Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Warunki dopuszczalności powództwa

zagadnienia związane z formalnymi wymogami powództwa

Dopuszczalność powództwa oznacza, że może zostać ono przyjęte przez sąd do merytorycznego rozpatrzenia. Sąd może więc podjąć decyzję, czy je uwzględnić, oddalić albo podjąć inne rozstrzygnięcie tylko wówczas, gdy uzna, że powództwo spełnia wszystkie wymogi formalne.
Powództwo jest generalnie dopuszczalne wówczas, gdy sprawa, w której jest wniesione ma charakter sprawy cywilnej, złożone zostanie do właściwego sądu, przez uprawniony do tego podmiot, we właściwej formie, w odpowiednim terminie i z zachowaniem pozostałych wymogów formalnych.

A. Sprawa cywilna - art. 1 KPC
art. 1 KPC
Kodeks postępowania cywilnego normuje postępowanie sądowe w sprawach ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, jak również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz w innych sprawach, do których przepisy tego kodeksu stosuje się z mocy ustaw szczególnych (sprawy cywilne).

Sprawa, w której wszczęte zostaje postępowanie musi mieć charakter sprawy cywilnej. Sprawa jest sprawą cywilną, gdy wynika ze stosunku z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego, prawa pracy, ubezpieczeń społecznych albo innego, do którego na mocy ustaw szczególnych stosuje się przepisy KPC. Jest to przesłanka zazwyczaj nieproblematyczna, jednakże sprawy z pogranicza prawa administracyjnego i cywilnego mogą czasem przysparzać trudności w zakwalifikowaniu ich.

B. Właściwość sądu
Powództwo wnosi się do sądu, który jest w danej sprawie właściwy. Sąd musi być właściwy miejscowo, rzeczowo oraz instancyjnie do rozpoznania danej sprawy (więcej w: WlasciwoscSaduPostepowanieCywilne).
1. Własciwość miejscowa
Właściwość miejscową ustala się zgodnie z regułami wynikającymi z art. 27 i nast. KPC. Wynika z nich, iż powództwo wytacza się w zasadzie przed sąd, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania. Ta zasada nie ma zastosowania, gdy mamy do czynienia z tzw. właściwością wyłączną. W sytuacjach określonych w art. 38 KPC
art. 38 KPC
§ 1. Powództwo o własność lub o inne prawa rzeczowe na nieruchomości, jak również powództwo o posiadanie nieruchomości można wytoczyć wyłącznie przed sąd miejsca jej położenia. Jeżeli przedmiotem sporu jest służebność gruntowa, właściwość oznacza się według położenia nieruchomości obciążonej.
§ 2. Właściwość powyższa rozciąga się na roszczenia osobiste związane z prawami rzeczowymi i dochodzone łącznie z nimi przeciwko temu samemu pozwanemu.
- art. 42 KPC
art. 42 KPC
Powództwo ze stosunku między rodzicami a dziećmi oraz między przysposabiającym a przysposobionym wytacza się wyłącznie przed sąd miejsca zamieszkania powoda, jeżeli brak jest podstaw do wytoczenia powództwa według przepisów o właściwości ogólnej.
powód jest zobowiązany wytoczyć powództwo przed sądem wskazanym we właściwym dla sprawy przepisie. Z kolei tzw. właściwość przemienna (art. 31 KPC
art. 31 KPC
Powództwo w sprawach objętych przepisami oddziału niniejszego wytoczyć można bądź według przepisów o właściwości ogólnej, bądź przed sąd oznaczony w przepisach poniższych.
- art. 37 KPC
art. 37 KPC
Powództwo o roszczenie ze stosunku najmu lub dzierżawy nieruchomości wytoczyć można przed sąd miejsca położenia nieruchomości.
) upoważnia powoda do wyboru sądu spośród wymienionych w miarodajnym dla jego sprawy przepisie.

