zasady otwarcia i prowadzenia rachunku służącego do gromadzenia środków przeznaczonych na spłatę kredytu oraz zasady dokonywania spłaty za pośrednictwem tego rachunku.
oraz KC.
PrBank, poza treścią umowy określoną w art. 69 ust. 2 PrBank
art. 69 PrBank
1. Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
2. Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:
1) strony umowy,
2) kwotę i walutę kredytu,
3) cel, na który kredyt został udzielony,
4) zasady i termin spłaty kredytu,
4a) w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu,
5) wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,
6) sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
7) zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,
8) terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych,
9) wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje,
10) warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.
3. W przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, kredytobiorca może dokonywać spłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz dokonać przedterminowej spłaty pełnej lub częściowej kwoty kredytu bezpośrednio w tej walucie. W tym przypadku w umowie o kredyt określa się także zasady otwarcia i prowadzenia rachunku służącego do gromadzenia środków przeznaczonych na spłatę kredytu oraz zasady dokonywania spłaty za pośrednictwem tego rachunku.
nie reguluje bliżej trybu ani skuteczności umów kredytowych, wobec czego stosować należy przepisy KC oraz ustawy o kredycie konsumenckim (art. 2 ust. 2 pkt 2 UKredKonsum
art. 2 UKredKonsum
Ustawę stosuje się także do umów o kredyt konsumencki, który spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia swojemu członkowi.
). Tutaj można sprawdzić już możliwość zastosowania ustawy o kredycie konsumenckim z uwagi na szczególną treść, jaką ta umowa w tym wypadku musi zawierać z uwagi na przedmiot określony w art. 5. Ponieważ stan faktyczny nie zawiera żadnych szczególnych informacji, można to pominąć.
Niewątpliwie A i B złożyli na piśmie stosowne oświadczenia woli. Należy uznać, iż domokrążca D był upoważniony do zawierania umów w imieniu banku B.
Brak jest więc wątpliwości co do skuteczności zawarcia umowy kredytowej.