2. Właściwość rzeczowa
O właściwości rzeczowej decyduje przedmiot sprawy. Zgodnie z art. 16 KPC
art. 16 KPC
Sądy rejonowe rozpoznają wszystkie sprawy z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów okręgowych.
domyślnie właściwy jest sąd rejonowy, a w przypadkach opisanych w art. 17 KPC
art. 17 KPC
Do właściwości sądów okręgowych należą sprawy:
1) o prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie przysposobienia,
2) o ochronę praw autorskich i pokrewnych, jak również dotyczących wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych,
3) o roszczenia wynikające z Prawa prasowego;
4) o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania, o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami, o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym oraz spraw rozpoznawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym,
41) o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni,
42) o uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną,
43) o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji,
44) o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem.
5) (uchylony),
6) (uchylony).
- sąd okręgowy. Ponadto właściwość sądu okręgowego (jako wyjątku od ogólnej zasady właściwości sądu rejonowego) może wynikać również z przepisów szczególnych, czyli w tym wypadku ustaw dotyczących konkretnych zagadnień, np. art. 11 ust. 1 UPartPolit
art. 11 UPartPolit
1. Partię polityczną zgłasza się do ewidencji partii politycznych, zwanej dalej "ewidencją", prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Warszawie, zwany dalej "Sądem".
2. Zgłoszenie powinno zawierać nazwę, skrót nazwy i określenie adresu siedziby partii politycznej oraz imiona, nazwiska i adresy osób wchodzących w skład organów uprawnionych w statucie do reprezentowania partii na zewnątrz oraz do zaciągania zobowiązań majątkowych. Do zgłoszenia można załączyć wzorzec symbolu graficznego partii politycznej.
3. Do zgłoszenia należy załączyć:
1) statut partii politycznej,
2) wykaz zawierający imiona, nazwiska, adresy zamieszkania, numery ewidencyjne PESEL i własnoręczne podpisy popierających zgłoszenie co najmniej 1000 obywateli polskich, którzy ukończyli 18 lat i mają pełną zdolność do czynności prawnych; każda strona wykazu powinna być opatrzona adnotacją zawierającą nazwę partii politycznej zgłaszanej do ewidencji.
4. Do zbierania podpisów osób popierających zgłoszenie, o których mowa w ust. 3, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 5 lipca 1990 r. - Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. Nr 51, poz. 297, z 1999 r. Nr 41, poz. 412, z 2000 r. Nr 12, poz. 136 i z 2001 r. Nr 46, poz. 499).
5. Nazwa, skrót nazwy i symbol graficzny partii politycznej powinny odróżniać się wyraźnie od nazw, skrótów nazw i symboli graficznych partii już istniejących.
6. Zgłoszenia dokonują 3 osoby spośród osób, o których mowa w ust. 2, przyjmując odpowiedzialność za prawdziwość danych zawartych w zgłoszeniu.
, art. 66 URefLok
art. 66 URefLok
1. W terminie 7 dni od dnia podania wyników referendum do wiadomości publicznej w sposób, o którym mowa w art. 63 ust. 2, każdy uprawniony do wzięcia w nim udziału mieszkaniec danej jednostki samorządu terytorialnego może wnieść protest, jeżeli dopuszczono się naruszenia przepisów ustawy, a naruszenie to mogło wywrzeć istotny wpływ na wynik referendum.
2. Do wnoszenia i rozpoznawania protestów oraz skutków ich uwzględnienia stosuje się odpowiednio przepisy art. 59-61, art. 63 ust. 1 i 2 oraz art. 64 ustawy, o której mowa w art. 1 ust. 2, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Sąd okręgowy rozpatruje protest w ciągu 14 dni od dnia zgłoszenia protestu z udziałem wnoszącego protest i przedstawiciela właściwej terytorialnej komisji, a jeżeli protest dotyczy referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego - również z udziałem komisarza wyborczego.
, art. 44 URefOgólnokraj
art. 44 URefOgólnokraj
1. Jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie w rozumieniu prawa prasowego, materiały dotyczące referendum, a w szczególności plakaty, ulotki, hasła i wypowiedzi lub inne formy prowadzonej kampanii referendalnej zawierają informacje nieprawdziwe, każdy, czyjego prawa dotyczy wynik postępowania, o którym mowa w ust. 2, ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:
1) zakazu rozpowszechniania takich informacji;
2) przepadku materiałów zawierających takie informacje;
3) nakazania sprostowania takich informacji;
4) nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;
5) nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone.
2. Sąd okręgowy rozpoznaje wniosek, o którym mowa w ust. 1, w ciągu 24 godzin w postępowaniu nieprocesowym. Sąd może rozpoznać sprawę w przypadku usprawiedliwionej nieobecności wnioskodawcy lub uczestnika postępowania, którzy o terminie rozprawy zostali prawidłowo powiadomieni. Postanowienie kończące postępowanie w sprawie sąd niezwłocznie doręcza, wraz z uzasadnieniem, osobie, która złożyła wniosek, o którym mowa w ust. 1, i zobowiązanemu do wykonania zobowiązania sądu.
3. Na postanowienie sądu okręgowego przysługuje w ciągu 24 godzin zażalenie do sądu apelacyjnego, który rozpoznaje je w ciągu 24 godzin. Od postanowienia sądu apelacyjnego nie przysługuje środek prawny i podlega ono natychmiastowemu wykonaniu.
4. Przedstawienie przez zobowiązanego do publikacji sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin następuje najpóźniej w ciągu 24 godzin od doręczenia postanowienia, na koszt zobowiązanego. W orzeczeniu sąd wskazuje prasę, w rozumieniu prawa prasowego, w której ma nastąpić publikacja. Publikacja następuje niezwłocznie.
5. W razie odmowy lub niezamieszczenia sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin przez zobowiązanego w sposób określony w postanowieniu sądu, sąd na wniosek osoby, która złożyła wniosek, o którym mowa w ust. 1, zarządza ich publikację na koszt zobowiązanego, w trybie postępowania egzekucyjnego.
itp.

3. Właściwość instancyjna
Właściwość instancyjna oznacza z kolei, który z sądów (rejonowy czy okręgowy) jest władny rozpoznać sprawę w pierwszej, a który (okręgowy czy apelacyjny) w drugiej instancji.

C. Uprawniony podmiot
Powództwo musi być wniesione przez uprawniony podmiot. Uprawniona jest przede wszystkim strona (czyli podmiot, którego praw lub obowiązków dotyczy sprawa), a ponadto prokurator (art. 55 i nast. KPC
art. 55 KPC
Prokurator, wytaczając powództwo na rzecz oznaczonej osoby, powinien ją wskazać w pozwie. Nie dotyczy to spraw niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
), organizacje społeczne (art. 61 i nast. KPC
art. 61 KPC
§ 1. Organizacje pozarządowe w zakresie swoich zadań statutowych mogą, za zgodą osoby fizycznej wyrażoną na piśmie, wytaczać powództwa na jej rzecz w sprawach o:
1) alimenty;
2) ochronę środowiska;
3) ochronę konsumentów;
4) ochronę praw własności przemysłowej;
5) ochronę równości oraz niedyskryminacji przez bezpodstawne bezpośrednie lub pośrednie zróżnicowanie praw i obowiązków obywateli.
§ 2. W sprawach wymienionych w § 1 organizacje pozarządowe w zakresie swoich zadań statutowych mogą, za zgodą osoby fizycznej wyrażoną na piśmie, przystąpić do niej w toczącym się postępowaniu.
§ 3. Za zgodą przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, wyrażoną na piśmie, organizacja pozarządowa, której jest on członkiem, może na jego rzecz wytoczyć powództwo lub przystąpić do niego w toczącym się postępowaniu w sporze z innym przedsiębiorcą o roszczenia wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej.
§ 4. Do pozwu lub pisma obejmującego przystąpienie organizacja pozarządowa dołącza wyrażoną na piśmie zgodę osoby fizycznej.
), Państwowa Inspekcja Pracy (art. 631 i nast. KPC
art. 631 KPC
(skreślony).
), powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów (art. 633 i nast. KPC
art. 633 KPC
Do zabezpieczenia spadku właściwy jest sąd, w którego okręgu znajdują się rzeczy będące w chwili otwarcia spadku we władaniu spadkodawcy. Sąd, które nie jest sądem spadku, zawiadomi o dokonanym zabezpieczeniu sąd spadku.
).
Strona, aby móc występować w postępowaniu cywilnym, musi posiadać zdolność sądową i zdolność procesową (art. 64 i nast. KPC
art. 64 KPC
§ 1. Każda osoba fizyczna i prawna ma zdolność występowania w procesie jako strona (zdolność sądowa).
§ 11. Zdolność sądową mają także jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną.
§ 2. (uchylony).
).