2. Brak wygaśnięcia roszczenia
Należy zbadać; czy nie zachodzą przesłanki świadczące o wygaśnięciu zobowiązania łączącego A i B a tym samym prowadzące do wygaśnięcia roszczenia.
W tym zakresie należy sprawdzić, jakie są skutki odstąpienia A od zawartej z D umowy. W grę wchodzą regulacje art. 16a UOchrPrKonsum
art. 16a UOchrPrKonsum
1. Usługami finansowymi w rozumieniu ustawy są w szczególności:
1) czynności bankowe,
2) umowy kredytu konsumenckiego,
3) czynności ubezpieczeniowe,
4) umowy uczestnictwa w: funduszu inwestycyjnym otwartym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym otwartym, funduszu inwestycyjnym zamkniętym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym zamkniętym i funduszu inwestycyjnym mieszanym.
2. Przepisów ustawy nie stosuje się do usług polegających na gromadzeniu środków pieniężnych i ich lokowaniu, z przeznaczeniem na wypłatę członkom otwartego funduszu emerytalnego lub uczestnikom pracowniczego funduszu emerytalnego po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. Nr 139, poz. 934, z późn. zm.) i ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. z 2001 r. Nr 60, poz. 623 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253 i Nr 141, poz. 1178).
3. Przepisów ustawy nie stosuje się do odstąpienia od umowy o kredyt konsumencki zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa.
4. Przepisów art. 16b ust. 1 pkt 1-5, 12, 14, 15 oraz 17-19 nie stosuje się do usług płatniczych w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. Nr 199, poz. 1175).
i nast., tzn. przepisy dotyczące umów zawieranych na odległość dotyczących usług finansowych z jednej strony oraz – z drugiej strony – przepisy ustawy o kredycie konsumenckim.
a. stosowanie UOchrPrKonsum
Zgodnie z art. 16a ust. 1 pkt 2 UOchrPrKonsum
art. 16a UOchrPrKonsum
1. Usługami finansowymi w rozumieniu ustawy są w szczególności:
1) czynności bankowe,
2) umowy kredytu konsumenckiego,
3) czynności ubezpieczeniowe,
4) umowy uczestnictwa w: funduszu inwestycyjnym otwartym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym otwartym, funduszu inwestycyjnym zamkniętym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym zamkniętym i funduszu inwestycyjnym mieszanym.
2. Przepisów ustawy nie stosuje się do usług polegających na gromadzeniu środków pieniężnych i ich lokowaniu, z przeznaczeniem na wypłatę członkom otwartego funduszu emerytalnego lub uczestnikom pracowniczego funduszu emerytalnego po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. Nr 139, poz. 934, z późn. zm.) i ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. z 2001 r. Nr 60, poz. 623 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253 i Nr 141, poz. 1178).
3. Przepisów ustawy nie stosuje się do odstąpienia od umowy o kredyt konsumencki zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa.
4. Przepisów art. 16b ust. 1 pkt 1-5, 12, 14, 15 oraz 17-19 nie stosuje się do usług płatniczych w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. Nr 199, poz. 1175).
dotyczy ona m. in. umów kredytu konsumenckiego. Niemniej jednak ustawa ta ogranicza swoje stosowanie do sytuacji, gdy umowy dot. usług finansowych zawierane są na odległość. Definicję umów zawieranych na odległość zawiera art. 6 UOchrPrKonsum
art. 6 UOchrPrKonsum
1. Umowy zawierane z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, w szczególności drukowanego lub elektronicznego formularza zamówienia niezaadresowanego lub zaadresowanego, listu seryjnego w postaci drukowanej lub elektronicznej, reklamy prasowej z wydrukowanym formularzem zamówienia, reklamy w postaci elektronicznej, katalogu, telefonu, telefaksu, radia, telewizji, automatycznego urządzenia wywołującego, wizjofonu, wideotekstu, poczty elektronicznej lub innych środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. Nr 144, poz. 1204), są umowami na odległość, jeżeli kontrahentem konsumenta jest przedsiębiorca, który w taki sposób zorganizował swoją działalność.
2. Propozycja zawarcia umowy w postaci oferty, zaproszenia do składania ofert lub zamówień albo do podjęcia rokowań powinna jednoznacznie i w sposób zrozumiały informować o zamiarze zawarcia umowy przez tego, kto ją składa.
3. Posłużenie się telefonem, wizjofonem, telefaksem, pocztą elektroniczną, automatycznym urządzeniem wywołującym lub innym środkiem komunikacji elektronicznej w celu złożenia propozycji zawarcia umowy może nastąpić wyłącznie za uprzednią zgodą konsumenta.
4. Posłużenie się środkami porozumiewania się na odległość w celu złożenia propozycji zawarcia umowy nie może odbywać się na koszt konsumenta.
, do którego odsyła przepis art. 16e UOchrPrKonsum
art. 16e UOchrPrKonsum
W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale do umów zawieranych na odległość dotyczących usług finansowych stosuje się przepisy rozdziału 2.
. W tym stanie faktycznym wprawdzie umowa kredytu została zawarta w mieszkaniu A, ale za jednoczesną obecnością A i D. Ustawa nie dotyczy jednak umów kredytu konsumenckiego zawieranego poza lokalem przedsiębiorstwa.
Tym samym stosowanie UOchrPrKonsum nie jest możliwe.

b. stosowanie UKredKonsum
Należy zbadać więc możliwość zastosowania ustawy o kredycie konsumenckim.
a. pojęcie kredytu konsumenckiego
Umową kredytu konsumenckiego jest umowa, na mocy której przedsiębiorca w zakresie swojej działalności, zwany dalej "kredytodawcą", udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu w jakiejkolwiek postaci (art. 2 ust. 1), w tym w szczególności w postaci umowy kredytu bankowego (art. 2 ust. 2 pkt 2 UKredKonsum
art. 2 UKredKonsum
Ustawę stosuje się także do umów o kredyt konsumencki, który spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia swojemu członkowi.
). Tym samym w wypadku, gdy B jako przedsiębiorca (art. 431 KC
art. 431 KC
Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
) udziela kredytu na zakup towaru przez konsumenta (art. 221 KC
art. 221 KC
Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
) na cele prywatne.

b. brak wyłączeń
Umowa między A i B nie należy do grup wyłączonych spod zakresu stosowania ustawy o kredycie konsumenckim.

c. skutki stosowania ustawy
Należy się wobec tego zastanowić, jakie skutki wywołuje stosowanie ustawy o kredycie konsumenckim w stanie faktycznym. Zgodnie z art. 12 UKredKonsum
art. 12 UKredKonsum
Konsument ma prawo do otrzymania, na wniosek, bezpłatnego projektu umowy o kredyt konsumencki, jeżeli w ocenie kredytodawcy lub pośrednika kredytowego, spełnia on warunki do udzielenia mu kredytu konsumenckiego przez tego kredytodawcę lub pośrednika kredytowego. Projekt umowy powinien zawierać dane konsumenta, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 1 oraz wszystkie warunki, na których kredyt mógłby zostać udzielony.
odstąpienie przez konsumenta od umowy o nabycie określonej rzeczy lub usługi na podstawie umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość jest skuteczne także wobec umowy o kredyt konsumencki. Tym samym roszczenie o spłatę kredytu wygasa, jeżeli nabywca skutecznie odstąpi od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość.
Skuteczność tego odstąpienia zależy tym razem od spełnienia przesłanek opisanych w ustawie o ochronie niektórych praw konsumentów.
Ponieważ w tym wypadku mamy do czynienia z umową zawartą poza lokalem przedsiębiorstwa (zob. art. 1 ust. 2 UOchrPrKonsum
art. 1 UOchrPrKonsum
1. Przedsiębiorca, który proponuje konsumentowi zawarcie umowy poza lokalem przedsiębiorstwa, okazuje przed zawarciem umowy dokument potwierdzający prowadzenie działalności gospodarczej oraz dokument tożsamości. W razie zawierania umów w imieniu przedsiębiorcy zawierający umowę okazuje ponadto dokument potwierdzający swoje umocowanie.
2. Przez lokal przedsiębiorstwa rozumie się miejsce przeznaczone do obsługiwania publiczności i oznaczone zgodnie z przepisami o działalności gospodarczej.
3. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się także do umowy zawartej w wyniku zorganizowanego poza lokalem przedsiębiorstwa zbierania ofert konsumentów w czasie odwiedzin przedsiębiorcy lub osoby działającej w jego imieniu w miejscu pracy konsumenta, w jego mieszkaniu albo w innym miejscu jego prywatnego pobytu.
), odstąpienie ocenia się wg art. 2 UOchrPrKonsum
art. 2 UOchrPrKonsum
1. Konsument, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie dziesięciu dni od zawarcia umowy. Do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem.
2. Nie jest dopuszczalne zastrzeżenie, że konsumentowi wolno odstąpić od umowy za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne).
3. W razie odstąpienia od umowy umowa jest uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. To, co strony świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Zwrot powinien nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie czternastu dni. Jeżeli konsument dokonał jakichkolwiek przedpłat, należą się od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpłaty.
i nast. Wg tych przepisów wystarczy do odstąpienia wysłanie stosownego oświadczenia do sprzedawcy w terminie 10 dni od zawarcia umowy sprzedaży. Tak też się w kazusie stało.
Tym samym na skutek odstąpienia od umowy wg ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów, nastąpiło również odstąpienie od umowy kredytowej i zobowiązanie wygasło.
3. Wynik
B nie może domagać się od A spłaty kredytu.

CategoryKazusyKredytKonsumencki CategoryOchronaKonsumenta
Na tej stronie jest jeden komentarz [Pokaż komentarz]