D. Forma i treść powództwa
Pozew, który jest pierwszym (wszczynającym postępowanie) pismem w sprawie cywilnej, musi spełniać (co do formy i co do treści) ogólne wymagania pisma procesowego z art. 125 KPC
art. 125 KPC
§ 1. Pisma procesowe obejmują wnioski i oświadczenia stron składane poza rozprawą.
§ 2. Jeżeli przepis szczególny tak stanowi, pisma procesowe wnosi się na urzędowych formularzach.
§ 21. Jeżeli przepis szczególny tak stanowi, pisma procesowe wnosi się za pomocą systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe (drogą elektroniczną). Jeżeli przepis szczególny przewiduje, że pisma wnosi się wyłącznie drogą elektroniczną, pisma niewniesione tą drogą nie wywołują skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma do sądu.
§ 3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzory i sposób udostępniania stronom urzędowych formularzy, o których mowa w § 2, odpowiadających wymaganiom przewidzianym dla pism procesowych, szczególnym wymaganiom postępowania, w którym mają być stosowane, oraz zawierających niezbędne pouczenia dla stron, co do sposobu ich wypełniania, wnoszenia i skutków niedostosowania pisma do tych wymagań, uwzględniając, że urzędowe formularze powinny być udostępniane w siedzibach sądów oraz bezpłatnie w sieci Internet w formie pozwalającej na dogodną edycję treści formularza.
§ 31. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji, określi, w drodze rozporządzenia, sposób wnoszenia pism procesowych drogą elektroniczną, mając na względzie skuteczność wnoszenia pism, szczególne wymagania postępowań obsługiwanych przez system teleinformatyczny oraz ochronę praw osób wnoszących pisma.
§ 4. (uchylony).
i nast.. Ponadto treść prawidłowo sporządzonego pozwu wyznaczają przepisy art. 187 i nast. KPC
art. 187 KPC
§ 1. Pozew powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego, a nadto zawierać:
1) dokładnie określone żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości przedmiotu sporu, chyba że przedmiotem sprawy jest oznaczona kwota pieniężna;
2) przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu.
§ 2. Pozew może zawierać wnioski o zabezpieczenie powództwa, nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności i przeprowadzenie rozprawy w nieobecności powoda oraz wnioski służące do przygotowania rozprawy, a w szczególności wnioski o:
1) wezwanie na rozprawę wskazanych przez powoda świadków i biegłych;
2) dokonanie oględzin;
3) polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę dokumentu będącego w jego posiadaniu, a potrzebnego do przeprowadzenia dowodu, lub przedmiotu oględzin;
4) zażądanie na rozprawę dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich.
.
Sprawy dotyczące określonych świadczeń (zob. art. 1871 KPC
art. 1871 KPC
Jeżeli powód będący usługodawcą lub sprzedawcą dochodzi roszczeń wynikających z umów o:
1) świadczenie usług pocztowych i telekomunikacyjnych,
2) przewóz osób i bagażu w komunikacji masowej,
3) dostarczanie energii elektrycznej, gazu i oleju opałowego,
4) dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków,
5) wywóz nieczystości,
6) dostarczanie energii cieplnej
- jest obowiązany wnieść pozew na urzędowym formularzu.
) jak również sprawy w postępowaniu uproszczonym (art. 5052 KPC
art. 5052 KPC
Pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego i pismo zawierające wnioski dowodowe wnoszone w postępowaniu uproszczonym powinny być sporządzone na urzędowych formularzach.
) wymagają wniesienia pozwu na urzędowych formularzach.

E. Termin wniesienia powództwa
Generalnie wniesienie powództwa nie jest uzależnione od dochowania terminu. Ewentualne spóźnienie może prowadzić do oddalenia żądania jako przedawnionego, co jednak nie zmienia faktu, że sam pozew jest wówczas dopuszczalny. Termin do wniesienia powództwa zawierają jednak takie przepisy jak np. art. 264 KP
art. 264 KP
§ 1. Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę.
§ 2. Żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania wnosi się do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia lub od dnia wygaśnięcia umowy o pracę.
§ 3. Żądanie nawiązania umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o odmowie przyjęcia do pracy.
dla spraw pracowniczych, art. 734 KPC
art. 734 KPC
Do udzielenia zabezpieczenia właściwy jest sąd, do którego właściwości należy rozpoznanie sprawy w pierwszej instancji. Jeżeli nie można ustalić takiego sądu, właściwy jest sąd, w którego okręgu ma być wykonane postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia, a z braku tej podstawy lub w przypadku, w którym postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia miałoby być wykonane w okręgach różnych sądów - sąd rejonowy dla m. st. Warszawy. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia zgłoszony w toku postępowania rozpoznaje sąd tej instancji, w której toczy się postępowanie, z wyjątkiem przypadku, gdy sądem tym jest Sąd Najwyższy. Wtedy o zabezpieczeniu orzeka sąd pierwszej instancji.
w postępowaniu zabezpieczającym i inne.

F. Pozostałe przesłanki dopuszczalności powództwa
1. Obowiązek opłacenia pozwu
Przesłanką prawidłowego wniesienia powództwa jest również uiszczenie koniecznych opłat sądowych. Ich wysokość zależy od rodzaju sprawy, wysokości żądania i innych czynników, o których mowa jest w ustawie o kosztach sądowych. Zasady ich obliczania przedstawione zostały w odrębnych informatorach.

2. Zawisłość sporu / powaga rzeczy osądzonej - przeszkody
Ponadto pamiętać trzeba o tym, że postępowanie nie może być wszczęte, gdy w tej samej sprawie toczy się już postępowanie (zawisłość sporu - lis pendens) albo postępowanie już się zakończyło prawomocnym orzeczeniem (powaga rzeczy osądzonej - res iudicata).

CategoryPostepowanieProcesoweWSprawachCywilnych CategorySkrypty
Na tej stronie nie ma komentarzy